ประชาธิปไตย

ทวี บุณยเกตุ เขียนถึงประชาธิปไตยในไทยช่วงทศวรรษ 2510 เสนอว่าประชาชนพลเมืองทุกคนเป็นเจ้าของประเทศ อ้านาจการปกครองออกเป็น 3 ฝ่ายคือ 1. อํานาจนิติบัญญัติ 2. อํานาจบริหาร และ 3. อํานาจตุลาการ

การอภิปรายในรัฐสภาสิ่งสำคัญของการอภิปรายคือ การแถลงและอภิปรายนโยบายของรัฐบาลในการปกครองประเทศนับว่าเป็นสิ่งที่เป็นประโยชน์ที่แท้จริงของประชาชน แต่การสาบาลซ้ำของรัฐบาลในรัฐสภากลับเป็นการสร้างความไม่น่าเชื่อถือให้กับประชาชนในพื้นที่รัฐสภา

หลังจากการอภิวัฒน์สยาม ในระหว่างทางนี้ความเป็นประชาธิปไตยในแผ่นดินยังไม่คงมากนัก แต่กลับก่อให้เกิดนายกรัฐมนตรีที่มาจากการเลือกของประชาชนและผู้แทนที่มาจากพื้นที่นอกเมืองหลวงได้มีพื้นที่ทางการเมืองในรัฐสภา

คำว่า “เล่นการเมือง” ในมุมมองของสังคมไทยมักถูกนำมาใช้งานในความหมายที่กว้างขวาง จนทำให้ก่อเกิดการตีความที่ผิดเพี้ยนไปมากมายต่อผู้ที่ไม่ได้มีบทบาทเป็นนักการเมืองโดยตรง เพียงแค่เขาเหล่านั้นสนใจความเป็นไปของการเมือง

กลไกประชาธิปไตยเป็นสิ่งสำคัญอย่างหนึ่งที่เหล่านักการเมืองควรจะยึดถือเอาไว้ เพื่อสร้างความเป็นธรรมให้กับระบอบทางการปกครองที่ผู้มีอำนาจสามารถก่อร่างสร้างตัวตนแห่งความชั่วร้ายทางการเมืองขึ้นมาทำร้ายคู่แข่งทางการเมือง

การแก้ไขความยากจนให้แก่ราษฎรในแนวคิดของ ดร.ปรีดี พนมยงค์ที่ท่านได้มองว่าเป็นปัญหาที่สำคัญอย่างยิ่งต่อการขับเคลื่อนเพื่อการพัฒนาประเทศ ตามหลักของคณะราษฎร โดยจะต้องบำรุงความสุขสมบูรณ์ของราษฎรในทางเศรษฐกิจ

การเมืองของประเทศจะสามารถดำเนินไปได้อย่างมีเสถียรภาพตามครรลองระบอบประชาธิปไตย จำเป็นต้องประกอบไปด้วยฝ่ายค้านและฝ่ายรัฐบาลที่สามารถทำหน้าที่ถ่วงดุลซึ่งกันและกันได้อย่างเป็นระบบตามความต้องการของราษฎรในประเทศ

สิ่งสำคัญสำหรับการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยคือเป้าหมายร่วม ซึ่งเกิดจากจินตนาการและความเชื่อว่าประเทศนี้เป็นของประชาชน ดังนั้น แม้จะมีวิธีการและจุดยืนที่ต่างกัน แต่หากมีจินตนาการ ความเชื่อ และเป้าหมายเดียวกันก็จะสามารถขับเคลื่อนสู่ชัยชนะได้

พัฒนาการประชาธิปไตยไทยเหมือนกราฟ ขึ้นลงตลอด 92 ปี เคยถึงจุดสูงสุดแต่ก็ตกต่ำลงมา ศิธาเปรียบการเมืองไทยเป็น “ต้นไม้ประชาธิปไตยทาบกิ่งเผด็จการ” ที่มีเอกภาพของคนกระหายอำนาจมารวมกัน ขบวนการประชาธิปไตยจึงต้องเป็นเอกภาพในอุดมการณ์และเจตนารมณ์

‘ความเห็นแตกต่าง’ เป็นปัจจัยสำคัญของการสร้างประชาธิปไตย และ ‘ระบอบประชาธิปไตย’ นั้น อาจเป็นโครงการที่ไม่สิ้นสุด แม้จะผลักดันให้ประเทศเป็นประชาธิปไตยในแง่หลักการพื้นฐานได้แล้วก็ตาม แต่ย่อมจะเกิดความต้องการอื่นๆ ตามมาอย่างลึกซึ้งและซับซ้อนขยายจากพรมแดนแห่งหลักการพื้นฐานทางประชาธิปไตย