สกลนคร

ก่อนที่ครูเตียง ศิริขันธ์ จะก้าวเข้าสู่เส้นทางการเมืองในฐานะผู้แทนราษฎรและรัฐมนตรี ชีวิตของท่านได้ผ่านประสบการณ์ในโลกของการศึกษา งานเขียน และความตื่นตัวทางความคิดทางการเมืองภายใต้บริบทหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 มาอย่างเข้มข้น บทความนี้ย้อนสำรวจเส้นทางชีวิตของครูหนุ่มจากสกลนคร ผู้ใช้การศึกษาและงานหนังสือเป็นพื้นที่เพาะบ่มอุดมการณ์ ก่อนจะก้าวสู่บทบาท “นักการเมืองประชาธิปไตย” อย่างเต็มตัว

บทความความคุณวันใหม่ นิยม ที่นำเสนอภาพรวมของขบวนการเสรีไทยสายอีสาน ทั้งในด้านการจัดตั้ง เครือข่ายบุคคลสำคัญ และบทบาทของผู้นำท้องถิ่นในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง โดยเนื้อหาได้ร้อยเรียงพัฒนาการของขบวนการ ตั้งแต่การเริ่มต้นรวมตัว ไปจนถึงการขยายตัวของเครือข่ายในหลายจังหวัดภาคอีสาน

บทความนี้นำเสนอพัฒนาการทางการเมืองของกลุ่มเสรีไทยสกลนคร ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒ โดยชูในบทบาทของนายเตียง ศิริขันธ์ และสมาชิกสำคัญในพื้นที่ ที่มีส่วนเกี่ยวข้องต่อการสนับสนุนและช่วยเหลือขบวนการกู้ชาติของลาวและเวียดนาม จนเกิดเป็นความร่วมมือทางยุทธศาสตร์ในภูมิภาคอินโดจีนช่วงทศวรรษ 2480–2490

บันทึกความทรงจำของครอบครัว “ครอง จันดาวงศ์” ผู้นำการเมืองท้องถิ่นสายอีสานผู้ยืนหยัดต่อสู้เพื่อความเป็นธรรมให้ประชาชน ผ่านเรื่องราวตั้งแต่วัยเด็กในอำเภอสว่างแดนดิน ชีวิตเรียบง่ายในชนบท ความผันผวนจากการเมืองแห่งยุคเผด็จการ ไปจนถึงผลกระทบอันยาวนานต่อครอบครัว การถูกจับกุม ประหารชีวิต และความยากลำบากที่มารดาและลูก ๆ ต้องเผชิญ บทความสะท้อนให้เห็นถึงต้นทุนชีวิตของผู้ต่อสู้ทางการเมืองในภาคอีสาน และความเข้มแข็งของครอบครัวที่ยืนหยัดแบกรับผลของอุดมการณ์อย่างไม่ย่อท้อ

บทความนี้วิเคราะห์บทบาททางการเมืองของนายเตียง ศิริขันธ์ ต่อประชาชนจังหวัดสกลนคร ผ่านการทำงานทั้งในสภาผู้แทนราษฎรและนอกสภา ที่สะท้อนให้เห็นถึงความพยายามปกป้องผลประโยชน์ของราษฎรในยุคต้นรัฐธรรมนูญ แม้จะมีระยะเวลาปฏิบัติหน้าที่ไม่นาน แต่ความเข้มแข็งบนเวทีสภา การยืนหยัดต่อสู้กับอำนาจรัฐ และความรับผิดชอบต่อปัญหาปากท้องของประชาชน ได้ส่งผลให้เตียง ศิริขันธ์ ได้รับการยอมรับทั้งในพื้นที่สกลนครและสื่อระดับชาติ

ชีวิตและการต่อสู้ของครูครอง จันดาวงศ์ ในมิติของสุนทรียภาพแห่งชาติพันธุ์และความเชื่อมโยงการต่อสู้กับชนชั้น เสรีภาพ ประวัติศาสตร์ในมิติความเป็นสากลโดยเน้นการเสนอฉากชีวิตสุดท้ายของครูครองที่หลักประหารในอำเภอสว่างแดนดิน