หวอเดียนเบียน

'ทวีป วรดิลก' เขียนถึง ชื่อเสียงของ 'หวอเหงียนย้าป' ที่ขจรไปไกลสืบเนื่องจากการต่อต้านลัทธิล่าอาณานิคมฝรั่งเศสและอเมริกาได้จนสำเร็จ อีกทั้งเรื่องราวความสัมพันธ์ระหว่าง 'นายปรีดี พนมยงค์' และ 'โฮจิมินห์' ที่นำพาให้ผู้เขียนและ 'ศุขปรีดา พนมยงค์' พร้อมด้วย "คณะมิตรภาพ" ได้เดินทางเข้าเยี่ยมเยียนหวอเหงียนย้าป ณ ที่พำนัก

นายพลนามว่า 'หวอเหงียนย้าป' จะยังคงเป็นชื่อที่อยู่คู่แผ่นดินเวียดนามและเคียงข้างนาม 'โฮจิมินห์' ตลอดกาล มิใช่ด้วยเหตุผลยศถาอันยิ่งใหญ่ แต่เพราะคุณูปการที่นักอภิวัฒน์ผู้นี้ได้เคยกระทำไว้ให้แก่ชาติเมื่อครั้งยังมีชีวิตอยู่ได้กลายเป็นอนุสรณ์ให้ชาวเวียดนามและโลกได้ระลึกถึงตราบนานเท่านาน สมดังเป็น "ทหารอาวุโสผู้เป็นอมตะนิรันดร์กาล"

ป้อมค่ายฝ่ายฝรั่งเศสมีมาตรการป้องกันแน่นหนา ทุกจุดที่คาดว่าฝ่ายเวียดมินห์จะบุกเข้าโจมตีมีการวางทุ่นระเบิดนานาชนิด ผสมผสานกับรั้วลวดหนาม พร้อมด้วยรังปืนกลที่จัดวางไว้ตามแบบฉบับวิชาทหารที่เล่าเรียนมาจากโรงเรียนทหารอันลือชื่อของฝรั่งเศส เรียกได้ว่าเกือบไม่มีอะไรขาดตกบกพร่อง