เกร็ดประวัติศาสตร์

รื่องราวความทรงจำของศิษย์ต.ม.ธ.ก. รุ่นที่ 5 ครั้งเมื่อใช้ชีวิตภายในรั้วโดม ณ โรงเรียนเตรียมปริญญามหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์ สถานศึกษาที่มิใช่เป็นเพียงพื้นที่แห่งการเรียนรู้ แต่ยังได้ขัดเกลาให้ทุกคนเห็นคุณค่าในสิทธิเสรีภาพ ความยุติธรรม ความถูกต้อง รักและเคารพในสิทธิของผู้อื่น

ป้อมค่ายฝ่ายฝรั่งเศสมีมาตรการป้องกันแน่นหนา ทุกจุดที่คาดว่าฝ่ายเวียดมินห์จะบุกเข้าโจมตีมีการวางทุ่นระเบิดนานาชนิด ผสมผสานกับรั้วลวดหนาม พร้อมด้วยรังปืนกลที่จัดวางไว้ตามแบบฉบับวิชาทหารที่เล่าเรียนมาจากโรงเรียนทหารอันลือชื่อของฝรั่งเศส เรียกได้ว่าเกือบไม่มีอะไรขาดตกบกพร่อง

แม้ในกองทัพเวียดมินห์จะมีชัยชนะเหนือฝรั่งเศสติดต่อกัน นับตั้งแต่ยุทธการเปิดชายแดนในปี ค.ศ. 1950 แต่ผู้บัญชาการหวอเหงียนย้าปก็มิอาจประมาท ยังคงดำเนินทุกย่างก้าวของกองทัพเวียดมินห์ด้วยความรอบคอบ เพราะจุดหมายในครั้งนี้ คือ ความปราชัยและดับฝันการขยายอำนาจเหนืออินโดจีนทั้งหมดของฝรั่งเศส

13 มีนาคม ค.ศ. 1954 กระสุนปืนใหญ่ขนาด 105 ม.ม. ของกองกำลังเวียดมินห์ ได้เปิดฉากยิงถล่มที่มั่นของฝรั่งเศส

แม้จะมีบันทึกรายนามของวีรชนที่เสียชีวิตจากการปะทะกับกองทัพญี่ปุ่น แต่จากการค้นคว้าของผู้เขียนยังคงไม่ปรากฏเอกสารที่กล่าวถึงวีรกรรมการต่อสู้ของครูลำยองอย่างเป็นทางการ มีเพียงเรื่องเล่าจากผู้ที่อยู่ร่วมในช่วงเวลาเดียวกัน

ในบทความนี้ ผู้เขียนเล่าถึงเหตุแห่งการยกฟ้องอาชญากรสงคราม อันเป็นผลจากการตีความตัวบทกฎหมายและการบังคับใช้ ส่งผลให้คำพิพากษาคดีอาชญากรสงครามในครั้งนั้น ศาลฎีกายกฟ้องจำเลยทั้งหมด 13 คน ข้อสรุปของคำพิพากษานำไปสู่การวิพากษ์วิจารณ์โต้แย้งในเชิงกฎหมายและการตีความในเชิงหลักการของศาลฎีกา

ความเป็นมาของสวนเสรีไทยตั้งแต่เริ่มต้นจากการเป็น "บึงตาทอง" โดยผ่านการพัฒนาตามยุคสมัยจนประสบความสำเร็จเป็น "สวนเสรีไทย" ในปัจจุบัน

'อาชญาสิทธิ์ ศรีสุวรรณ' เขียนบทความนี้ขึ้นหลังจากที่ได้ติดตามข่าวของ MUT 2565 ที่ปรากฏตามสื่อต่างๆ ถึงเรื่องราวชีวิตครอบครัวที่บิดาและมารดาเป็นพนักงานฝ่ายรักษาความสะอาดฯ กอปรกับเพิ่งผ่านพ้นช่วงวันสันติภาพไทย ทำให้ผู้เขียนพลันนึกถึงสมาชิกขบวนการเสรีไทยท่านหนึ่ง ผู้ซึ่งมีอาชีพปฏิบัติหน้าที่เป็นพนักงานแผนกรักษาความสะอาดของเทศบาลนครกรุงเทพเช่นกัน

ผู้เขียนได้นำเสนอเรื่องราวของ "งานฉลองสันติภาพ" งานรื่นเริงที่ถูกจัดขึ้นภายหลังสงคราม ทั้งในกรุงเทพมหานครและต่างจังหวัด เพื่อเป็นการเฉลิมฉลองสันติภาพที่กลับสู้มวลชนอีกครั้ง ซึ่งภายในงานมีมหรสพต่างๆ มากมายที่ส่งเสริมความรู้ให้ราษฎรไทยรู้จักความหมายและตระหนักถึงความสำคัญของสันติภาพ

หนึ่งชีวิตที่ผ่านเรื่องราวนานัปการซึ่งเป็นหนึ่งบันทึกในบรรทัดประวัติศาสตร์การเมืองไทย อาทิเช่น บทบาทสำคัญในปฏิบัติการเสรีไทยสายอังกฤษที่ทำให้แผ่นดินสยามคงไว้ซึ่งเอกราช จวบเมื่อแผ่นดินรัชกาลที่ 9 ภายหลังเกิดการรัฐประหาร 2490 ท่านชิ้นได้เดินทางลี้ภัยออกนอกประเทศ และกลับสู่บ้านเกิดเมืองนอนอีกครั้งใช้ชีวิตอยู่ที่ "สวนเสมา" สงบ เย็น และเป็นประโยชน์