คอคอดกระ

คำถามและคำตอบ ทั้งข้อเสนอ ข้อวิจารณ์ และมุมมองหลากหลาย จากงานเสวนา “อนาคตเส้นทางเศรษฐกิจ คลองไทย - คอคอดกระ - Landbridge จากวิสัยทัศน์ปรีดี พนมยงค์ สู่ยุทธศาสตร์เศรษฐกิจโลกแห่งศตวรรษที่ 21”

โครงการเกี่ยวเนื่องกับคลองไทย ขุดคอคอดกระ หรือ Landbridge ต้องศึกษาผลกระทบต้องรอบด้านและชัดเจน โดยควรเลือกเพียงโครงการเดียวเพราะประเทศไทยยังมีโครงการฯ อีกมากมายที่ขับเคลื่อนเศรษฐกิจได้เช่นกัน

“คลองกระ” หรือ “คอคอดกระ” เป็นโครงการที่มีศักยภาพในการพลิกโฉมเศรษฐกิจไทยให้กลายเป็นศูนย์กลางโลจิสติกส์ระดับโลก แต่ยังคงมีประเด็นด้านอำนาจอธิปไตยและการลงทุนที่ต้องพิจารณาอย่างรอบคอบ

อนุสรณ์ ธรรมใจ เสนอประเด็นยุทธศาสตร์เศรษฐกิจ Landbridge ภายใต้ดุลยภาพแห่งอำนาจของจีนและสหรัฐอเมริกาโดยเชื่อมโยงกับข้อเสนอของนายปรีดี พนมยงค์ เมื่อปี 2478 โดยเฉพาะเรื่องทุนเพื่อไม่ให้ชาติเสียเอกรราชและอธิปไตย

เมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2568 ที่ผ่านมา “สถาบันปรีดี พนมยงค์” ร่วมกับ “วิทยาลัยนานาชาติปรีดี พนมยงค์” จัดงานเสวนาวิชาการ “อนาคตเส้นทางเศรษฐกิจ คลองไทย - คลองกระ - Landbridge จากวิสัยทัศน์ปรีดี พนมยงค์ สู่ยุทธศาสตร์เศรษฐกิจโลกแห่งศตวรรษที่ 21” ณ ห้อง PBIC 211 ชั้น 2 ตึก 60 ปี วิทยาลัยนานาชาติปรีดี พนมยงค์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์

นายปรีดี พนมยงค์ ได้นำเสนอแนวคิดและข้อเสนอแนะเกี่ยวกับการขุดคลองคอคอดกระในอดีต โดยเน้นถึงความสำคัญของการรักษาอธิปไตยของชาติและความเป็น “เอกราชทางเศรษฐกิจ” ควบคู่ไปกับการพิจารณาถึงผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจและสังคมที่จะเกิดขึ้นจากการพัฒนาพื้นที่โดยรอบคลอง

ข้อเสนอแนะการขุดคอคอดกระ เพื่อทำคลองเชื่อมระหว่างสองฝั่งทะเล จากแนวคิดการแนะนำของดร. ปรีดี พนมยงค์ ด้วยความหวังว่าโครงการนี้จะช่วยพัฒนาสภาพเศรษฐกิจของประเทศได้

สุพจน์ ด่านตระกูล วิเคราะห์ผ่านบทความของกุหลาบ สายประดิษฐ์ หรืออีกนามปากกาหนึ่งคือ อิสรชน โดยวิพากษ์อคติและคำกล่าวหาของฝ่ายปฏิกิริยา อันบิดเบือนไปจากความมุ่งมาดที่แท้จริงของนายปรีดี พนมยงค์ ในการรื้อฟื้นแผนขุดคอคอดกระ อันเป็นความรุดหน้าไปนั้นดำเนินไปก็เพื่อผลประโยชน์ของชาติ

  ปรีดีกับการขุดคลอง การริเริ่มแนวคิดเกี่ยวกับการขุดคลองคอดกระของปรีดี เริ่มต้นขึ้นในปี พ.ศ. 2478 ในรัฐบาลของ พันเอกพระยาพหลพลพยุหเสนา (ตำแหน่งในขณะนั้น) หลวงประดิษฐ์มนูธรรม หรือ นายปรีดี พนมยงค์ ในฐานะรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ได้รื้อฟื้นและเสนอแผนการในการขุดคลองบริเวณคอคอดกระเพื่อบรรเทาผลกระทบจากสภาวะเศรษฐกิจตกต่ำทั่วโลกภายหลังจากสงครามโลกครั้งที่ 1  อย่างไรก็ดี รัฐบาลในเวลานั้นขาดแคลนงบประมาณทำให้โครงการดังกล่าวไม่ได้ถูกริเริ่มขึ้นในเวลานั้น[1]

โครงการขุดคลองเชื่อมทะเลอันดามันกับอ่าวไทยเป็นโครงการขนาดใหญ่โครงการหนึ่งที่ถูกพูดถึงในทุกยุคสมัยตลอดหน้าประวัติศาสตร์ไทยที่ผ่านมาตั้งแต่สมัยอยุธยาจนถึงปัจจุบัน