รัฐสวัสดิการ

รัฐธรรมนูญเพื่อประชาธิปไตยที่สมบูรณ์ | PRIDI TALKS 9 | อนุสรณ์ ธรรมใจ

3 เสาหลักของรัฐธรรมนูญที่ “ก้าวหน้า” โดย พริษฐ์ วัชรสินธุ

เขียนรัฐธรรมนูญทะลุฟ้า : ยิ่งชีพ อัชฌานนท์

หลักภราดรภาพ คือ วิธีการและทางออกของปัญหาที่จะช่วยเยียวยาผลกระทบจากโควิด-19 ในครั้งนี้ จากหลักคิดนี้เอง เขาเสนอว่า รัฐบาลควรที่จะปรับเปลี่ยนนโยบายที่ใช้อยู่ โดยมองถึงนโยบายระยะสั้น และระยะยาว

เศรษฐกิจกับรัฐธรรมนูญสัมพันธ์กันอย่างใกล้ชิดในลักษณะที่ทั้งเป็นการรับรองสิทธิของประชาชนภายในรัฐในทางเศรษฐกิจ และกำหนดกรอบทิศทางระบบเศรษฐกิจของรัฐจะมีรูปร่างหน้าตาเป็นอย่างไร

ในสภาพสังคมไทย วัฒนธรรมทางการเมืองแบบอํานาจนิยม และระบบความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์ เป็นอุปสรรคสำคัญที่ทำให้ประเทศไทยยังคงไปไม่ถึงสังคมที่เป็นประชาธิปไตย

ความคิดทางเศรษฐกิจของท่านปรีดีนั้นมีลักษณะล้ำสมัยเมื่อเปรียบเทียบกับบรรดาผู้คนในยุคของท่าน ความคิดของท่านหลายประการจึงได้รับปฏิบัติในภายหลัง และความคิดบางประการ ได้รับการต่อต้านในการนําเสนอในช่วงแรก  สิ่งที่สะท้อนความคิดทางเศรษฐกิจของรัฐบุรุษอาวุโสได้อย่างเป็นระบบมากที่สุด คือ เค้าโครงเศรษฐกิจ หรือที่เรารู้จักกันดีในนาม สมุดปกเหลืองของหลวงประดิษฐ์มนูธรรม นั่นเอง 

การอ่าน "เค้าโครงการเศรษฐกิจ” ที่หลวงประดิษฐ์มนูธรรม (อาจารย์ปรีดี พนมยงค์) เขียนขึ้นในปี พ.ศ. 2476 ต้องทำความเข้าใจบริบทของประเทศไทยในช่วงก่อนปี 2476 ที่มีปัญหาเศรษฐกิจ ชาวนาที่เป็นคนส่วนใหญ่ของประเทศ มีความเป็นอยู่ลำบาก ไม่สามารถเข้าถึงที่ดิน เงินทุน เทคโนโลยี มีปัญหาชลประทานและถูกเก็บภาษีทีไม่เป็นธรรม ประกอบกับการค้าอยู่ในมือของต่างชาติ อาจารย์ปรีดีจึงเห็นว่าการที่จะได้มาซึ่งประชาธิปไตยต้องเริ่มจากการแก้ไขปัญหาเศรษฐกิจและความยากจนของชาวชนบท  และในสมัยนั้นราษฎรยังคงอ่อนแอ แนวทางเดียวที่จะบำรุงความสุขสมบูรณ์ให้ราษฎรคือรัฐบาลจะต้องมีบทบาทในการจัดการเศรษฐกิจ