วันนี้ในอดีต

รำลึกถึงบทบาทของหม่อมหลวงจิรายุ นพวงศ์ ในฐานะนักเรียนไทยในอังกฤษผู้ร่วมก่อตั้งขบวนการเสรีไทยสายอังกฤษ โดยชีวิตและภารกิจของท่านสะท้อนความยึดมั่นในอุดมการณ์เสรีภาพ ที่กลายเป็นรากฐานของบทบาททางวิชาการและสาธารณะในเวลาต่อมา

หม่อมงามจิตต์ บุรฉัตร เป็นนักสังคมสงเคราะห์ผู้บุกเบิกการส่งเสริมสถานภาพสตรีไทย และมีบทบาทสำคัญระดับนานาชาติ โดยเป็นประธานสภาสตรีระหว่างประเทศคนแรกจากเอเชีย โดยตลอดชีวิตได้ก่อตั้งและมีบทบาทในมูลนิธิ สมาคม และองค์การสาธารณประโยชน์มากมาย

เนตร เขมะโยธิน ในรหัส “พันเอกโยธี” บันทึกประสบการณ์เข้าร่วมขบวนการเสรีไทยและการพบปะกับปรีดี พนมยงค์ หรือ “รู๊ธ” ท่ามกลางภัยจากญี่ปุ่นในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เรื่องนี้สะท้อนความเสียสละและการวางแผนของผู้นำไทยในการกู้ชาติอย่างลับและเด็ดเดี่ยว

นายวิชา กันตามระ เป็นนักกฎหมายผู้ภักดีต่อนายปรีดี พนมยงค์และยืนหยัดเพื่อความยุติธรรมผ่านการว่าความในคดีสำคัญทางการเมือง โดยได้รับมอบอำนาจในคดีสำคัญ ๆ เพื่อยื่นเรื่องคดีหมิ่นประมาท

บทความรำลึกถึงครูแก้ว อัจฉริยะกุล ผ่านบทเพลง “หวนอาลัย” ที่รังสรรค์ขึ้นเพื่อไว้รำลึกถึง นายปรีดี พนมยงค์ หลังรัฐประหาร 2490 ที่ต้องลี้ภัยการเมือง และนักศึกษาธรรมศาสตร์ได้นำมาเป็นสัญลักษณ์แห่งความสูญเสียในยุคมืดของประชาธิปไตยหลังขบวนการประชาธิปไตย

เนื่องในโอกาสครบรอบ 42 ปีวันอสัญกรรมของศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์ กองบรรณาธิการจึงเสนอบทกวีอาลัยคัดสรร 3 ชิ้น โดย วิสา คัญทัพ, จริย์วัฒน์ สันตะบุตร และเฉินซัน ที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์และวรรณศิลป์ อีกทั้งข้อเขียนอาลัยอื่น ๆ ใน “มิตรกำสรวล”

เนื่องในวาระ 112 ปี ชาตกาล พลตรี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลทิฆัมพร แห่งราชสกุลยุคล ทรงเป็นข้าราชการทหารผู้ทรงคุณูปการด้านการข่าวและการทูตทหาร ทั้งยังเคยเสด็จเยี่ยมนายปรีดี พนมยงค์ ณ บ้านอองโตนี บ้านพักขณะพำนักที่ฝรั่งเศส

บทความนี้มุ่งเสนอชีวิตและบทบาทของผู้แทนทอง กันทาธรรม สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดแพร่ ที่ในสมัยสงครามมหาเอเชียบูรพา ผู้แทนทอง บุคคลที่มีบทบาทสำคัญในฐานะหัวหน้าขบวนการเสรีไทยแพร่ที่มีบทบาทส่งข้อมูลทางทหารให้กับฝ่ายสัมพันธมิตร และรวบรวมประชาชนในพื้นที่เพื่อเตรียมฝึกอาวุธหากเกิดการต่อสู้

31 มีนาคม 2568 ในวาระ 120 ปี ชาตกาลของกุหลาบ สายประดิษฐ์ ขอรำลึกประวัติ ชีวิตผ่านผลงานวรรณกรรมในนามปลายปากกา “ศรีบูรพา“ นับตั้งแต่วัยเยาว์ ความรัก การเมือง อุดมคติ และพุทธศาสนา จนถึงยุคต่อต้านเผด็จการทหาร 2490

กุหลาบ สายประดิษฐ์ นักคิดนักเขียนผู้เรียกร้องความเป็นธรรมในสังคม ผลงานหลายชิ้นเป็นอมตะและสอดรับกับอุดมคติเพื่อประชาชนจึงร่วมสมัยในทุกยุคโดยปี 2567 ผลงานของกุหลาบหมดอายุลิขสิทธิ์จึงนำมาตีพิมพ์ได้ในวงกว้างยิ่งขึ้น