สืบเนื่องจากเหตุการณ์ความพยายามรัฐประหารตนเองขึ้นในสาธารณรัฐเกาหลี เมื่อคืนวันที่ 3 ธันวาคม 2567 โดยประธานาธิบดี “ยุน ซ็อก-ย็อล” ได้ประกาศใช้กฎอัยการศึก โดยอ้างภัยคุกคามที่คลุมเครือ พร้อมทั้งสั่งการให้ทหารปิดล้อมรัฐสภา ซึ่งเป็นการกระทำที่มุ่งจำกัดอำนาจฝ่ายนิติบัญญัติ
สถาบันปรีดี พนมยงค์ ขอแสดงความผิดหวังอย่างยิ่งต่อการตัดสินใจดังกล่าวของประธานาธิบดียุน ซ็อก-ย็อล โดยการใช้กฎอัยการศึก เพื่อกำจัดฝ่ายตรงข้ามทางการเมือง และกระชับอำนาจของตนเองเช่นนี้ นับเป็นการละเมิดหลักการประชาธิปไตยและสิทธิมนุษยชน และเป็นการกระทำที่ไม่อาจยอมรับได้ในสังคมประชาธิปไตย
อย่างไรก็ตาม เหตุการณ์นี้ได้แสดงให้เห็นถึงพลังของประชาชนและสถาบันประชาธิปไตยของเกาหลีใต้ในการต่อต้านอำนาจเผด็จการ ประชาชนชาวเกาหลีใต้ได้ลุกขึ้นมาแสดงพลังคัดค้านการใช้อำนาจในทางมิชอบของประธานาธิบดี ขณะเดียวกันสมาชิกรัฐสภาทั้งฝ่ายค้านและฝ่ายรัฐบาลก็ร่วมกันลงมติเพิกถอนประกาศกฎอัยการศึก ตลอดจนบทบาทของกองทัพเกาหลีใต้ ที่ยึดมั่นในหน้าที่ปกป้องประเทศและประชาชน และเคารพในระบอบประชาธิปไตย ส่งผลให้ประธานาธิบดียุนฯ ต้องยอมถอยและยุติความพยายามในการยึดอำนาจ
เหตุการณ์ในเกาหลีใต้ ถือเป็นบทเรียนสำคัญที่ประเทศไทยควรตระหนัก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง บทเรียนเกี่ยวกับการต่อสู้กับภัยรัฐประหาร และการธำรงรักษาประชาธิปไตย ทั้งนี้ การรัฐประหารย่อมเป็นไปได้ยาก หากสังคมมีองค์ประกอบดังต่อไปนี้
1. ระบบกฎหมายมีกลไกต่อต้านการเบ็ดเสร็จอำนาจ: กฎหมายต้องมีบทบัญญัติที่คุ้มครองสิทธิเสรีภาพของประชาชนอย่างเข้มแข็ง และมีกลไกตรวจสอบถ่วงดุลอำนาจรัฐ ป้องกันการผูกขาดอำนาจ
2. สถาบันประชาธิปไตยถ่วงดุลเข้มแข็ง: องค์กรอิสระ สื่อมวลชน และภาคประชาสังคม ต้องทำหน้าที่ตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐอย่างแข็งขัน
3. พลเมืองตื่นตัว และสามารถต่อต้านอย่างมีเอกภาพ: ประชาชนต้องตระหนักรู้ถึงสิทธิและหน้าที่ของตนเอง พร้อมที่จะลุกขึ้นปกป้องประชาธิปไตย และสามารถรวมพลังกันต่อต้านการละเมิดอำนาจรัฐ
4. กองทัพรู้บทบาทหน้าที่ และเคารพกฎหมาย: กองทัพต้องยึดมั่นในภารกิจหลัก คือ การปกป้องประเทศ และอยู่ภายใต้การควบคุมของพลเรือนที่มาจากการเลือกตั้งตามครรลองประชาธิปไตย
5. วัฒนธรรมประชาธิปไตยลงรากฝั่งลึกในหมู่พลเมือง: สังคมต้องปลูกฝังค่านิยมประชาธิปไตย เคารพในความแตกต่างหลากหลาย และยึดมั่นในการแก้ไขปัญหาโดยสันติวิธี
สถาบันปรีดี พนมยงค์ ขอแสดงความชื่นชมต่อประชาชนและสมาชิกรัฐสภาเกาหลีใต้ ที่ร่วมกันปกป้องประชาธิปไตย เราเชื่อมั่นว่าประชาชนเกาหลีใต้จะสามารถเอาชนะวิกฤตครั้งนี้ และสร้างสังคมที่เป็นประชาธิปไตย ยุติธรรม และเข้มแข็งยิ่งขึ้นต่อไป
ในขณะที่ประเทศไทยเอง ก็ต้องตระหนักถึงภัยคุกคามจากการรัฐประหาร ไม่ว่าจะในรูปแบบใดก็ตาม เราต้องร่วมกันสร้างสังคมประชาธิปไตยที่เข้มแข็ง ศึกษาบทเรียนจากอดีต มีพลเมืองที่ตื่นตัว มีสถาบันที่ตรวจสอบถ่วงดุลอำนาจรัฐได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อปัองกันมิให้ประวัติศาสตร์ซ้ำรอย
สถาบันปรีดี พนมยงค์ ขอยืนยันในหลักการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งโดยสันติวิธี ผ่านกลไกในระบบรัฐสภา และสนับสนุนให้มีการแก้ไขรัฐธรรมนูญ เพื่อสร้างความเป็นธรรมให้กับทุกภาคส่วนในสังคม
สถาบันปรีดี พนมยงค์
วันที่ 5 ธันวาคม 2567
เนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
