กฎหมายปกครอง

นายปรีดี พนมยงค์ อธิบายเรื่องรัฐบาลประชาธิปไตยที่บุคคลอื่นซึ่งมิใช่พระเจ้าแผ่นดินเป็นประมุข และรัฐบาลที่อำนาจบริหารได้ตกอยู่แก่คณะบุคคลโดยในทางเศรษฐกิจ อาจจัดแบ่งรัฐบาลเป็น 3 จำพวกตามลัทธิทางเศรษฐกิจ

กล่าวถึงกฎหมาย กฎระเบียบ ขั้นตอน และแนวทางของราษฎรหรือประชาชนในการทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาต่อพระมหากษัตริย์ รวมถึงลักษณะ บทบาท และขอบเขตที่พระองค์จะทรงวินิจฉัยด้วยตนเอง

“ว่าด้วยคดีปกครอง” ถึงกรณีหรือเหตุที่ประชาชนเมื่อได้รับกระทบจากการปฏิบัติหรือดุลยพินิจที่ผิดพลาดของเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง ประชาชนจะสามารถมีสิทธิฟ้องร้องหรือร้องทุกข์โดยวิธี การฟ้องต่อศาลยุติธรรม การอุทธรณ์คำสั่ง หรืออื่นๆ

“การคลังของประเทศ” ว่าด้วยเรื่องลักษณะ ขอบเขต และกิจของการคลังในประเทศที่พึงดูแลเป็นหลักคือ งบประมาณ รายได้ และรายจ่ายของประเทศ การกำหนดรายได้และรายจ่ายของประเทศในรอบหนึ่งปี ตามพรบ. งบประมาณ พ.ศ. 2456 ที่แต่ละกระทรวงต้องจัดเตรียมตามข้อบังคับของกระทรวงการคลังเพื่อเสนอขอพระราชทานพระบรมราชานุญาต และปฏิบัติตามพระบรมราชานุญาต

PRIDI's Law Lecture ในวันนี้ขอเสนอถึงการกระทำของฝ่ายปกครองอีกประการหนึ่งนอกเหนือไปจากการรักษาความสงบเรียบร้อยทั้งในทางตรงและทางอ้อม คือ การส่งเสริมให้ราษฎรมีความสุขสมบูรณ์

PRIDI's Law Lecture : การรักษาความสงบเรียบร้อยในทางอรรถคดี เมื่อมีผู้กระทำผิดทางอาชญาเจ้าหน้าที่หรือฝ่ายปกครองสามารถกระทำต่อผู้กระทำผิดได้ 11 ประการ

PRIDI’s Law Lecture วันนี้เสนอความเห็นที่มีต่อลักษณะกิจของฝ่ายปกครองถึงความสมควรและขอบเขตการงานในการปกครอง โดยมีสองทัศนะที่แตกต่างกันในจุดมุ่งหมายของการปกครอง รัฐที่เป็นแบบตำรวจ และ รัฐที่เป็นผู้สงเคราะห์

เมื่อมนุษย์อยู่รวมกันในรัฐก็จำเป็นต้องมีการปกครอง อันเกี่ยวกับการกระทำในการปกครอง เป็นเจตนาของการปกครองซึ่งเกี่ยวข้องกับกฎหมาย

ข้อเขียนชิ้นนี้ชี้แจงถึงรูปแบบของการปกครองสุขาภิบาลในประเด็นต่างๆ อาทิ ระเบียบการปกครองสุขาภิบาล กิจการของสุขาภิบาล การเงินของสุขาภิบาล และ คดีปกครองของสุขาภิบาล ในพระราชบัญญัติจัดการสุขาภิบาลตามหัวเมือง ร.ศ. 127 และฉบับแก้ไขเพิ่มเติมใน พ.ศ. 2458

การแบ่งแยกอำนาจบริหารบางอย่างออกจากรัฐบาลกลางเพื่อให้ท้องถิ่นจัดทำเอง (มัธยวิภาค: Décentralisation) จะอยู่ในอำนาจของคณะบุคคลที่ราษฎรในท้องถิ่นนั้นๆ เลือกตั้งขึ้น โดยอาศัยระเบียบการปกครองท้องถิ่นที่อาจกระทำได้โดย (ก) การอนุญาตจากรัฐบาลกลางให้แก่ชุมนุมชนเป็นแห่งๆ มิใช่มีขึ้นตามสภาพแห่งท้องถิ่นนั้นเอง และ (ข) การมีขึ้นโดยสภาพแห่งท้องถิ่นนั้นๆ เอง