เขมภัทร ทฤษฎิคุณ

เมื่อสยามเริ่มเรียนรู้วิทยาการจากโลกตะวันตกในช่วง “การปฏิรูปประเทศ” สมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งหลายวิทยาการที่นำเข้ามาจากโลกตะวันตกได้รับความนิยมชมชอบจากชนชั้นนำของสยามในเวลานั้น

“กฎหมายมหาชน” เป็นนวัตกรรมทางกฎหมายที่ประเทศไทยนำเข้าจากต่างประเทศ ในฐานะของกลุ่มสาขาวิชากฎหมายที่มีส่วนในการกำหนดขอบเขตการใช้อำนาจรัฐมิให้ละเมิดต่อสิทธิและเสรีภาพของประชาชน

ในปัจจุบันเมื่อพูดถึงรัฐธรรมนูญ คนส่วนใหญ่คงรู้และเข้าใจได้ว่า “รัฐธรรมนูญ” หมายถึง ชื่อของกฎหมายที่กำหนดระเบียบแห่งอำนาจสูงสุดในรัฐและความสัมพันธ์ระหว่างอำนาจเหล่านี้ต่อกันและกัน

การอภิวัฒน์เปลี่ยนแปลงการปกครองสยามจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์สู่ระบอบประชาธิปไตยนั้น มิได้มีความมุ่งหมายแต่เฉพาะการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองเท่านั้น

เมื่อจะกล่าวถึงความคิดของ ‘ปรีดี พนมยงค์’ สิ่งหนึ่งที่ไม่อาจจะหลีกเลี่ยงได้คือการก่อตัวของสิ่งที่ท่านเรียกว่า “จิตสำนึก”

บทความนี้ 'เขมภัทร ทฤษฎิคุณ' จะพาย้อนศึกษาโครงสร้าง ข้อกฎหมายต่างๆ และความสำคัญของภาษีที่ดินในประเทศไทย อาทิ เรื่องของภาษีโรงเรือนและสิ่งปลูกสร้าง เรื่องของภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง

"สวัสดิการทางสังคม" เป็นโจทย์สำคัญของการพัฒนาคุณภาพชีวิตมนุษย์ ซึ่งประกอบไปด้วยการพัฒนาในหลายมิติ ได้แก่ สวัสดิการสำหรับเด็กและครอบครัว สวัสดิการสำหรับคนทำงาน สวัสดิการสำหรับผู้สูงอายุ สวัสดิการสำหรับผู้ด้อยโอกาส สวัสดิการรักษาพยาบาล และ สวัสดิการการศึกษา

สถานการณ์การระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 สะท้อนภาพของระบบสวัสดิการโดยรวมของสังคมไทยว่าอยู่ในขั้นวิกฤตโดยเฉพาะด้านสาธารณสุข

นโยบายรัฐสวัสดิการแบบถ้วนหน้าครบวงจร ไม่ใช่นโยบายทางเศรษฐกิจเพียงลำพัง หากวางอยู่บนความเป็นประชาธิปไตยทางการเมืองและปรัชญามนุษย์นิยม การพัฒนานโยบายนี้ในประเทศไทยจึงไม่ใช่ข้อจำกัดทางเศรษฐกิจที่เป็นปัจจัยเครื่องมือเท่านั้น

“รัฐสวัสดิการ” เป็นโจทย์สำคัญอย่างหนึ่งที่มีความสำคัญมาก จะเห็นกันได้ชัดเจนโดยเฉพาะในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ระลอกและระลอกเล่า มีการตั้งคำถามถึงคุณภาพชีวิตของประชาชน และ ความไม่แน่นอนทางเศรษฐกิจที่เกิดขึ้นจากการระบาดของโรค