ศิลปะ-วัฒนธรรม

พระเจ้าช้างเผือก เป็นภาพยนตร์ที่มีความน่าสนใจในแง่วัตถุประสงค์การถ่ายทำและวิธีการนำเสนอทรรศนะทางสังคม การเมือง การทูต ผ่านการอุปนิสัยและลักษณะภายนอกของตัวละคร ในโอกาสที่ภาพยตร์เรื่องนี้ได้รับขึ้นทะเบียนให้เป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก ทำให้มีการจัดเสวนาในประเด็นที่เกี่ยวข้องกับภาพยนตร์พระเจ้าช้างเผือกอย่างหลากหลาย

ศิลปะไม่ใช่เพียงความงาม แต่คือพลังที่ปลุกเร้าการรับรู้และความหวังในสังคม บทความนี้พาเรามองศิลปะในฐานะ “สนามรบแห่งสันติภาพ” ที่ท้าทายสงครามทั้งภายนอกและภายในใจศิลปิน

เรื่องราวของ “ความพยาบาท“ วรรณกรรมโดยพระยาสุรินทราชา (นกยูง วิเศษกุล) หรือ “แม่วัน“ และได้ชี้ให้เราเห็นว่าวรรณกรรมดังกล่าวของแม่วันนับว่าเป็นผลงานอันทรงคุณค่า ซึ่งได้สร้างแรงบันดาลในจนนำไปสู่นวนิยายเรื่องอื่นๆ และยังได้รับการต่อยอดให้เป็นละครเวทีอีกด้วย

ผลงานการแสดงละคร “Grounded” - ห้ามบิน โดยนักศึกษาปริญญาโท จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นการศึกษาการประยุกต์ใช้แนวทาง Psychophysical และชี่กงมาใช้ในการเตรียมการแสดงของนักแสดงเดี่ยว

ถอดรหัสความเคลื่อนไหวของ “ละครโรงเล็ก” ในประเทศไทย ผ่านพัฒนาการของคณะละครอิสระที่ใช้ศิลปะการแสดงเป็นพลังเปลี่ยนสังคม โดยเน้นย้ำความสำคัญของพื้นที่ขนาดเล็กที่เต็มไปด้วยอิสรภาพและความสร้างสรรค์

“ช้าง” (Chang: A Drama of the Wilderness) คือภาพยนตร์เงียบแนวสารคดีเรื่องแรกที่ถ่ายทำในสยามเมื่อปี พ.ศ. 2468 โดยทีมงานฮอลลีวูด นำเสนอชีวิตชาวบ้านในป่ากับธรรมชาติและสัตว์ป่า โดยเฉพาะช้าง ซึ่งได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลออสการ์ครั้งแรกของโลก

ผู้เขียนได้เปรียบเทียบ ตัวละคร ในละครเวทีสองเรื่องสำคัญ “แดง ไบเล่” จาก อันธพาล 2499 The Musical กับ “นางจิญจมาณวิกา” จากพุทธประวัติ เพื่อชี้ให้เห็นถึงมุมมองจากสังคมที่มองเพียงภาพลักษณ์ภายนอก

“โหมโรง เดอะ มิวสิคัล 2568” คือการแสดงละครเวทีที่นำชีวประวัติหลวงประดิษฐไพเราะมาถ่ายทอดผ่านดนตรีไทย และสะท้อนการต่อสู้อัตลักษณ์ท่ามกลางนโยบายรัฐนิยม โดยงานนี้เป็นทั้งศิลปะการแสดงและการเคลื่อนไหวเชิงวัฒนธรรม ที่ยืนยันคุณค่าดนตรีไทยในบริบทการเปลี่ยนผ่านทางประวัติศาสตร์และการเมืองไทย

MONGREL คือภาพยนตร์ที่เจาะลึกความทุกข์ของแรงงานผิดกฎหมายในไต้หวัน ถ่ายทอดผ่านสายตาของตัวละครไทยชื่อ “อุ้ม” ที่ต้องเผชิญกับทางเลือกอันจำกัดระหว่างศีลธรรมและความอยู่รอด โดยหนังชี้ให้เห็นถึงความเป็นมนุษย์ในสถานะของ “ผีน้อย”

เนื่องในโอกาสที่ละครเวที 'สมบูรณาญาสิทธิราชย์'ที่ฉันรู้จัก My Absolute Monarchy ได้ปิดม่านลงไป ภายหลังการจัดแสดงที่หอประชุมศรีบูรพามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์โดย ละครเวทีเรื่องนี้สร้างมาจากวิทยานิพนธ์ของ รศ.ดร.กุลลดา เกษบุญชู มี้ด อันเป็นการผสานศิลปะกับวิชาการอย่างน่าสนใจ