ปรีดีนิวัติ สัจจะคืนเมือง

ฉากชีวิตนับจากการเนรเทศถึงนิวัติไทยทั้งผลงานสำคัญ และการลี้ภัยครั้งแรกตราบจนวาระสุดท้ายแห่งชีวิตของนายปรีดี พนมยงค์ จนถึงการนิวัติไทยในวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2529

ประมวลทรรศนะต่อเส้นทางชีวิตและคุณูปการของ 'นายปรีดี พนมยงค์' ผ่านสายตาของ 'พระราชนันทมุนี' หรือ 'ท่านปัญญานันทภิกขุ' ซึ่งได้แสดงปาฐกถาธรรมไว้ ณ เรือนไทยหอประชุมภายในเขตอนุสรณ์สถานปรีดี พนมยงค์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เมื่อช่วงบ่ายของวันแรกที่อัฐิธาตุของรัฐบุรุษอาวุโสกลับสู่มาตุภูมิ ในวันที่ 7 พฤษภาคม 2529

นายปรีดี พนมยงค์ รัฐบุรุษอาวุโส ถึงแก่อสัญกรรม ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2526 ต่อมาได้มีการเชิญอัฐิธาตุของท่านกลับสู่มาตุภูมิ ย่ำรุ่งวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2529 มีประชาชนมารอต้อนรับที่สนามบินดอนเมืองอย่างเนืองแน่น โดยปราศจากรัฐพิธีรับรองใดๆ … นั่นคงเป็นเพราะอัฐิธาตุของนายปรีดี เป็นสัญลักษณ์ของสัจจะทางอุดมการณ์และจิตวิญญาณแห่งการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย ประดุจหอกข้างแคร่ที่คอยทิ่มตำสำนึกของชนชั้นปกครองเผด็จการทุกยุคทุกสมัย

เนื่องในโอกาส 114 ปีชาตกาล พระธรรมโกศาจารย์ (เงื่อม อินฺทปญฺโญ) หรือที่รู้จักกันในนาม “พุทธทาสภิกขุ”  27 พฤษภาคม 2449-2563 จึงขอนำธรรมกถาชิ้นสำคัญที่มาจากบันทึกเสียงของท่านจากสวนโมกขพลาราม จังหวัดสุราษฎร์ธานี ซึ่งนำมาเปิดให้สาธุชนได้รับฟัง ณ กองบังคับการตำรวจน้ำ จังหวัดสมุทรปราการ ในงานอัญเชิญอัฐิธาตุของนายปรีดี พนมยงค์ ไปลอยอ่าวไทย เมื่อวันที่ 11 พฤษภาคม 2529 มาเผยแพร่อีกครั้งหนึ่ง - - - - -