ศาลยุติธรรม

ชำแหละภาพลักษณ์ “ความสง่างาม” ของผู้พิพากษาไทยที่ซ่อนอคติและความไร้ภราดรภาพไว้เบื้องหลัง ผ่านกรณีการปฏิเสธผู้สมัครสอบที่พิการจากโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง สะท้อนให้เห็นว่าสถาบันตุลาการยังขาดความเข้าใจในหลักสิทธิมนุษยชน และใช้กติกาที่ไม่เท่าเทียมตัดโอกาสของมนุษย์อย่างไม่เป็นธรรม

กล่าวถึงกฎหมาย กฎระเบียบ ขั้นตอน และแนวทางของราษฎรหรือประชาชนในการทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาต่อพระมหากษัตริย์ รวมถึงลักษณะ บทบาท และขอบเขตที่พระองค์จะทรงวินิจฉัยด้วยตนเอง

“ว่าด้วยคดีปกครอง” ถึงกรณีหรือเหตุที่ประชาชนเมื่อได้รับกระทบจากการปฏิบัติหรือดุลยพินิจที่ผิดพลาดของเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง ประชาชนจะสามารถมีสิทธิฟ้องร้องหรือร้องทุกข์โดยวิธี การฟ้องต่อศาลยุติธรรม การอุทธรณ์คำสั่ง หรืออื่นๆ

ความพยายามในการบรรยาย “กฎหมายปกครอง” ในปี 2474 ของหลวงประดิษฐ์มนูธรรม ในยุคสมัยซึ่งการเรียนการสอนกฎหมายของประเทศไทย ได้รับอิทธิพลจากระบบกฎหมายอังกฤษที่ไม่มีการแบ่งแยกกฎหมายมหาชนและกฎหมายปกครองออกมาอย่างชัดเจน

ท่านปรีดีเห็นถึงความจําเป็นที่ต้องมีศาลปกครองแยกจากศาลยุติธรรมด้วย ดังปรากฏในข้อความเบื้องต้นของคําอธิบายกฎหมายปกครอง