คณะราษฎร

ศาลากลางจังหวัดพระนครศรีอยุธยาหลังเก่า เป็นศูนย์กลางราชการแห่งใหม่หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ที่แฝงหลัก 6 ประการของคณะราษฎรทั้งผ่านสถาปัตยกรรมและการพัฒนาเมืองร่วมสมัย โดยประยุกต์เข้ากับประวัติศาสตร์จังหวัดอยุธยา

บทความวิเคราะห์การคล้องช้างในภาพยนตร์ พระเจ้าช้างเผือก ว่าเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ครั้งสุดท้ายของการคล้องช้างจริงในสยาม ร้อยเรียงประวัติศาสตร์จากสมัยอยุธยา รัตนโกสินทร์ จนถึงยุครัฐบาลคณะราษฎร พร้อมชี้ให้เห็นความเปลี่ยนแปลงของความทรงจำและการเมืองเรื่องอดีต

บทความนี้ชี้ให้เห็นว่าพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.7) และคณะราษฎร แม้มีความเห็นต่างทางการเมือง แต่ยังคงรักษาสายสัมพันธ์ส่วนพระองค์ด้วยความเคารพและไมตรีจิต ซึ่งข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์จะหักล้างมายาคติว่าคณะราษฎรล้มล้างหรือใส่ร้ายพระองค์โดยไร้เหตุผล

รัฐบาลนายปรีดี พนมยงค์ประกาศนโยบายฟื้นฟูประเทศหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยมุ่งสร้างความสงบ เสถียรภาพทางเศรษฐกิจ และพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนทุกด้าน เน้นหลักประชาธิปไตย สันติภาพ และความร่วมมือกับนานาชาติ

ไดอารี่ปี 2485 ของพุทธทาสภิกขุสะท้อนบทบาทของพระสงฆ์หัวก้าวหน้าในยุคสงครามและการเมืองแปรผัน โดยเอกสารนี้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่แสดงให้เห็นถึงความพยายามประสานพุทธธรรมเข้ากับโครงสร้างรัฐในห้วงเวลาสำคัญของชาติไทย

เมื่อวาทกรรม “ราชาธิปไตยตามรัฐธรรมนูญ” ถูกใช้เพื่อลดทอนความชอบธรรมของคณะราษฎร บทความนี้จึงชวนทบทวนว่า ประชาธิปไตยไทยบิดเบี้ยวเพราะอภิวัฒน์ หรือเพราะการบิดเบือนประวัติศาสตร์กันแน่

ชีวิตของหลวงทัศไนยนิยมศึก (ทัศนัย มิตรภักดี) นายทหารม้าที่มีบทบาทสำคัญในการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ในฐานะ "ทัพหน้าทหารม้าและรถรบ" ของคณะราษฎร และเป็นหนึ่งในมิตรสนิทของ ปรีดี พนมยงค์

ในวาระการประกาศใช้ประมวลรัษฎากร ครั้งแรกในประเทศไทย พ.ศ. 2482 นำเสนอที่มาของภารกิจสำคัญของนายปรีดี พนมยงค์ และคณะราษฎร ที่จัดทำระบบภาษีขึ้นมาแทนการจัดเก็บภาษีอากร ซึ่งเป็นการจัดเก็บภาษีในรูปแบบอดีต รวมไปถึงการยกเลิกเงินค่ารัชชูปการ ที่นำไปสู่การวางรากฐานของระบบภาษีในปัจจุปัน

ในวาระชาตกาลพระยาพหลพลพยุหเสนา ขอเสนอข้อมูลใหม่ของพระยาพหลฯ เรื่องตรวจราชการยังภาคอีสานเมื่อ พ.ศ. 2476 โดยมุ่งทำความเข้าใจสภาพท้องถิ่นและหาแนวทางการแก้ไขปัญหาทางเศรษฐกิจของราษฎรตามหลัก 6 ประการ

PRIDI Interview สัมภาษณ์พันตรีพุทธินาถ พหลพลพยุหเสนา บุตรชายพระยาพหลพลพยุหเสนา หนึ่งในผู้นำการอภิวัฒน์สยามในวาระชาตกาล 29 มีนาคม พระยาพหลฯ มีนิสัยซื่อสัตย์ กล้าหาญ และสมถะ และตกทอดมายังบุตรชายจนถึงปัจจุบัน