ข้ามไปยังเนื้อหาหลัก
เกร็ดประวัติศาสตร์

นานาทัศนะและมุมมองของบทบาททางการเมืองของนายเตียง ศิริขันธ์ ต่อชาวสกลนคร

20
พฤศจิกายน
2568

ภายหลังที่นายเตียง ศิริขันธ์ได้รับเลือกครั้งเป็นสมาภิกสภาผู้แทนราษฎรภาคอีสานที่เป็นลูกศิษย์ของนาย ปรีดี พนมยงค์ ซึ่งได้มีนโยบายความคิดเห็นของอุดมการณ์ทางการเมืองคล้ายคลึงกัน ได้ร่วมมือกันทำงานอย่างใกล้ชัด เช่น นายทองอินทร์ ภูริพัฒน์ นายถวิล อุลและนายจำลอง ดาวเรือง ได้ดำเนินกิจกรรมทางการเมืองทั้งในและนอกสภาฯ โดยยึดแนวคิดของนายปรีดี พนมยงค์ ร่วมกันคัดค้านนโยบายเผด็จการณของฝ่ายรัญบาล สำหรับนายเตียงเองกล่าวโดยสรุปว่า บทบาททางการเมืองเท่าที่ปรากฏในสภาผู้แทนสมัยแรกเมื่อ พ.ศ. 2480 จากการเสนอแนวคิดผ่านรูปกระทู้ถามเสนอร่างพระราชบัญญัจิของฝ่ายรัฐบาลและสมาชิกผู้แทนราษฎรฝ่ายค้านจำนวน 7 ฉบับนับเป็นความพยายามในการปฏิบัติหน้าที่เพื่อรักษาผลประโยชน์ของประชาชนโดยส่วนร่วมผลักดัน ให้นายเตียงเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในสภาผู้แทนราษฎร สมัยนั้นจนได้รับสมญาเป็น “ดาวสภา” ผู้หนึ่ง

การเคลื่อนไหวทางการเมืองของนายเตียง ศิริขันธ์ กับกลุ่มผู้นำฝ่ายค้านปรากฏค่อนข้างชัดเจนและทวีความรุนแรงมากขึ้น เนื่องมาจากต้องการในแนวคิดของตนเป็นผลในแง่ปฏิบัติและบางส่วนที่ต้องการสร้างชื่อเสียงตนเองเพื่อให้หนังสือพิมพ์ในท้องถิ่นได้ยอมรับความเคลื่อนไหวครั้งนี้สำคัญได้แก่นายถวิล อุดล (ร้อยเอ็ด) ได้เสนอร่างข้อบังคับการประชุมและปรึกษาของสถาผู้แทนราษฎร พ.ศ. 2481 เพื่อให้รัฐบาลเสนองบประมาณ โดยมีรายละเอียดมากขึ้น แต่รัฐบาลพ.อ. พระยาพหลพลพยุหเสนา ปฏิเสธอ้างว่ามีข้อจำกัดไม่สามารถกระทำได้ เมื่อสภาฯ ลงมติรับหลักการ จึงนำไปสู่การยุบสภาครั้งแรกในปี พ.ศ. 2481

นายเตียง ศิริขันธ์ซึ่งให้การสนับสนุนข้อบังตับของนายถวิล อุดล มาโดยตลอดได้ออกคำแถลงการณ์เรื่องยุบสภาฯ ชี้แจงกับประชาชนโดยแจกจ่ายไปทั่วจังหวัดสกลนครได้ทราบข้อเท็จจริงพร้อมให้ราษฎรเป็นผู้ตัดสินใจว่า ถ้ามีความเห็นว่ารัฐบาลทำถูกก็เลือกเอาคนใหม่ไปเป็นผู้แทนโดยมีสาระดังนี้

 

….ฉะนั้น ท่านจะเอาใคร ท่านจะเอาผู้ที่ยอมรับรัฐบาลเสมอหรือเอาผู้คัดค้านรัฐบาลเพื่อราษฎรถ้าจะเอาคนที่ยอมรัฐบาล ท่านอย่าเลือกเอาข้าพเจ้า แต่ถ้าท่านต้องการคนสู้คน ชนคน ค้ดค้านเพื่อท่านท่านจงเลือกเอาข้าพเจ้า

 

นอกจากนี้นายเตียง ศิริขันธ์ยังได้ออกคำแถลงการณ์เรื่องราษฎรสกลนครและร้องทุกข์เสมอโดยสรุปเรื่องช่วยเหลือราษฎรอย่างเต็มความสามารถ เช่ย การตัดไม่ซึ่งต้องห้ามตามพระราชบัญญัติป่าไม้ฉบับเก่าและฉบับออก เมื่อ พ.ศ. 2479 การปิ่นปัว หมอยา หมอเป่า ต้องห้ามตามกฎหมายควบคุมการประกอบโรคศิลป พ.ศ. 2479 พระราชบัญญัติควบคุมการขายยา พ.ศ. 2479 การเก็บเงินค่าธรรมเนียมการค้าสัตว์ตามกฎกระทรวงเศรษฐการและการจับจองที่ดินต้องเสียภาษีให้เป็นตามกฎหมายออกโฉนดที่ดินฉบับที่ 6 พ.ศ. 2479 ซึ่งนายเตียง ศิริขันธ์ยกปัญหาความเดือนร้อนของราษฎรร้องทุกข์ในเขตจังหวัดสกลนคร เขาได้แสดงผลงานให้ราษฎรเห็นโดยแสดงเจตนาว่าเป็นผู้ปัดเป่าความเดือดร้อนให้แก่ราษฎรต่อไป จะต่อสู้จนกว่าคอจะหลุดอกจากบ่า ขอให้พี่น้องจงวางใจเถิด ข้าพเจ้าไม่ถอยข้าพเจ้าเชื่อว่า ท่านทุกคนฉลาดพอที่จะพิจารณาเอาเอง

สิ่งที่นายเตียง ศิริขันธ์ ทำหน้าที่ผู้แทน ฯ ครั้งแรกเพื่อชาวสกลโดยแท้จริงจากการออกใบปลิวหาเสียงกล่าวถึงผลงานเมื่อคราวเป็นผู้แทนราษฎร โดยได้ทำงานเต็มที่นำความดีมาสู่จังหวัดสกลนครบ้านเกิดเมืองนอน แม้ว่าจะได้มีโอกาสเข้าประชุมเพียง 2 สมัย รวมเวลา 6 เดือนกับ 9 วัน คิดเป็นการประชุม 52 ครั้งก็ตาม แต่งานที่เขาทำไว้มากมาย คิดว่าชาวสกลนครคงพอใจมากเมื่อปรากฏว่ารายงานการประชุมสภาผู้แทนราษฎร (สามัญ) สมัยที่ 2 ชุดที่ 2 พ.ศ. 2487 มีชื่อว่าจังหสัดสกลนครนำหน้ามาที่ 1 เรื่องสมาชิกผู้แทนราษฎรแสดงบทบาททางการเมืองและได้รับคำชมเชยมากในสภาผู้แทนราษฎร นอกสภาผู้แทนราษฎรและต่างประเทศซึ่งนายเตียงกล่าวว่าชื่อเสียงอันนี้ ข้าพเจ้าขอมอบให้แก่พี่น้องชาวสกลนครทุกคน สิ่งที่นายเตียงยกมาอ้างคือ ในคราวสมัยผู้แทนรุ่นก่อน ชื่อเสียงของจังหวัดที่ดีเด่นที่สุดคือ อุบลราชธานีเพราะเขามีนายทองอินทร์ ภูริพัฒน์และนาย เสียง ไชยกาล เป็นผู้นำ ครั้งนี้เขาได้เห็นชื่อสกล-อุบลขึ้นเทียบไหล่กันแล้ว รูปถ่ายและคำแราศรับของผู้แทนอุบล คงเป็นพยานแก่ข้าพเจ้า ต่อไปนี้เป็นหน้าที่ของท่านทุกคน จะต้องเลือกผู้แทนอีกครั้งหนึ่งท่านจะเอาใคร? ท่านจะลืม ชื่อเสียงผู้ที่ทำเกียรติยศให้แก่ท่านหรือ ? ท่านจะเอาผู้ท่านเกรงว่าเขาจะละทิ้งท่านไปหาตำแหน่งสูง ๆ หรือ ? พี่น้องชาวสกลที่รักของข้าพเจ้าทั้งหลาย ชาวสกลต้องไม่เป็นเช่นนั้น ชาวสกลเคยรักษาชื่อไว้เสมือนเกลือรักษาความเค็ม ไฉนชาวสกลมีแววตาแจ่มแจ้งสดใสและคงจะได้ส่งผู้กล้าผู้ เคยชนะมาเป็นผู้แทนของเขาอีกครั้งหนึ่ง

สิ่งที่ประจักษ์ให้ชาวสกลนครได้เห็นผลงานของนายเตียง ศิริขันธ์ จากใบปลิวหาเสียงของเจ้าตัวแล้ว ยังมีใบปลิวจากกลุ่มผู้สนับสนุนในการรณกรงค์หาเสียงเลือกตั้งได้แถลงการณ์ถึงผลงานของนายเตียง ออกแจกจ่ายให้ชาวสกลได้รับทราบอาทิ

1. นายเลียง ไชยกาล (อุบลราชธานี) เรียกร้องให้ชาวสกลนครเลือกนายเตียง ศิริขันธ์ เพราะเป็นผู้มีความรู้ ความสามารถ ไหวพริบดี วิธีพูดในสภาเฉียบแหลมเป็นผู้เอาใจใส่ต่อหน้าที่ พยายามช่วยเหลือผู้อื่นทุกขณะไม่ว่าจะช่วยทางสภาผู้แทนราษฎร หรือช่วยเหลือเป็นส่วนตัวในบ้าน ทุก ๆ คนชมว่าเตียงกว้างขวางใจคอเป็นนักกีฬา ไม่เห็นแก่ตัวลักษณะเหล่านี้เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับนักการเมืองอีกเรื่องที่ใคร ๆ เขากลัวนายเจียงกับกล้าสู้ กล้าได้ กล้าเสีย ท่านเคยได้ผู้แทนราษฎรที่ดีมาแล้ว ท่านจะไม่เลือกเขาอีกหรือ…..

2. นายทองอินทร์ ภูริพัฒน์ (อุบลราชธานี) ได้ออกใบปลิวถึงชาวจังหวัดสกลนครว่า…..

คุณเตียง ศิริขันธ์ เป็นผู้มีความประพฤติดี มีความกว้างขวางมีความเข้าใจในการเมืองอันถูกต้องได้กระทำหน้าที่ร่วมกับผมเป็นเพื่อนคู่หูที่ดีที่สุดท่านผู้นี้ได้ทำงานด้วยความรู้ความสามารถและความเข้มแข็ง เพื่อรักษาประโยชน์ปลดเปลื่องข้อเดือดร้อน ส่งเสริมอาชีพและสวัสดิภาพของราษฎรมิ ได้ใฝ่ใจในตำแหน่งราชการแต่อย่างใด เป็นผู้กว้างขวางในการสมาคม อยู่ง่ายกินง่ายไม่ถือตนจำทพประโยชน์แก่ประเทศชาติอย่างแท้จริง โดยเฉพาะจังหวัดสกลนครถ้าเลือกผู้นี้จะไม่เสียใจภายหลัง

3. พระยาสารสารพันธ์ (อดีตรัฐมนตรีพระทรวงเศรษฐการ)

“นายเตียง ศิริขันธ์เป็นผู้ที่ทำหน้าที่เป็นผู้แทนราษฎรเป็นอย่างดี ขอให้ท่านเลือกนายเตียง ศิริขันธ์เป็นผู้แทนของท่านเถิด จะได้เป็นประโยชน์ต่อรัฐบาลของเรา”

4. สุภา ศิริมานนท์ (หนังสือพิมพ์สยามนิกร)

ในจำนวนผู้แทนราษฎรทั้งหมดที่ถูกยุบสภาฯ นี้ นายเตียง ศิริขันธ์เป็นบุคคลที่ดีซึ่งอยู่ไม่กี่คนสำหรับข้าพเจ้าการร่างพระราชบัญญัติป้องกันรัฐธรรมนูญของเขา นั้นแหละเป็นเครื่องชี้ให้เห็นว่า เตียง ศิริขันธ์เป็นนักรัฐธรรมนูญอย่างแท้จริง เขาทำหน้าที่ผู้แทนราษฎรชาวสยามสมหน้าที่โดยสมบูรณ์

5. กุหลาบ สายประดิษฐ์ (หนังสือพิมพ์ประชามิตร)

ความสุจริต จริงใจและบากบั่นในการทำหน้าที่ ของตนนั้น เป็นบุคคลที่ข้าพเจ้าเห็นว่า สมควรเป็นผู้แทนราษฎรอย่างยิ่ง ข้าพเจ้าแน่ใจว่าข้าพเจ้าได้พบคุณ สมบัติสาระสำคัญนี้ในนายเตียง ศิริขันธ์ผู้แทนชาวสกลนคร

6. ธนวนต์ จาตุประยูร (หนังสือพิมพ์ประชาชาติ)

….เขาเป็นคนทำอะไร ทำจริง ไม่ท้อถอย ไม่กลัวในสิ่งที่ไม่ควรกลัว ในกน้าที่ผู้แทนราษฎร เตียง ศิริขันธ์ก็ได้ปฏิบัติอย่างเข้มแข็งน่าพอใจ การที่ชาวสกลนครเลือกเตียง ศิริขันธ์เป็นผู้แทนของตนนับว่าสายตาดี ข้าพเจ้าเห็นว่าเตียงเป็นผู้แทน เป็นมิตรที่ดีของชาวสกลนครซึ่งในการรับเลือกอีกครั้งหนึ่งชาวสกลคงจะไม่ลืม….

 

หมายเหตุ:

  • ตัดตอนหนึ่งจากบทความ รำลึกถึงขุนพลภูพาน เตียง ศิริขันธ์ คนดีศรีสกลนคร