คณะราษฎร

ชีวิต 5 แผ่นดินของข้าพเจ้าโดยประยูร ภมรมนตรี เป็นหนังสือที่ได้รับรางวัลดีเด่นจากรัฐบาลไทยแต่นายปรีดี พนมยงค์ อ่านแล้วพบว่ามีความคลาดเคลื่อนหลายประการจึงฟ้องร้องคดีความเพื่อยืนยันสัจจะทางประวัติศาสตร์และบันทึกประกอบคำฟ้องฉบับนี้ชี้ให้เห็นว่ารายละเอียดทางประวัติศาสตร์ไม่ว่าจะจุดใหญ่และจุดเล็กล้วนมีความสำคัญ

อุดมการณ์และการจัดตั้งของคณะราษฎร ตอนที่ 1 เสนอให้เห็นการสร้างอุดมการณ์ของคณะราษฎรผ่านนโยบาย และสัญลักษณ์โดยเฉพาะการดำเนินตามหลัก 6 ประการซึ่งคณะราษฎรเร่งสร้างระบอบใหม่ด้วยการใช้เครื่องมือเหล่านี้เป็นหลัก

พล.ท.ประยูร ภมรมนตรี เขียนในหนังสือว่าการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 เกิดขึ้นได้เพราะตนเป็นผู้สำคัญ ในขณะที่ปรีดี พนมยงค์โต้แย้งว่าเป็นผลจากความร่วมมือของคณะราษฎรและประชาชน และพล.ท.ประยูรดูหมิ่นเพื่อนร่วมคณะราษฎรคนอื่นๆ

วิลาศ มณีวัต นักเขียนไทยผู้มีผลงานหลากรูปแบบ ครบรอบ100 ปี 16 พ.ค. 67 เคยทำงานสื่อมวลชนหลายตำแหน่ง เคยกล่าวถึงปรีดี พนมยงค์ ว่า "มันสมอง" คณะราษฎร ผลงานเด่นสายลมแสงแดด

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิพากษ์วิจารณ์เรื่องการฟื้นฟูระบบบรรดาศักดิ์โดยระบุว่าขัดแย้งกับหลักเสรีภาพและภราดรภาพที่คณะราษฎรเคยให้สัญญาไว้ และเป็นการย้อนกลับความคิดของตนเองเมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครอง

แนวคิดราษฎรของปรีดี พนมยงค์ โดยได้เปรียบเทียบกับแนวคิดราษฎรก่อนและหลังการอภิวัฒน์สยาม และแสดงให้เห็นว่าราษฎรของปรีดีมีความเชื่อมโยงกับการที่ราษฎรมีสิทธิ เสรีภาพ เสมอภาค และภราดรภาพซึ่งแตกต่างจากแนวคิดราษฎรก่อนการอภิวัฒน์

การเชิญอัฐิธาตุของศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์และจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ระหว่างวันที่ 7-11 พฤษภาคม พ.ศ. 2529 และปฏิกิริยาทางสังคมจากปารีสและไทยทั้งจากครอบครัว ลูกศิษย์ และนิสิตนักศึกษา รวมทั้งสื่อมวลชนที่ให้ความสนใจต่องานเชิญอัฐิธาตุในครั้งนี้

ปรีดี พนมยงค์ เป็นนักกฎหมายและนักเคลื่อนไหวทางการเมือง ศึกษาที่ฝรั่งเศสและริเริ่ม “สามัคยานุเคราะห์สมาคม” ก่อนจะเป็นผู้นำคนสำคัญในการเปลี่ยนแปลงการปกครองประเทศไทยสู่ระบอบประชาธิปไตย

นโยบายแรงงานคณะราษฎรให้ความสำคัญกับสวัสดิการแรงงาน โดยปรีดี พนมยงค์ริเริ่มพระราชบัญญัติจัดตั้งสำนักงานจัดหางาน พ.ศ. 2475 เพื่อคุ้มครองแรงงานและนายจ้าง วางรากฐานกฎหมายแรงงานไทย

การฟ้องคดีความเรื่องหนังสือชีวิต 5 แผ่นดินของข้าพเจ้าของนายประยูร ภมรมนตรีต่อกระทรวงศึกษาธิการและห้างหุ้นส่วนจํากัดบรรณกิจเทรดดิ้ง เริ่มฟ้องคดีฯ ในปี 2522 และสิ้นสุดลงด้วยการประนีประนอมในปี 2525 การฟ้องร้องคดีฯ เพื่อการปกป้องเกียรติของนายปรีดี พนมยงค์ และยืนยันข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์สมัยคณะราษฎร