นวนิยาย

เมื่อพระเจ้าหงสาได้ส่งคณะทูตไปเจรจาขอช้างเผือกจากพระเจ้าจักราแห่งกรุงอโยธยา ซึ่งพระเจ้าจักราทรงตระหนักดีถึงเจตนาอันชั่วร้ายของพระเจ้าหงสา จึงได้ปฏิเสธคณะทูตด้วยพระสุรเสียงอันมั่นคงแน่วแน่ว่าพระองค์มีความพร้อมเป็นอย่างยิ่งที่จะใช้กำลังตอบโต้ฝ่ายหงสาหากเกิดสงครามขึ้น

พระเจ้าหงสา กษัตริย์เจ้าสำราญผู้กระหายสงครามแห่งกรุงหงสาวดี ได้เห็นพ้องต้องกันกับกษัตริย์โมกุลผู้ยิ่งใหญ่ว่า กรุงอโยธยาจะต้องถูกบดขยี้ให้ราบเป็นหน้ากลองเพื่อไม่ให้เป็นเสี้ยนหนามต่อการแผ่ขยายอำนาจของตนสืบไป พระเจ้าหงสาจึงส่งคณะทูตไปเจรจาขอช้างเผือกจากพระเจ้าจักราเพื่อสร้าง "ความชอบธรรม" ในการประกาศสงครามกับกรุงอโยธยา

เมื่อพระเจ้าจักราทรงทราบข่าวว่ากษัตริย์โมกุลผู้ยิ่งใหญ่ได้เข้าร่วมเป็นพันธมิตรกับพระเจ้าหงสา พระเจ้าจักราจึงมิอาจทรงนิ่งดูดายได้อีกต่อไป จึงมีพระราชดำริให้เหล่าเสนาอำมาตย์และเหล่าพหลพลโยธาหาญเข้าคล้องช้างเพื่อเตรียมพร้อมรับมือกับภัยคุกคามต่อสันติภาพที่อาจเกิดขึ้นเมื่อใดก็ได้

ในตอนที่ 4 ของ “พระเจ้าช้างเผือก“ ผู้อ่านจะได้เห็นถึงลักษณะนิสัยส่วนพระองค์ของพระเจ้าจักราที่ทรงยึดมั่นถือมั่นในหลักพระพุทธศาสนาและหลักสันติภาพเหนือสิ่งอื่นใด อีกทั้งผู้อ่านจะได้เห็นเหตุการณ์สำคัญที่ทำให้พระเจ้าจักราทรงได้รับความสุขอย่างที่ “ไม่เคยมีมาก่อน“ ในตอนนี้

ในวันฉัตรมงคล พระเจ้าจักราทรงเสด็จมายังที่ประทับพร้อมด้วยเสนาอำมาตย์และเหล่าพหลพลโยธาหาญ หากพระองค์ไม่ได้สนพระทัยในบรรยากาศโออ่าภายในท้องพระโรง รวมถึงการแสดงของเหล่านางรำผู้ล้วนแต่อ่อนช้อยงดงามแต่อย่างใด เนื่องด้วยทรงทราบข่าวว่ากษัตริย์โมกุลได้เข้าร่วมเป็นพันธมิตรกับกษัตริย์หงสา ทำให้กรุงอโยธยาเปรียบเสมือนลูกไก่ในกำมือที่จะถูกบดขยี้ได้ทุกเมื่อ

ภายใต้บริบทที่โลกไร้สันติภาพและเต็มไปด้วยการแย่งชิงอำนาจและอิทธิพล ยุวกษัตริย์จักราทรงมีพระบัญชาให้มีการปฏิรูปขนบธรรมเนียมประเพณีหลายๆ อย่างที่เหมาะสม โดยพระเจ้าแผ่นดินทรงเป็นผู้นําในเวลาเดียวกันกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในตะวันตก

ในตอนแรกของนวนิยาย “พระเจ้าช้างเผือก“ ปรีดี พนมยงค์ ได้พรรณนาถึงความเจริญรุ่งเรืองของ “อาณาจักรอโยธยา” ภายใต้การปกครองของยุวกษัตริย์ “จักรา“ อย่างวิจิตรพิสดารชวนให้ทุกท่านติดตามเรื่องราวต่อไปอยู่ไม่น้อย

ปรีดี พนมยงค์ ได้กล่าวถึงที่มาของนวนิยายเรื่อง "พระเจ้าช้างเผือก" ก่อนจะนำพาทุกท่านเข้าสู่เรื่องราวภายในอาณาจักรแห่งพระเจ้าช้างเผือกให้ทุกท่านได้ติดตามต่อไป โดยจะเห็นได้ว่านวนิยายเรื่องนี้ถูกเขียนขึ้นเพื่ออุทิศให้แก่ “สันติภาพ” เพราะว่า “ชัยชนะแห่งสันติภาพนั้นมิได้มีชื่อเสียงบรรลือนามน้อยไปกว่าชัยชนะแห่งสงครามแต่อย่างใด”