แนวคิด-ปรัชญา

ชาตินิยมถูกใช้เป็นเครื่องมือแบ่งแยกแรงงานและเบี่ยงเบนจากปัญหาเชิงโครงสร้าง ผ่านกรณีไทย–กัมพูชา เทียบกับอินเดีย–ปากีสถาน เพื่อเปิดโปงกลไกที่ซ่อนอยู่หลังความขัดแย้งข้ามพรมแดน

ชาตินิยมและสื่อที่บิดเบือนทำลายพื้นที่สาธารณะในการอภิปรายเชิงเหตุผล โดยอ้างอิงกรอบคิดของ Jürgen Habermas และกรณียูโกสลาเวีย เชื่อมโยงมายังความขัดแย้งไทย–กัมพูชา ซึ่งประชาชนตกเป็นเหยื่อของการปลุกปั่นด้วยข้อมูลเท็จ อคติ และการเบี่ยงเบนนโยบายเศรษฐกิจสังคมจากประเด็นที่แท้จริง

วิเคราะห์ความขัดแย้งชายแดนไทย–กัมพูชาโดยผ่านมุมมองแบบเศรษฐศาสตร์การเมือง เพื่อชี้ให้เห็นว่าแนวคิดชาตินิยมถูกนำมาใช้เป็นเครื่องมือเบี่ยงเบนความสนใจจากวิกฤตเศรษฐกิจและการลดสวัสดิการสังคม โดยเปรียบเทียบกับสงครามฟอล์คแลนด์ของอังกฤษชี้ให้เห็นรูปแบบการใช้ “ศัตรูภายนอก” เพื่อสร้างความชอบธรรมให้กับนโยบายที่เอื้อกลุ่มทุนและทำลายสวัสดิการประชาชน

ชำแหละภาพลักษณ์ “ความสง่างาม” ของผู้พิพากษาไทยที่ซ่อนอคติและความไร้ภราดรภาพไว้เบื้องหลัง ผ่านกรณีการปฏิเสธผู้สมัครสอบที่พิการจากโรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง สะท้อนให้เห็นว่าสถาบันตุลาการยังขาดความเข้าใจในหลักสิทธิมนุษยชน และใช้กติกาที่ไม่เท่าเทียมตัดโอกาสของมนุษย์อย่างไม่เป็นธรรม

กุหลาบ สายประดิษฐ์ ชี้ให้เห็นว่า ไม่มีความอยุติธรรมใดที่จะแยกจิตวิญญาณนั้นออกไปจากตัวของนักศึกษา ม.ธ.ก. ได้ อันเนื่องมาจากมรสุมทางการเมืองในมหาวิทยาลัยแห่งนี้

จากเวที #PRIDI Talks 31 กับการตอบคำถาม เสนอข้อคิดเห็นและมุมม เพื่อถอดบทเรียนกับความ “เอกราษฎร์” กองทัพกับประชาธิปไตย และปัญหาชายแดนไทย-กัมพูชา

“เอกราช” และ “อธิปไตย” เป็นคำที่ถูกใช้เป็นเครื่องมือทางการเมืองและการต่อสู้เชิงอุดมการณ์ สะท้อนพลวัตของชนชั้นและอำนาจนับตั้งแต่ 2475 โดยเฉพาะในกระบวนการร่างรัฐธรรมนูญที่ยังไม่อาจสถาปนา “อำนาจของราษฎร” ได้อย่างแท้จริง.

สุภลักษณ์ กาญจนขุนดี วิจารณ์การผูกขาดนิยาม “ชาติ” และ “เอกราช” โดยรัฐราชการและกองทัพไทย ซึ่งมักยึดโยงกับ “แผ่นดิน” มากกว่าประชาชน ส่งผลให้กองทัพมีอำนาจในการกำหนดนโยบายด้านความมั่นคงและชายแดน แทนที่รัฐบาลพลเรือนจะควบคุมได้อย่างแท้จริง

พรรณิการ์ วานิช อธิบายว่า "เอกราษฎร์" คืออำนาจของประชาชน พร้อมเสนอแนวคิด "ชาตินิยมพลเมือง" ที่รักชาติบนพื้นฐานของความหลากหลายโดยไม่เกลียดชาติอื่น เธอชี้ว่าชนชั้นนำใช้วาทกรรมรักชาติเบี่ยงเบนปัญหาการบ่อนทำลายเอกราษฎร์ และเชื่อว่าหากประชาชนเข้าใจปัญหานี้ จะนำไปสู่รัฐบาลที่สามารถพิทักษ์เอกราษฎร์ได้อย่างแท้จริง

ประชาธิปไตยตามเจตนารมณ์คณะราษฎร คือ การที่อำนาจสูงสุดเป็นของประชาชนทุกกลุ่ม ไม่ใช่เพียงชนชั้นนำ พร้อมวิพากษ์แนวคิดชาตินิยมที่เน้นผลประโยชน์เฉพาะกลุ่มว่าเป็นต้นเหตุความขัดแย้งและสงคราม