สันติภาพ

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิจารณ์การใช้เหตุผลบิดเบือนเพื่อสร้างสงคราม และยกย่องการเคลื่อนไหวของประชาชนทั่วโลกที่เรียกร้องสันติภาพอย่างมีศักดิ์ศรี โดยเขาย้ำว่าการรักสันติภาพไม่ใช่ความผิด แม้จะถูกกล่าวหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์ก็ตาม

กุหลาบ สายประดิษฐ์ เรียกร้องให้ประชาชนมีสิทธิ์ตัดสินเรื่องสงครามผ่านประชามติ เพื่อป้องกันการผูกขาดอำนาจของชนชั้นนำ โดยขอให้ประชาชนไทยร่วมลงนามสนับสนุนสันติภาพ เป็นการแสดงออกถึงเจตจำนงอันทรงเกียรติในการต่อต้านสงคราม

ความรุนแรงมีทั้งทางตรง เชิงโครงสร้าง และเชิงวัฒนธรรม ซึ่งต้องถูกขจัดทั้งหมดจึงจะสร้างสันติภาพอย่างยั่งยืนได้ และท่ามกลางโลกที่ระเบียบที่กำลังล่มสลาย อ.ดร.ฟูอาดี้ชวนคิดถึงสันติภาพผ่าน “สงครามที่ชอบธรรม” ผ่านภาพยนตร์ “พระเจ้าช้างเผือก”

หลักการมนุษยธรรมทั้ง 4 หลักการ ประกอบด้วย ความเป็นกลาง ไม่เอนเอียง และมีอิสรภาพในการทำงาน และการพัฒนา จะสามารถสร้างสันติภาพที่ยั่งยืนได้

สรุปประเด็นจากงานเสวนา PRIDI Talks #30 “ประชาธิปไตยที่ไร้สันติภาพ : เมื่อความรุนแรงไม่ได้อยู่แค่ในสงคราม” พร้อมทั้งภาพกิจกรรม โดยแสดงให้เห็นถึงการถกเถียงกันเรื่องความรุนแรงและพัฒนาการประชาธิปไตยไทย ในช่วงเวลาความขัดแย้ง

ปรีดี พนมยงค์ วิเคราะห์สถานการณ์ประเทศเพื่อนบ้านที่เปลี่ยนผ่านสู่ระบบใหม่หลังสงครามอินโดจีน โดยเตือนว่าไทยต้องปฏิรูปภายใน สร้างความเป็นธรรม ลดความเหลื่อมล้ำ และไม่ตกเป็นเครื่องมือของมหาอำนาจ

เมื่อ “ความรุนแรงไม่ได้อยู่ไม่ได้อยู่แค่ในสงคราม” จึงขอชวนทำความเข้าใจมิติความรุนแรงที่ซับซ้อน ผ่านบทสนทนาระหว่าง สุรัยยา (เบ็ญโส๊ะ) สุไลมาน และ ชัยวัฒน์ สถาอานันท์ ถึงมิติความรุนแรงเชิงโครงสร้าง เพื่อการแสวงหาสันติภาพอย่างแท้จริง

ด้วยสถานการณ์ความรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่กลับมารุนแรงขึ้น ทางสถาบันปรีดี พนมยงค์ยังคงเป็นพื้นที่เพื่อถกเถียงในประเด็นสันติภาพตามแนวคิดของปรีดี พนมยงค์ที่เน้นว่า รัฐต้องมีธรรมะและต้องฟังเสียงประชาชน อีกทั้งการเสนอทางออกของความขัดแย้งที่ยั่งยืน คือ การเจรจา

กุหลาบ สายประดิษฐ์ เขียนถึงการตื่นกลัวคอมมิวนิสต์ในช่วงต้นสงครามเย็น อย่างการกล่าวหาเลขาธิการสหประชาชาติเป็นว่าคอมมิวนิสต์ กุหลาบชี้ให้ผู้คนตระหนักถึงภัยของสงคราม และเสนอแนวทางสันติภาพที่ไม่ตกเป็นเครื่องมือของฝ่ายใด

ในวาระที่องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ขึ้นทะเบียน “ภาพยนตร์พระเจ้าช้างเผือก” เป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก ภาพยนตร์อันทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และสะท้อนแนวคิดเรื่องสันติภาพในบริบทก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่นายปรีดีผลักดันผ่านการนำเสนอภาพ “อยุธยาใหม่”