สุพจน์ ด่านตระกูล

สาเหตุการก่อตั้งมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองจากคำกล่าวของผู้ประศาสน์การในวันเปิดมหาวิทยาลัย รวมทั้งการเรียนการสอนภายในมหาวิทยาลัยที่นายปรีดีพูดกับศิษย์เก่าตมธก. ณ บ้านพักชานกรุงปารีส

บทบาทสำคัญและความสัมพันธ์ของปรีดี พนมยงค์ ต่อสถาบันกษัตริย์ ในการอัญเชิญพระองค์เจ้าอานันทมหิดลขึ้นเป็นรัชกาลที่ 8 ตามกฎมณเฑียรบาล เพื่อแสดงถึงความจงรักภักดีและสร้างความปรองดองต่อทุกฝ่ายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2

พึ่ง ศรีจันทร์ อดีตประธานสภา ในบทบาทสำคัญในขบวนการเสรีไทย โดยรับผิดชอบงานในภาคเหนือตอนล่าง โดยใช้ชื่อว่า "นายพลผึ้ง" บทบาทของท่านเป็นส่วนหนึ่งในการสนับสนุนภารกิจเพื่อรักษาเอกราชของชาติ

ชีวประวัติและบทบาททางสังคมการเมืองของแช่ม พรหมยงค์ สมาชิกคณะราษฎร เป็นจุฬาราชมนตรีสายซุนนีคนแรกของไทย เป็นสมาชิกเสรีไทย และส่งเสริมความสมานฉันท์ระหว่างศาสนา และสะท้อนความสัมพันธ์อันดีกับนายปรีดี พนมยงค์

บทสัมภาษณ์ครอบครัวของคุณสุพจน์ ด่านตระกูล เนื่องในวาระ 101 ปี ชาตกาล คุณสุพจน์ ด่านตระกูล เล่าถึงชีวิตและงานรวมทั้งความสัมพันธ์กับนายปรีดี ท่านผู้หญิงพูนศุข นายปาล และนายศุขปรีดา พนมยงค์

พิชัย เพ็ชรมะโนสัจจะ เขียนจดหมายถึงปรีดี พนมยงค์ ณ บ้านอองโตนี ประเทศฝรั่งเศส จำนวน 2 ฉบับในปี 2516 เกี่ยวกับการตั้งบุตรชายของตนเองว่า ปรีดี และมีจดหมายตอบกลับจากปรีดีถึงพิชัย 1 ฉบับ

ในวาระ 101 ปีชาตกาล คุณสุพจน์ ด่านตระกูล นักคิดนักเขียนคนสำคัญที่ผลิตผลงานเกี่ยวข้องกับคณะราษฎร และนายปรีดี พนมยงค์ บทความนี้เสนอความสัมพันธ์ของนายปรีดีและนายปาล พนมยงค์กัยนายสุพจน์ผ่านจดหมายโต้ตอบระหว่างกันบางส่วน

รำลึกถึงประวัติของสุพจน์ ด่านตระกูลนักเขียนคนสำคัญผู้เป็นเจ้าของผลงาน ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับกรณีสวรรคตและหนังสือเล่มอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับการยกย่องชีวิตกับผลงานของนายปรีดี พนมยงค์ไปจนถึงยืนหยัดถึงความบริสุทธิ์ของกรณีสวรรคต

ภายหลังจากที่สงครามโลกครั้งที่ 2 ยุติลงเมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2488 นายปรีดี พนมยงค์ในฐานะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ได้ส่งโทรเลขลงวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2488 อัญเชิญเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล เสด็จนิวัติพระนคร และหนังสือโต้ตอบระหว่างทั้งสองท่านโดยได้นำเสนอไว้ครบถ้วนในบทความนี้

ภายหลังการอภิวัฒน์สยาม 2475 หนึ่งปีได้เกิดการรัฐประหารครั้งแรกเป็นเหตุให้นายปรีดี พนมยงค์ต้องลี้ภัยทางการเมืองเมื่อวันที่ 12 เมษายน 2476 โดยในปีเดียวกันนั้นวันที่ 29 กันยายน 2476 นายปรีดี พนมยงค์ก็ได้เดินทางหวนกลับสู่บ้านเกิดอีกครั้ง