กุหลาบ สายประดิษฐ์

บางส่วนของเนื้อหาในวันก่อการอภิวัฒน์เกี่ยวกับบทบาทและลักษณะนิสัยของพระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) จากหนังสือเบื้องหลังการปฏิวัติ 2475

ประชาชนอ่านข่าวโดยขาดการวิเคราะห์อย่างลึกซึ้ง ทำให้เกิดความเข้าใจผิดเกี่ยวกับข่าวการเมือง โดยเฉพาะข่าวที่มีจุดประสงค์เพื่อโฆษณาชวนเชื่อ ข่าวประเภทนี้อาจก่อให้เกิดความรุนแรงมากกว่าการให้ความรู้ ดังนั้น สื่อมวลชนจึงต้องยึดมั่นในความซื่อสัตย์ เพื่อให้ประชาชนมีวิจารณญาณในการรับข้อมูล

แนวคิดของกุหลาบ สายประดิษฐ์ ที่เสนอแนวทางปฏิวัติทางภูมิปัญญาโดยให้ความสำคัญกับ “ความเป็นมนุษย์” ที่เท่าเทียมกันในระดับพื้นฐาน ไม่ว่ามนุษย์จะมีที่มาแบบใด ล้วนมีศักยภาพแห่งเหตุผลและจิตสำนึกเท่าเทียมกัน

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิพากษ์การโฆษณาชวนเชื่อและการใช้ความกลัวเป็นเครื่องมือของรัฐบาลอเมริกันในยุคสงครามเย็น ซึ่งบ่อนทำลายจิตใจประชาชนและกดปราบผู้เรียกร้องสันติภาพ

ข้อเขียนนี้ชี้ให้เห็นว่าสงครามคือผลจากคนกลุ่มน้อยที่หิวอำนาจและผลประโยชน์ ขณะที่ประชาชนโลกซึ่งรักสันติสามารถร่วมมือกันต้านทานภัยสงครามได้ โดยกุหลาบ เสนอว่า “สันติภาพ” ที่ไม่ใช่เรื่องเพ้อฝัน หากแต่เป็นพลังจริงที่ประชาชนร่วมกันสร้างได้ด้วยความรู้และความตื่นรู้ทางการเมือง

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิจารณ์การใช้เหตุผลบิดเบือนเพื่อสร้างสงคราม และยกย่องการเคลื่อนไหวของประชาชนทั่วโลกที่เรียกร้องสันติภาพอย่างมีศักดิ์ศรี โดยเขาย้ำว่าการรักสันติภาพไม่ใช่ความผิด แม้จะถูกกล่าวหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์ก็ตาม

กุหลาบ สายประดิษฐ์ เรียกร้องให้ประชาชนมีสิทธิ์ตัดสินเรื่องสงครามผ่านประชามติ เพื่อป้องกันการผูกขาดอำนาจของชนชั้นนำ โดยขอให้ประชาชนไทยร่วมลงนามสนับสนุนสันติภาพ เป็นการแสดงออกถึงเจตจำนงอันทรงเกียรติในการต่อต้านสงคราม

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิจารณ์การระบาดของโรคหวาดกลัวคอมมิวนิสต์ในอเมริกาหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งนำไปสู่การตรวจสอบประชาชนจำนวนมากอย่างไม่มีเหตุผลชัดเจน และนักการเมืองบางกลุ่มใช้กระแสนี้เพื่อผลประโยชน์ส่วนตัว

กุหลาบ สายประดิษฐ์ เขียนถึงการตื่นกลัวคอมมิวนิสต์ในช่วงต้นสงครามเย็น อย่างการกล่าวหาเลขาธิการสหประชาชาติเป็นว่าคอมมิวนิสต์ กุหลาบชี้ให้ผู้คนตระหนักถึงภัยของสงคราม และเสนอแนวทางสันติภาพที่ไม่ตกเป็นเครื่องมือของฝ่ายใด

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิจารณ์รัฐบาลปี พ.ศ. 2493 ว่าดำเนินนโยบายสำคัญโดยไม่ฟังประชาชน เช่น การซื้อรถถัง ทำสัญญาทางทหาร และใช้กฎหมายพิเศษปิดกั้นเสรีภาพ เสนอให้รัฐบาลฟังเสียงประชาชนอย่างจริงใจ เพื่อยึดหลักการปกครองโดยผู้แทนราษฎร