ฝ่ายสัมพันธมิตร

สถานการณ์ในปลายสงครามโลกครั้งที่ 2 อันเป็นช่วงเวลาที่อิทธิพลของฝ่ายอักษะเริ่มเพลี่ยงพล้ำต่อฝ่ายสัมพันธมิตร การทิ้งระเบิดที่ฮิโรชิมาและนางาซากิกรุยทางนำไปสู่การอภิวัฒน์และการประกาศเอกราชของเวียดนามในที่สุด

ค่ำวานนี้ (3 กุมภาพันธ์ 2566) มูลนิธิปรีดี พนมยงค์ ได้ร่วมเป็นเจ้าภาพในงานสวดพระอภิธรรม คุณไกรศรี ตุลารักษ์ ณ ศาลา 9 (วรรณ-สุพิน) วัดธาตุทอง

เรื่องราวของประเทศไทยในช่วงภาวะการประกาศสงครามของรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม โดยผู้เขียนได้หยิบยกหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่แสดงให้เห็นถึงความผิดอันร้ายแรงในการที่รัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ประกาศสงครามอันเป็นสิ่งที่ละเมิดต่ออำนาจนิติรัฐภายในประเทศ

ห้วงยามอันสำคัญเมื่อครั้งสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้กลายเป็นเรื่องราวที่ควรจารึกไว้ถึงภารกิจที่นำไปสู่สันติภาพของขบวนการเสรีไทย อีกทั้งยังได้ก่อเกิดประวัติศาสตร์ของภูมิภาคและท้องถิ่นในหลายจังหวัด ดั่งเช่นอนุสรณ์แห่งความทรงจำ "ถนนเสรีไทย" ณ จังหวัดตาก เพื่อเป็นเกียรติแด่วีรชนและเล่าขานความหาญกล้าไปยังอนุชนรุ่นหลังสืบต่อไป

พื้นที่จังหวัดตากได้ปรากฏร่องรอยทางประวัติศาสตร์ในการดำเนินงานของขบวนการเสรีไทย ด้วยเหตุฉะนี้จึงนำไปสู่ความพยายามในการสร้างอนุสรณ์แห่งความทรงจำ ได้แก่ "ถนนเสรีไทย" ขึ้น ด้วยความร่วมมือจากหลายภาคส่วนเพื่อเป็นเกียรติแด่เหล่าวีรชนและผู้กล้าทั้งหลายที้มีส่วนในภารกิจกู้ชาติในครานั้น

ภารกิจแรกของปรีดี หัวหน้าเสรีไทยในประเทศ และ ม.ร.ว.เสนีย์ หัวหน้าเสรีไทยสายอเมริกาภายใต้รัฐบาลใหม่ คือ การสวนสนามของพลพรรคเสรีไทยราว 8,000 คน บนถนนราชดำเนินกลาง ในวันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2488

ประเทศไทยเปลี่ยนแปลงการปกครองมาเป็นระบอบประชาธิปไตยจนถึงปัจจุบันเป็นเวลา 72 ปี[1] แต่บ้านเมืองเป็นประชาธิปไตยอย่างแท้จริงในบางครั้งบางคราวเท่านั้น เพราะได้มีการปฏิวัติรัฐประหารกันมาตลอดเวลาไม่ต่ำกว่า 20 ครั้ง ทั้งที่ทำสำเร็จบ้าง ไม่สำเร็จบ้าง บางครั้งมีการปฏิวัติแล้ว ก็มีการบริหารราชการแผ่นดินกันในระบอบเผด็จการ ไม่มีบทบัญญัติรัฐธรรมนูญใช้บังคับ ในบางยุคมีการบริหารราชการแผ่นดินแบบกึ่งเผด็จการและกึ่งประชาธิปไตย ทั้งนี้สุดแต่จิตสำนึกของผู้ยึดอำนาจแต่ละคน ในยุคปัจจุบันถือได้ว่าเป็นยุคประชาธิปไตยเต็มรูปแบบ ประชาชนมีความตื่นตัวทางการเมือ

ความเป็นมาของสวนเสรีไทยตั้งแต่เริ่มต้นจากการเป็น "บึงตาทอง" โดยผ่านการพัฒนาตามยุคสมัยจนประสบความสำเร็จเป็น "สวนเสรีไทย" ในปัจจุบัน

ท่าทีของสหรัฐอเมริกาต่อการรับรองสถานะของขบวนการเสรีไทย ผ่านหลักฐานทางประวัติศาสตร์ชิ้นสำคัญ คือ โทรเลขจาก 'คอร์เดลล์ ฮัลล์' รมว.ต่างประเทศสหรัฐอเมริกา ถึง พันเอก กูลเฟลโลว์ รวมไปถึงข้อสังเกตของ 'นายปรีดี พนมยงค์' ต่อการดำเนินนโยบายระหว่างประเทศของสหรัฐอเมริกากับไทยผ่านโทรเลขฉบับดังกล่าว

ผู้เขียนได้นำเสนอเรื่องราวของ "งานฉลองสันติภาพ" งานรื่นเริงที่ถูกจัดขึ้นภายหลังสงคราม ทั้งในกรุงเทพมหานครและต่างจังหวัด เพื่อเป็นการเฉลิมฉลองสันติภาพที่กลับสู้มวลชนอีกครั้ง ซึ่งภายในงานมีมหรสพต่างๆ มากมายที่ส่งเสริมความรู้ให้ราษฎรไทยรู้จักความหมายและตระหนักถึงความสำคัญของสันติภาพ