ปรีดี พนมยงค์

ระบอบประชาธิปไตยต้องชะงักงันจนเกิดสุญญากาศทางการเมือง 'พระยาพหลพลพยุหเสนา' ร่วมกับคณะราษฎรจำนวนหนึ่ง จึงคิดหาทางแก้ไขสถานการณ์เพื่อนำระบอบประชาธิปไตยกลับเข้าสู่หลักการตามรัฐธรรมนูญดังเดิม ในวันที่ 20 มิถุนายน พ.ศ. 2476 พร้อมเปิดประชุมสภาผู้แทนราษฎรในวันถัดมา

ระเบียบแบบแผนการปกครอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งของรัฐบาลรวมศูนย์ของประเทศไทยครั้งยังอยู่ในการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ ตั้งแต่รัชกาลที่ 5 ที่มีการปรับปรุงระบบราชการ เรื่อยมาจนถึงรัชกาลที่ 7

เรื่องราวของ นายสงวน ตุลารักษ์ ในช่วงหลังการอภิวัฒน์สยาม 2475 ในฐานะสมาชิกคณะราษฎรปีกซ้ายซึ่งมีแนวคิดสังคมนิยม ทว่ากลับต้องเผชิญกับวิบากกรรมทางการเมืองด้วยข้อกล่าวหากระทำการอันเป็นคอมมิวนิสต์ เนื่องด้วยการเผยแพร่แนวคิดแบบสังคมนิยม

ความผันผวนในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 คนไทยรวมถึงครอบครัวของปลาย ต่างก็ได้รับผลกระทบจากมหาสงครามนี้เช่นกัน จักรวรรดิญี่ปุ่นกระทำการรุกรานประเทศไทย ‘บิดา’ ของปลาย จึงได้ตั้ง “ขบวนการเสรีไทย” เพื่อต่อต้านยับยั้งการกระทำของจักรวรรดิญี่ปุ่น

15 มิถุนายน 2566 (วานนี้) ณ ห้องสุทัศน์ ชั้น 2 ศาลาว่าการกรุงเทพมหานคร สถาบันปรีดี พนมยงค์ และ กรุงเทพมหานคร ร่วมประชุมหารือการจัดกิจกรรมในวาระ “78 ปี วันสันติภาพไทย ประจำปี 2566” เพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์สำคัญในหน้าประวัติศาสตร์และคุณูปการของวีรชนขบวนการเสรีไทยซึ่งจะจัดขึ้นในวันพุธที่ 16 สิงหาคม 2566 

พิจารณามูลเหตุสำคัญผ่านมิติการเมือง เศรษฐกิจ และสังคมก่อนการอภิวัฒน์จะเกิดขึ้น หน่ออ่อนแห่งระบอบประชาธิปไตยซึ่งก่อกำเนิดครั้งแรกในระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ แผ้วถางทางให้แก่คณะราษฎรจนนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในวันที่ 24 มิถุนายน 2475

ในประเทศที่อาณาเขตกว้างขวางและมีประชากรพลเมืองอยู่มากในการบริหารราชการส่วนกลางอาจมิได้ตอบโจทย์เสียงทั้งหมด เนื่องจากกิจการบางประการพลเมืองอาจมีส่วนได้ประโยชน์เหมือนกัน หรือกิจการบางประการพลเมืองก็อาจมีส่วนได้ประโยชน์ที่แตกต่างกัน ฉะนั้นเพื่อให้ทั่วถึง ครอบคลุม และเหมาะสมแก่พลเมืองในทุกๆ พื้นที่ การกระจายอำนาจจึงเป็นสิ่งสำคัญ

เรื่องราวจุดเริ่มต้นชีวิตของ 'ปลาย' ทารกน้อยที่ถือกำเนิดขึ้น ณ บ้านย่านสีลม การมาถึงของชีวิตใหม่ทำให้บ้านหลังนี้ไม่เงียบเสียงของความสุขและเต็มไปด้วยความอบอุ่นจากทั้งผู้เป็นพ่อ ผู้เป็นแม่ และบรรดาลูกๆ ของครอบครัว

บทสรุปความปรารถนาและความใฝ่ฝันของประธานโฮจิมินห์ที่บรรลุผลในที่สุด หลังชัยชนะของ "แนวร่วมปลดปล่อยเวียดนามใต้" หรือ "เวียดกง" มีชัยเหนือสหรัฐอเมริกา เรื่องราวการปลดปล่อยเวียดนามสู่อิสรภาพซึ่งถูกครอบงำนับตั้งแต่กลางทศวรรษ 1950

ความอยุติธรรมในกรณีสวรรคต รัชกาลที่ 8 คดีดังกล่าวมิเพียงแต่สั่นสะเทือนต่อความรู้สึกของปวงชนชาวไทยในช่วงเวลานั้น แต่ยังนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงภูมิทัศน์ทางการเมืองไทย ช่วงทศวรรษ 2490