พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว

ความคิดเรื่องรัฐธรรมนูญของนายปรีดี พนมยงค์ ในการร่างรัฐธรรมนูญฉบับถาวร 10 ธันวาคม 2475 จากรายงานการประชุมสภาผู้แทนราษฎรวันศุกร์ที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2475 ถึงวันศุกร์ที่ 2 ธันวาคม พ.ศ. 2475

บันทึกความทรงจำเรื่อง “ตำรวจเชลย” ที่มีบทบาทในการปราบกบฏบวรเดช โดยผ่านหลักฐานความทรงจำและหลักฐานชั้นต้น

นายปรีดี พนมยงค์เขียนจดหมายถึงนายประเสริฐ ปัทมสุคนธ์ อดีตเลขาธิการรัฐสภา เพื่อแสดงทัศนะและเสนอแนะต่อหนังสือรัฐสภาไทยในรอบสี่สิบสองปี

นายปรีดี พนมยงค์ เน้นการอธิบายและชี้แจ้งเกี่ยวกับรายงานการประชุมกรรมานุการ เมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2476 และกรณีเค้าโครงการเศรษฐกิจหรือสมุดปกเหลือง รวมถึงเรื่องสภาเศรษฐกิจแห่งชาติที่แตกต่างจากหนังสือชีวิต 5 แผ่นดินของข้าพเจ้าฯ

บันทึกประกอบคำประท้วงฯ ตอนที่ 8 ของนายปรีดี พนมยงค์เสนอว่าข้อมูลทางประวัติศาสตร์ในหนังสือชีวิต 5 แผ่นดินของข้าพเจ้าโดยประยูร ภมรมนตรีเล่มนี้บิดเบือนในประเด็นสำคัญคือ แต่งเรื่องขึ้นว่าในหลวงทรงรับสั่งถึงการไม่มีพระราชโอรส ฯลฯ ในวันที่ผู้แทนคณะราษฎรเข้าเฝ้า

นายปรีดี พนมยงค์ ดำรงตำแหน่งเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎรเป็นช่วงระยะเวลาสั้นๆ ระหว่างวันที่ 28 มิถุนายน 2475 ถึงวันที่ 11 เมษายน 2476 และมีส่วนสำคัญในการวางรากฐานงานของสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎรในปัจจุบัน

อุดมการณ์และการจัดตั้งของคณะราษฎร ตอนที่ 1 เสนอให้เห็นการสร้างอุดมการณ์ของคณะราษฎรผ่านนโยบาย และสัญลักษณ์โดยเฉพาะการดำเนินตามหลัก 6 ประการซึ่งคณะราษฎรเร่งสร้างระบอบใหม่ด้วยการใช้เครื่องมือเหล่านี้เป็นหลัก

ปรีดี พนมยงค์ เป็นนักกฎหมายและนักเคลื่อนไหวทางการเมือง ศึกษาที่ฝรั่งเศสและริเริ่ม “สามัคยานุเคราะห์สมาคม” ก่อนจะเป็นผู้นำคนสำคัญในการเปลี่ยนแปลงการปกครองประเทศไทยสู่ระบอบประชาธิปไตย

การเสวนาในวาระ 100 ปีชาตกาลของนายปรีดี พนมยงค์ เสน่ห์ จามริก ได้กล่าวถึงการอภิวัฒน์สยาม 2475 แสดงความสำคัญของหลักการเหนือตัวบุคคล การผนึกกำลังข้ามกลุ่ม ใช้ "หลักการปลดปล่อยสู่อิสระ" พัฒนาการเมือง เป็นจุดเริ่มต้นสิทธิเสรีภาพ อีกทั้งหลักการของคณะราษฎรที่ยังคงคุณค่าต่อการพัฒนาประเทศ

เอกสารการปกครองสมัยรัชกาลที่ 7 แม้จะเรียกว่า "รัฐธรรมนูญ" แต่มุ่งเน้นการรวมอำนาจไว้ที่พระมหากษัตริย์และชนชั้นสูง สะท้อนลักษณะการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มากกว่าระบอบประชาธิปไตย การศึกษาเอกสารอย่างละเอียดจะทำให้เข้าใจบริบททางประวัติศาสตร์ในช่วงเปลี่ยนผ่านได้ดียิ่งขึ้น