ฝรั่งเศส

บทความนี้จะเสนอหลักฐานประวัติศาสตร์หายากคือ เอกสารราชการของรัฐบาลในการสนับสนุนให้นายปรีดีเดินทางไปยังต่างประเทศ โดยสะท้อนการลดความขัดแย้งทางการเมืองหลังกรณีสมุดปกเหลืองและแสดงให้เห็นการต่อรองทางอำนาจ

เนื่องในวันสตรีสากลปี 2568 ขอเสนอชีวิตและงานของ "ฮัน ซูหยิน" นักเขียนหญิงลูกครึ่งจีน-เบลเยียม ผู้เป็นทั้งแพทย์และนักเคลื่อนไหวทางสังคมซึ่งได้ถ่ายทอดชีวิตรักและการต่อสู้ผ่านงานเขียนทางสังคม การเมือง และความเป็นหญิงอย่างลึกซึ้ง

ทองเปลว ชลภูมิ์ ตั้งคำถามทางเศรษฐศาสตร์ใน พ.ศ. 2484 ว่าความมั่งคั่งควรเป็นของรัฐบาลหรือเอกชน จากวิวัฒนาการทางเศรษฐศาสตร์แสดงให้เห็นว่าความร่ำรวยของรัฐไม่ได้สะท้อนถึงความมั่งคั่งของประชาชนเสมอไป

ปรีดี พนมยงค์ ได้เข้ารับตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยและได้วางรากฐานการปกครองส่วนท้องถิ่นเอาไว้อย่างดี ต่อมายังได้เดินทางไปเจรจาสนธิสัญญาที่ไม่เป็นธรรมของประเทศมหาอำนาจต่าง ๆ จนเกิดผลดีต่อประเทศสยาม

เกร็ดประวัติศาสตร์ จากหลักฐานทางเอกสาร ในช่วงเวลาภายหลังเหตุการณ์ทางการเมืองทำให้นายปรีดี พนมยงค์ มีความคิดที่อยากจะลี้ภัยไปประเทศสวีเดน และ เหตุการณ์การจัดฉายภาพยนตร์พระเจ้าช้างเผือก เมื่อครั้งนายปรีดี พนมยงค์และคณะเดินทางไปเจริญสันถวไมตรี กับหลายประเทศหลังสงครามโลกครั้งที่ 2

ปรีดีได้มองว่าระบบทุนนั้นได้มีความเปลี่ยนแปลงไป จากการสังเกตพฤติกรรมของผู้คนชาวฝรั่งเศสที่มีความต้องการซื้อแฟล๊ตเป็นจำนวนมาก จึงได้ตั้งข้อสงสัยหลายประการให้ลูก ๆ ได้ไปศึกษาค้นคว้าเพิ่มเติมในด้านของเศรษฐกิจและเงินทุน

การเปลี่ยนแปลงการปกครองพ.ศ. 2475 โดยเหล่าผู้ก่อการที่รู้จักกันในนาม “คณะราษฎร” ได้เริ่มต้นจากแนวคิดของเหล่านักเรียนนอกที่มีแนวคิดเห็นด้วยกับนายปรีดี พนมยงค์ จึงเกิดการดำเนินการชักชวนผู้ที่สนใจเข้าร่วมขบวนการ

กุหลาบ สายประดิษฐ์ ได้อธิบายมูลเหตุและแรงจูงใจในการปฏิวัติ พ.ศ. 2475 จากมุมมองของผู้ร่วมเหตุการณ์สำคัญในชุดบทความ "เบื้องหลังการปฏิวัติ" ซึ่งถือเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ

การก่อตั้งคณะราษฎรที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมืองการปกครองในปีพ.ศ. 2475 เริ่มต้นจากการรวมตัวของเหล่านักเรียนนอกที่มีแนวคิดที่ต้องการพัฒนาประเทศให้นำไปสู่ระบอบประชาธิปไตย

เนื่องในโอกาสครบรอบ 129 ปีชาตกาล หม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล ผู้เป็นพระราชธิดาของสมเด็จพระยาดำรงราชานุภาพ ที่ได้ผ่านเหตุการณ์สำคัญมากมาย ที่ทำให้ชีวิตต้องพลิกผลันและได้พบกับท่านปรีดี พนมยงค์ จนนำไปสู่การสร้างหอสมุดดำรงราชานุภาพ