ข่าวสารและบทความ

หลังสงครามโลกครั้งที่สอง ไทยต้องเผชิญข้อเรียกร้องจากหลายประเทศ ทั้งแอฟริกาใต้ที่อ้างการประกาศสงคราม และมลายูที่เรียกค่าชดเชยล่าช้าเกินกำหนด ขณะเดียวกันยังมีปัญหาสินทรัพย์ญี่ปุ่นในไทยที่เป็นเงื่อนไขสำคัญในการเจรจาระหว่างประเทศ เหตุการณ์เหล่านี้สะท้อนว่า แม้สงครามสิ้นสุดลงแล้ว แต่สมรภูมิการทูตของไทยเพิ่งเริ่มต้นขึ้น

ความต้องการให้ประเทศเป็นประชาธิปไตยปรากฎขึ้นได้แม้จากคนใน ‘พวกวรรณะเก่า’ การต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย เอกราช และอธิปไตย จึงเป็นเรื่องของผู้รักชาติทุกคน

เดือน บุนนาค ได้ให้ทัศนะในเรื่องของ “ชาตินิยม“ ตามความนึกคิดของชนชาวไทยในอดีต โดยได้ให้ภาพประวัติศาสตร์การอยู่ร่วมกันของผู้คนหลากหลายเชื้อชาติในดินแดนไทยมาตั้งแต่โบราณมาจนถึงช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง

กนต์ธีร์ ศุภมงคล ได้เล่าเรื่องราวการทูตไทยในช่วงหลังสงครามภายใต้ข้อเรียกร้องจากฝ่ายสัมพันธ์มิตร ไม่ว่าจะเป็นเรื่องข้าวและเงินค่าเสียหาย ทำให้คณะทูตฝ่ายไทยจำเป็นต้องใช้กลยุทธทางการทูตที่ชาญฉลาดเพื่อให้เกิดผลเสียต่อประเทศไทยให้น้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

โคทม อารียา ได้นำเกร็ดประวัติศาสตร์สันติภาพไทยจากหนังสือโมฆสงครามมาสรุปให้ทุกท่านได้ติดตามโดยสังเขป ซึ่งจะทำให้ทุกท่านเห็นว่าหนังสือเล่มนี้มีความเกี่ยวข้องกับวันสันติภาพไทยอย่างแยกไม่ออก

เรื่องราวของ “ขุนพรมประศาสน์“ (วรรณ พรหมกสิกร) ปัญญาชนชาวอีสานผู้บอกเล่าเรื่องราวการอภิวัฒน์สยามผ่านบทกวีภาษาอีสานอันวิจิตรงดงาม ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าปัญญาชนในภูมิภาคห่างไกลก็ไม่ได้สนับสนุนการอภิวัฒน์น้อยไปกว่าปัญญาชนในเมืองเลยแม้แต่น้อย

ขบวนการกู้เอกราชในอินโดจีนได้รับอิทธิพลจากแนวคิดการปฏิวัติของฝรั่งเศส โดยมีผู้นำสำคัญเช่น โฮจิมินห์ เจ้าเพ็ดชะลาด และเจ้าสุพานุวง ขบวนการกู้เอกราชในอินโดจีน โดยมีนายปรีดี พนมยงค์ และขบวนการเสรีไทยให้การสนับสนุนอย่างลับ ๆ ทั้งด้านการเมืองและการส่งอาวุธยุทโธปกรณ์

ศิลปะไม่ใช่เพียงความงาม แต่คือพลังที่ปลุกเร้าการรับรู้และความหวังในสังคม บทความนี้พาเรามองศิลปะในฐานะ “สนามรบแห่งสันติภาพ” ที่ท้าทายสงครามทั้งภายนอกและภายในใจศิลปิน

เรื่องราวของ “ความพยาบาท“ วรรณกรรมโดยพระยาสุรินทราชา (นกยูง วิเศษกุล) หรือ “แม่วัน“ และได้ชี้ให้เราเห็นว่าวรรณกรรมดังกล่าวของแม่วันนับว่าเป็นผลงานอันทรงคุณค่า ซึ่งได้สร้างแรงบันดาลในจนนำไปสู่นวนิยายเรื่องอื่นๆ และยังได้รับการต่อยอดให้เป็นละครเวทีอีกด้วย

จากกรณีการจบชีวิตลงของ “ครูมัท“ กำพล จำปาพันธ์ ได้ชักชวนให้ทุกท่านย้อนรำลึกถึงเรื่องราวในอดีตของ “ครูอ่ำ บุญไทย“ ครูหัวก้าวหน้าจากดินแดนที่ราบสูงผู้ถูกจับกุมและจบชีวิตลง ซึ่งสะท้อนชะตากรรมของ “ครูหัวก้าวหน้า” ต่างยุคสมัยที่สุดท้ายต้องจบชีวิตลงไม่ต่างกันด้วยเหตุผล “ทางการเมือง“