เสรีภาพ

เสน่ห์ จามริก ได้ชี้ว่าเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 นับว่าเป็น “การปฏิวัติทางวัฒนธรรม” ที่สะท้อนการตื่นรู้ของประชาชนต่อสิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาคในสังคมไทย ดังนั้น การสร้างประชาธิปไตยแท้จริงต้องมีการเปลี่ยนแปลง “โครงสร้างอำนาจ ค่านิยม และจิตสำนึกของคนในสังคม” และทั้งหมดนี้จะสำเร็จได้ก็ต่อเมื่อมี “ปัญญา ขันติธรรม และความร่วมมือ” เพื่อสร้างสังคมที่เป็นธรรมและเท่าเทียมกันอย่างแท้จริง

ศักดิชัย บำรุงพงศ์ เจ้าของนามปากกา "เสนีย์ เสาวพงศ์" เขียนรำลึกคราวหลังครั้งเป็น "เสรีไทย" ที่ทำงานกับนายทหารสัมพันธมิตรอังกฤษ และ "ท่านชิ้น" ม.จ.ศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท สวัสดิวัตน

ปัญหาการจำกัดสิทธิเสรีภาพสื่อที่เกิดในทุกยุคสมัย โดยเฉพาะในช่วงที่ประเทศไม่เป็นประชาธิปไตยที่นำไปสู่การถูกจำกัดเสรีภาพจากกฎหมายและคำสั่งรัฐ และปัญหาการซับซ้อนของกฎหมาย และอำนาจของพนักงานการพิมพ์ที่ต้องตีความเอง

พล.ท. ภราดร พัฒนถาบุตรได้ฉายภาพได้เห็นถึงที่มาของปัญหาความมั่นคงใรพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่มีปัญหาความไม่สงบสุขมาเป็นระยะเวลายาวนาน รวมทั้งได้เสนอแนวทางที่สามารถเป็นทางออกทางหนึ่งของปัญหาเรื้อรังนี้ได้ถาวร

การแปลบัญญัติของรัฐธรรมนูญที่เป็นกฎหมายอันสูงสุดของประเทศนั้นมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อประชาชน หากมีการตีความกฎหมายไปในทางที่ผิด อาจส่งผลเสียเป็นวงกว้างอย่างมาก ฉะนั้นเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นของประชาชนจึงมีความสำคัญ

กุหลาบ สายประดิษฐ์ กล่าวถึงความหมายและขอบเขตของเสรีภาพตามหลักกฎหมายรัฐธรรมนูญและกฎหมายอื่นๆ รวมทั้งวิพากษ์วิจารณ์ข้อบกพร่องของกฎหมายบางฉบับที่ละเมิดเสรีภาพของประชาชน และเสนอแนวทางในการกำหนดขอบเขตเสรีภาพที่เหมาะสม

แนวคิดราษฎรของปรีดี พนมยงค์ โดยได้เปรียบเทียบกับแนวคิดราษฎรก่อนและหลังการอภิวัฒน์สยาม และแสดงให้เห็นว่าราษฎรของปรีดีมีความเชื่อมโยงกับการที่ราษฎรมีสิทธิ เสรีภาพ เสมอภาค และภราดรภาพซึ่งแตกต่างจากแนวคิดราษฎรก่อนการอภิวัฒน์

ปาฐกถา นี้รายงานถึงผลงานของรัฐบาลในช่วง 2 ปีหลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง ทั้งด้านกฎหมาย ความมั่นคง เศรษฐกิจ สิทธิเสรีภาพ และการศึกษา พร้อมเรียกร้องให้ประชาชนช่วยกันรักษารัฐธรรมนูญ เพื่อนำพาประเทศไปสู่ความเจริญรุ่งเรือง

นิติรัฐเป็นสิ่งที่เชื่อมโยงถึงการมีอยู่ของประชาธิปไตย แต่สำหรับกรณีของประเทศไทยนิติรัฐมีความแตกต่างออกไป นั่นคือมีการนำเอาระบบแนวคิดการปกครองตามที่ชนชั้นนำต้องการให้รักษาไว้เข้ามาปรับใช้จนความเป็นนิติรัฐของไทยเปลี่ยนไป

ทนายแจม ศศินันท์ ธรรมนิฐินันท์ จากบทบาททนายความความเพื่อสิทธิมนุษยชน นักการเมือง และความเป็นแม่ กับการต่อสู้เพื่อให้ได้มาซึ่งสิทธิของผู้หญิงและรัฐสวัสดิการของแม่และเด็กอย่างถ้วนหน้า