บ้านป้อมเพชร์

ประวัติเดิมของ ‘หลวงประดิษฐ์มนูธรรม’ (ดร.ปรีดี พนมยงค์) และผลงานของท่านที่ได้ทำใว้ให้แก่ประเทศชาติอย่างมหาศาล อันควรจารึกไว้เป็นประวัติศาสตร์ ได้มีผู้กล่าวขวัญถึง และ เขียนบันทึกเรื่องราวไว้อย่างมากมายในที่ต่างๆ แต่สิ่งหนึ่งซึ่งยังมิได้เขียนหรือบันทึกเรื่องราวขึ้นไว้ ข้าพเจ้าจึงเห็นสมควรเขียนขึ้นไว้ ณ ที่นี้ คือ หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (ดร.ปรีดี พนมยงค์) ได้ทำงานเกี่ยวกับงานราชทัณฑ์ไว้อย่างไรบ้าง

แม้เวลาผ่านไปเนิ่นนาน แต่ดูเหมือนว่าความทรงจำของท่านผู้หญิงยังคงชัดเจน โดยเฉพาะเมื่อรำลึกถึงสิ่งต่าง ๆ ที่นายปรีดีทำเพื่อแผ่นดิน และ มวลราษฎรไทย และตัวท่านผู้หญิงก็ได้ต่อสู้เคียงข้างนายปรีดีมาโดยตลอดจากการถูกใส่ร้ายต่างๆ นานา ต่อสู้แม้ว่านายปรีดีจะล่วงลับไปแล้ว จนกระทั่งคิดว่ามีผู้เข้าใจนายปรีดีมากขึ้นจึงได้ยุติ

วันชื่นคืนสุขแห่งชีวิตคู่ของนายปรีดี-ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ตั้งแต่บรรยากาศของพิธีมงคลสมรส ชีวิตคู่เมื่อแรกเริ่ม ชีวิตส่วนตัว และรายได้จากการหาเลี้ยงชีพ รวมถึงเกร็ดประวัติศาสตร์ต่าง ๆ 'ภาณุมาศ ภูมิถาวร' ถ่ายทอดจากคำบอกเล่าของท่านผู้หญิงพูนศุขออกมาได้อย่างแจ่มชัด

'สันติสุข โสภณสิริ' เล่าถึง "ธรรมะประจำใจ" ของท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ผ่านชีวประวัติ แนวคิด และการใช้ชีวิต ซึ่งเกี่ยวข้องกับพระภิกษุสำคัญ 4 รูป

กว่าสัจจะบางอย่างจะได้รับการพิสูจน์และได้รับการยอมรับต้องใช้เวลายาวนาน บางครั้งเราอาจไม่ได้มีชีวิตอยู่เพื่อเห็นวันนั้น

บทความของท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ที่แสดงทัศนะถึงธรรมภาษิต 2 บทที่ยึดถือ คือ ธรรมย่อมคุ้มครองผู้ประพฤติธรรม และผลของการที่ก่อสร้างไว้ดีแล้วย่อมไม่สูญหาย