สันติภาพ

พระเจ้าช้างเผือก เป็นภาพยนตร์ที่มีความน่าสนใจในแง่วัตถุประสงค์การถ่ายทำและวิธีการนำเสนอทรรศนะทางสังคม การเมือง การทูต ผ่านการอุปนิสัยและลักษณะภายนอกของตัวละคร ในโอกาสที่ภาพยตร์เรื่องนี้ได้รับขึ้นทะเบียนให้เป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก ทำให้มีการจัดเสวนาในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับภาพยนตร์พระเจ้าช้างเผือกอย่างหลากหลาย

ศิลปะไม่ใช่เพียงความงาม แต่คือพลังที่ปลุกเร้าการรับรู้และความหวังในสังคม บทความนี้พาเรามองศิลปะในฐานะ “สนามรบแห่งสันติภาพ” ที่ท้าทายสงครามทั้งภายนอกและภายในใจศิลปิน

ดร.จริย์วัฒน์ สันตะบุตร อดีตเอกอัครราชทูต ณ กรุงเบอร์ลิน ได้ย้อนภาพการได้มาซึ่งสันติภาพ เอกราช และอธิปไตยที่สมบูรณ์ของประวัติศาสตร์การทูตไทย ด้วยแรงสมองและสองแขนของชาวไทยผู้รักชาติ

รศ. ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ ได้ชี้ให้เห็นถึงสงครามในฐานะ “ภัยคุกคามต่อสันติภาพ“ ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่าสงครามนั้นไม่ได้เป็นอะไรมากไปกว่า “เครื่องมือ“ ของชนชั้นนำในการต่อสู้เพื่อรักษาและปกป้องผลประโยชน์ของตนเอง และต้องใช้หลัก “สันติธรรมประชาธิปไตย“ เพื่อยุติสงคราม และสร้างสันติภาพขึ้นในภูมิภาคต่อไปในระยะยาว

จักรภพ เพ็ญแข อธิบายภาพความสัมพันธ์ไทยและอาเซียนภายใต้ความผันผวนของระเบียบโลก พร้อมกันนั้นได้เสนอแนวทางของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เพื่อลดปัญหาความขัดแย้งที่มี อันจะนำไปสู่การพัฒนาด้านความร่วมมือในระยะยาว

แนวคิด "ไผ่ลู่ลม" สู่การทูตที่ยืดหยุ่นแต่มั่นคงในเวทีโลก ระเบียบโลกกำลังเปลี่ยนผ่านสู่ยุค “พหุศูนย์อำนาจ” ที่ซับซ้อน ประเทศไทยต้องวางการเจรจาทางการทูตให้รอบด้านเพื่อรักษาผลประโยชน์ของชาติในระเบียบโลกใหม่นี้

ดร.วีระยุทธ กาญจน์ชูฉัตร ชวนทุกท่านถอดบทเรียนทางเศรษฐกิจของไทยนับจากอดีตจนถึงปัจจุบัน โดยชี้ให้เห็นถึงความเปราะบางของเศรษฐกิจไทย พร้อมทั้งเชื่อมโยงเข้ากับแนวคิดชาตินิยมที่อาจจะต้อง "นิยาม" ความหมายขึ้นมาใหม่เพื่อนำไปสู่เป้าสันติภาพในเวทีโลกต่อไปในระยะยาว

รศ. ดร. มารค ตามไท นำเสนอแนวคิดสันติภาพที่ยั่งยืนผ่านประสบการณ์ส่วนตัวและมุมมองต่อความขัดแย้งระดับโลก โดยเน้นการไม่ใช้ความรุนแรงและการเข้าใจความเป็นมนุษย์ร่วมกัน (Common Humanity) เพื่อแก้ปัญหาความรุนแรงทางวัฒนธรรม พร้อมทั้งวิพากษ์ระบบประชาธิปไตยในอาเซียนเปรียบเทียบกับปรัชญาการปกครองของเพลโต

รศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ ได้ชี้ให้เราเห็นว่าสันติภาพต้องเป็นทั้งเป้าหมายและวิธีการ และเราไม่สามารถสร้างสันติภาพได้ด้วยกำลังกดขี่ ด้วยความรุนแรง รวมถึงยังชี้ให้เห็นว่าแนวคิดสันติภาพของนายปรีดี พนมยงค์ ก็ยังคงทันสมัยอยู่ตราบจนถึงปัจจุบัน

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิพากษ์การโฆษณาชวนเชื่อและการใช้ความกลัวเป็นเครื่องมือของรัฐบาลอเมริกันในยุคสงครามเย็น ซึ่งบ่อนทำลายจิตใจประชาชนและกดปราบผู้เรียกร้องสันติภาพ