คณะราษฎร

วาระ 93 ปี การเดินทางของประชาธิปไตยไทยยังคงผันผวนและไม่มั่นคง กระทั่งความทรงจำเรื่องคณะราษฎรถูกปลุกขึ้นอีกครั้งผ่านขบวนการเคลื่อนไหวร่วมสมัยที่สะท้อนเจตนารมณ์ในการจำกัดอำนาจและเรียกร้องการปฏิรูปอย่างแท้จริง.

บางส่วนของเนื้อหาในวันก่อการอภิวัฒน์เกี่ยวกับบทบาทและลักษณะนิสัยของพระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) จากหนังสือเบื้องหลังการปฏิวัติ 2475

คณะราษฎรชาวบ้าน เป็นกลุ่มบุคคลระดับสามัญชนที่ร่วมขบวนการอภิวัฒน์สยาม 2475 โดยพวกเขามีส่วนสำคัญในฐานะสมาชิกสายพลเรือนผ่านการจัดตั้งเครือข่ายร่วมอุดมการณ์ เพื่อก่อการปฏิวัติครั้งสำคัญในหน้าประวัติศาสตร์

บันทึกนี้ถ่ายทอดบทบาทของพระยาพหลพลพยุหเสนาในฐานะผู้นำที่ยืนหยัดพิทักษ์เจตนารมณ์ของคณะราษฎร ทั้งในเหตุการณ์ 24 มิถุนา 2475 และ 20 มิถุนา 2476 ด้วยท่าทีสุขุมแต่เด็ดเดี่ยว ท่านได้แบกรับความเปลี่ยนแปลงของระบอบใหม่อย่างมั่นคง จนกลายเป็นสัญลักษณ์ของความชอบธรรมในระบอบรัฐธรรมนูญ

ศาลากลางจังหวัดพระนครศรีอยุธยาหลังเก่า เป็นศูนย์กลางราชการแห่งใหม่หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ที่แฝงหลัก 6 ประการของคณะราษฎรทั้งผ่านสถาปัตยกรรมและการพัฒนาเมืองร่วมสมัย โดยประยุกต์เข้ากับประวัติศาสตร์จังหวัดอยุธยา

บทความวิเคราะห์การคล้องช้างในภาพยนตร์ พระเจ้าช้างเผือก ว่าเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ครั้งสุดท้ายของการคล้องช้างจริงในสยาม ร้อยเรียงประวัติศาสตร์จากสมัยอยุธยา รัตนโกสินทร์ จนถึงยุครัฐบาลคณะราษฎร พร้อมชี้ให้เห็นความเปลี่ยนแปลงของความทรงจำและการเมืองเรื่องอดีต

บทความนี้ชี้ให้เห็นว่าพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.7) และคณะราษฎร แม้มีความเห็นต่างทางการเมือง แต่ยังคงรักษาสายสัมพันธ์ส่วนพระองค์ด้วยความเคารพและไมตรีจิต ซึ่งข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์จะหักล้างมายาคติว่าคณะราษฎรล้มล้างหรือใส่ร้ายพระองค์โดยไร้เหตุผล

รัฐบาลนายปรีดี พนมยงค์ประกาศนโยบายฟื้นฟูประเทศหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยมุ่งสร้างความสงบ เสถียรภาพทางเศรษฐกิจ และพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนทุกด้าน เน้นหลักประชาธิปไตย สันติภาพ และความร่วมมือกับนานาชาติ

ไดอารี่ปี 2485 ของพุทธทาสภิกขุสะท้อนบทบาทของพระสงฆ์หัวก้าวหน้าในยุคสงครามและการเมืองแปรผัน โดยเอกสารนี้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่แสดงให้เห็นถึงความพยายามประสานพุทธธรรมเข้ากับโครงสร้างรัฐในห้วงเวลาสำคัญของชาติไทย

เมื่อวาทกรรม “ราชาธิปไตยตามรัฐธรรมนูญ” ถูกใช้เพื่อลดทอนความชอบธรรมของคณะราษฎร บทความนี้จึงชวนทบทวนว่า ประชาธิปไตยไทยบิดเบี้ยวเพราะอภิวัฒน์ หรือเพราะการบิดเบือนประวัติศาสตร์กันแน่