วันใหม่ นิยม

ในวาระครบรอบวาระ 111 ปี ชาตกาล จำกัด พลางกูร ปัญญาชนสังคมนิยมหนุ่มแห่งยุค ทูตเสรีไทยรายแรก ผู้บุกเบิกโลกภายนอกในดินแดนจีน วันใหม่ นิยม ขอนำเสนอเรื่องราว “คณะกู้ชาติ” ของจำกัด พลางกูร และมิตรสหาย ก่อนจะรวมกับขบวนการเสรีไทยภายในประเทศ ภายใต้นายปรีดี พนมยงค์

วันใหม่ นิยม ได้เขียนเล่าเรื่องราวของนักสู้ผู้พิทักษ์รัฐธรรมนูญในระดับรองและระดับผู้น้อย ซึ่งอาจไม่ใช่ผู้นำคณะราษฎรโดยตรง หากเป็นนักสู้ที่มีหลากหลายทั้งทหาร ข้าราชการ ประชาชน พวกเขาเหล่านั้นคือใคร มีบทบาทอย่างไรบ้างในการช่วยเหลือฝ่ายรัฐบาลในการต่อสู้กับคณะกู้บ้านกู้เมือง

วันใหม่ นิยม ได้เสนอแนวทางในการรำลึกและเรียนรู้ประวัติศาสตร์ให้ครอบคลุมบทบาทคนไทยหลากหลายหมู่เหล่า อันจะนำไปสู่การทำให้ประวัติศาสตร์ของขบวนการเสรีไทยเป็น “ประวัติศาสตร์ร่วม” ของคนไทยทุกคนทุกระดับชั้นต่อไปในอนาคต

วันใหม่ นิยม ได้ร้อยเรียงเรื่องราวของพันโท หม่อมเจ้าศุภสวัสดิ์ฯ นับตั้งแต่การจัดตั้งเสรีไทยสายอังกฤษ ข้อกล่าวหาว่าท่านจะทำการฟื้นฟูระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ การร่วมงานกับนายปรีดี พนมยงค์ ตลอดจนแผนการที่เตรียมเอาไว้เมื่อถึงคราวจำเป็นต้องต่อกรกับญี่ปุ่นขั้นแตกหัก

พลตรี สมบูรณ์ ศรานุชิต โดยเป็นผู้วางแผนยุทธการร่วมกับขบวนการเสรีไทยในภาคเหนือ ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยภายหลังกลับมีบทบาทในการก่อกบฏเสนาธิการปี 2491 เพื่อต่อต้านคณะรัฐประหาร เพื่อยึดมั่นในอุดมการณ์ "ทหารอาชีพ" จนถึงวาระสุดท้าย.

พันโท หม่อมเจ้าศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท สวัสดิวัฒน มีบทบาทสำคัญทางการทหารในขบวนการเสรีไทยสายอังกฤษ สะท้อนถึงบทบาทของฝ่ายทหารในขบวนเสรีไทยตั้งแต่ยุทธศาสตร์การจัดตั้งเสรีไทย และ การจัดตั้งพลพรรคทหารในจังหวัดต่าง ๆ

การแทรกซึมของโผน อินทรทัต เป็นวิธีการทางทหารที่ขบวนการเสรีไทยจะพอที่จะทำได้ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ประเทศไทยอยู่ภายใต้การปกครองของญี่ปุ่น การแทรกซึมจึงต้องใช้ความกล้าหาญและยุทธศาสตร์ในการฝ่าฟันอุปสรรคเพื่อต่อต้านกองทัพญี่ปุ่น

บทความนี้ศึกษาบทบาทของสตรี ุ6 ท่านในขบวนการเสรีไทย ซึ่งมีส่วนสำคัญที่ได้ช่วยเหลือการเคลื่อนไหวภายในขบวนการฯ ในช่วงสงครามมหาเอเชียบูรพาเพื่อรักษาเอกราชของชาติไทยจากการครอบงำของญี่ปุ่นและนำไปสู๋สันติภาพในที่สุด

เกร็ดประวัติศาสตร์บันทึกบทบาทช่วงหนึ่งของนายชาญ บุนนาค กับบทบาทสมาชิกขบวนการเสรีไทยในพื้นที่อำเภอหัวหิน จังหวัด ประจวบคีรีขันธ์

บันทึกการเดินทางของ คุณอาชญาสิทธิ์ ศรีสุวรรณ ที่ร่วมกับคณะสถาบันปรีดี พนมยงค์ เดินทางไปเยี่ยมชมโรงงานน้ำตาลเกาะคา จังหวัดลำปาง สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์และทางเศรษฐกิจของจังหวัดลำปาง ตั้งแต่ครั้งอดีต