สงครามโลกครั้งที่สอง

บทบาทของ สหัส กาญจนพังคะ ทั้งในฐานะนักการศึกษา นักแปลผลงานนักเศรษฐศาสตร์ชาวฝรั่งเศสอย่าง ชาร์ลส จี๊ด ที่เชื่อมโยงระหว่างโลกวิชาการ ความคิดเศรษฐศาสตร์การเมือง จนความสัมพันธ์ทางปัญญาที่พาดผ่านมาถึง นายปรีดี พนมยงค์ ผู้บุกเบิกแนวคิดสมัยใหม่ในสังคมไทย

บทความความคุณวันใหม่ นิยม ที่นำเสนอภาพรวมของขบวนการเสรีไทยสายอีสาน ทั้งในด้านการจัดตั้ง เครือข่ายบุคคลสำคัญ และบทบาทของผู้นำท้องถิ่นในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง โดยเนื้อหาได้ร้อยเรียงพัฒนาการของขบวนการ ตั้งแต่การเริ่มต้นรวมตัว ไปจนถึงการขยายตัวของเครือข่ายในหลายจังหวัดภาคอีสาน

สวัสดิ์ ตราชู ได้ร้อยเรียงชีวิตที่พลิกผันจาก “พ่อค้าพริก“ มาเป็น ”เสรีไทย“ ร่วมกับเตียง ศิริขันธ์ หรือ ”ขุนพลภูพาน“ แม้ว่าจะต้องละทิ้งอาชีพการงานและต้องฝ่าฟันอุปสรรคนานัปการก็ตาม

พบกับความงดงามของ “วรรณกรรม” ที่ถูกต่อยอดไปสู่ “ภาพยนตร์” ที่เฉิดฉายบนเวทีโลก โดยยกตัวอย่างผลงานสองเรื่องคือ “Kokuho” และ “A Pale View of Hills” ซึ่งต่างสะท้อนวัฒนธรรม ความทรงจำ และบาดแผลทางสังคมของญี่ปุ่นหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ในมุมมองที่ละเอียดอ่อน

ย้อนเวลากลับไปเข้าร่วมการประชุมสภาว่าด้วยกรณี “ผ้าบาง” สำหรับชาวนาจากประเทศอังกฤษ ที่นำเข้ามาเพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนเสื้อผ้าและเครื่องนุ่งห่มของประชาชน ภายใต้บริบททางเศรษฐกิจของประเทศที่ซบเซาลงในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง

ข้อความเบื้องต้นพระราชบัญญัติเงินคงคลัง พ.ศ. 2491 เป็นกฎหมายจัดระเบียบการเงินของแผ่นดินโดยทั่วไป ซึ่งในหลักใหญ่เป็นเรืองที่เกี่ยวกับการเก็บรักษาเงินแผ่นดิน การจัดการคลังแผ่นดิน และการสั่งจ่ายเงินจากคลังแผ่นดิน ดังนั้น พระราชบัญญัติฉบับนี้จึงมีความสำคัญเป็นอย่างมากต่อการบริหารการเงินของแผ่นดินบทความนี้มีความมุ่งหมายที่จะศึกษาความเป็นมาในการตราพระราชบัญญัติดังกล่าว ซึ่งจะช่วยให้เราเข้าใจเหตุผลในการตราพระราชบัญญัติฉบับนี้อย่างถ่องแท้ อันจะเป็นประโยชน์ในการแปลกฎหมายให้ถูกต้องตามเจตนารมณ์ขององค์กรนิติบัญญัติ

ความต้องการให้ประเทศเป็นประชาธิปไตยปรากฎขึ้นได้แม้จากคนใน ‘พวกวรรณะเก่า’ การต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย เอกราช และอธิปไตย จึงเป็นเรื่องของผู้รักชาติทุกคน

กนต์ธีร์ ศุภมงคล ได้เล่าเรื่องราวการทูตไทยในช่วงหลังสงครามภายใต้ข้อเรียกร้องจากฝ่ายสัมพันธ์มิตร ไม่ว่าจะเป็นเรื่องข้าวและเงินค่าเสียหาย ทำให้คณะทูตฝ่ายไทยจำเป็นต้องใช้กลยุทธทางการทูตที่ชาญฉลาดเพื่อให้เกิดผลเสียต่อประเทศไทยให้น้อยที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้

ทวี บุณยเกตุ ได้ร้อยเรียงเหตุการณ์และข้อเท็จจริงเพิ่มเติมเกี่ยวกับประเทศไทยในช่วงต้นสงครามโลกครั้งที่สอง โดยในตอนนี้จะย้อนกลับไปเมื่อครั้งประเทศไทยจำต้องเข้าร่วมสงครามอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้จากการรุกรานของกองทัพญี่ปุ่น

ประเทศไทยแสดงความจำนงขอเข้าเป็นสมาชิกสหประชาชาติในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง หากแต่ตราบใดที่ยังไม่สามารถทำความตกลงเรื่องดินแดนฝรั่งเศสได้ ก็ย่อมเป็นอุปสรรคต่อการขอเข้าเป็นสมาชิกสหประชาชาติของประเทศไทย