ตามที่ปรากฏกระแสสังคมในระยะนี้ มีการโจมตีด้วยถ้อยคำรุนแรง การข่มขู่คุกคาม และการสื่อสารที่ยั่วยุให้เกิดความเกลียดชังต่อนักปกป้องสิทธิมนุษยชน จากการแสดงความเห็นโดยสุจริตต่อประเด็นข้อพิพาทชายแดนไทย–กัมพูชา
สถาบันปรีดี พนมยงค์ เห็นว่า การคุ้มครองสิทธิในชีวิต ความปลอดภัย และเสรีภาพในการแสดง ความคิดเห็นตามหลักนิติธรรม คือเงื่อนไขพื้นฐานของระบอบประชาธิปไตย และเป็นหัวใจของสันติภาพในสังคมอารยะ ทั้งยังสอดคล้องกับพันธกรณีระหว่างประเทศที่ประเทศไทยเป็นภาคี
จุดยืนของสถาบันปรีดี พนมยงค์ :
- การตั้งคำถามและตรวจสอบนโยบายรัฐอย่างสุจริตโดยยึดหลักสิทธิมนุษยชน เป็นสิทธิขั้นพื้นฐาน มิใช่อาชญากรรม การแสดงความคิดเห็นอย่างมีเหตุผลและเคารพข้อเท็จจริง คือพลังของสังคมประชาธิปไตย มิใช่ภัยต่อความมั่นคงของชาติ
- ถ้อยคำหรือการกระทำใดที่ยั่วยุให้เกิดความเกลียดชัง ความรุนแรง หรือการล่าแม่มดต่อบุคคล เป็นสิ่งที่บ่อนทำลายศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ และขัดต่อเจตนารมณ์แห่งรัฐธรรมนูญ รวมถึงหลักสิทธิมนุษยชนสากล
- สถาบันฯ เห็นพ้องกับถ้อยแถลงของผู้รายงานพิเศษแห่งสหประชาชาติว่าด้วยสถานะของนักปกป้องสิทธิมนุษยชน นางแมรี่ เลาลอร์ (Mary Lawlor) ที่กล่าวว่า “Defending truth, justice and human dignity is not a crime. She must be protected, not vilified.” (ถอดความไทย : “การปกป้องความจริง ความยุติธรรม และศักดิ์ศรีมนุษย์ไม่ใช่อาชญากรรม เธอต้องได้รับการคุ้มครอง ไม่ใช่ถูกประณาม”)
- การสื่อสารสาธารณะเกี่ยวกับความขัดแย้งระหว่างประเทศควรตั้งอยู่บนข้อเท็จจริง ความรอบคอบ และความรับผิดชอบต่อสังคม การใช้ข้อมูลเท็จหรือถ้อยคำที่ปลุกเร้าอารมณ์ชาตินิยมโดยขาดสติ จะยิ่งซ้ำเติมความแตกแยก และบ่อนทำลายโอกาสแห่งสันติภาพระหว่างประเทศเพื่อนบ้าน
- สื่อมวลชนควรยึดมั่นในหลักจรรยาบรรณแห่งวิชาชีพ หลีกเลี่ยงการพาดหัวหรือนำเสนอที่อาจยั่วยุความเกลียดชัง เปิดพื้นที่ให้สิทธิ์ตอบโต้ และตรวจสอบแหล่งข้อมูลอย่างรอบด้าน เพื่อให้สื่อเป็น “แสงสว่างของสังคม” มิใช่เชื้อเพลิงแห่งความขัดแย้ง
สถาบันปรีดี พนมยงค์ ขอเรียกร้องให้ทุกฝ่ายหลีกเลี่ยงถ้อยคำและการกระทำที่ยั่วยุความเกลียดชัง และขอให้หน่วยงานของรัฐดำเนินการคุ้มครองความปลอดภัยของนักปกป้องสิทธิมนุษยชนผู้แสดงความเห็นโดยสุจริตบนหลักแห่งกฎหมายและศีลธรรม
การปลุกกระแสชาตินิยมจนเลยเถิดเป็นความคลั่งชาติไม่เพียงทำร้ายบุคคลใดบุคคลหนึ่ง หากแต่บ่อนทำลายหลักสิทธิมนุษยชน หลักประชาธิปไตย และสันติภาพในภูมิภาค รวมถึงภาพลักษณ์ของประเทศไทยในเวทีโลก
สถาบันปรีดี พนมยงค์
16 ตุลาคม 2568
