บทบาท-ผลงาน

รัฐบาลนายปรีดี พนมยงค์ประกาศนโยบายฟื้นฟูประเทศหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยมุ่งสร้างความสงบ เสถียรภาพทางเศรษฐกิจ และพัฒนาคุณภาพชีวิตประชาชนทุกด้าน เน้นหลักประชาธิปไตย สันติภาพ และความร่วมมือกับนานาชาติ

นิสิตจุฬาฯ กว่า 298 คนสมัครเป็นพลพรรคในขบวนการเสรีไทยโดยสมัครใจเพื่อสู้กับญี่ปุ่นในสงครามโลกครั้งที่ 2 ต่อมาจึงสร้างอนุสรณ์สถาน นร. สห. 2488 ขึ้นเพื่อเป็นสัญลักษณ์แห่งการเสียสละและกุญแจไขความจริงทางประวัติศาสตร์ที่ถูกลบเลือน

เราต้องยอมรับความจริงว่า ฝ่ายเผด็จการซึ่งแม้เป็นบุคคลจํานวนส่วนข้างน้อยของสังคม แต่พวกเขาก็มีพลังทางเศรษฐกิจ การเมือง และอิทธิพลทางทรรศนะเผด็จการอยู่มาก ดังนั้น ... ฝ่ายต่อต้านเผด็จการ... ขอให้คํานึงคติ 'กําหนดตัวศัตรูให้น้อย หาเพื่อนให้ได้มาก'

เนื่องในวันแรงงาน ขอนำเสนอเค้าโครงเศรษฐกิจ หมวด 4 : แรงงานที่สูญเสียไปและพวกหนักโลกข้อเขียนนี้เสนอว่าแรงงานจำนวนมากของชาติถูกใช้ไปอย่างไร้ประสิทธิภาพ เพราะระบบเศรษฐกิจที่ปล่อยให้เอกชนต่างคนต่างทำ

ในวาระที่องค์การการศึกษา วิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ขึ้นทะเบียน “ภาพยนตร์พระเจ้าช้างเผือก” เป็นมรดกความทรงจำแห่งโลก ภาพยนตร์อันทรงคุณค่าทางประวัติศาสตร์ และสะท้อนแนวคิดเรื่องสันติภาพในบริบทก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่นายปรีดีผลักดันผ่านการนำเสนอภาพ “อยุธยาใหม่”

ไทยเข้าร่วมสงครามโลกครั้งที่หนึ่งในฝ่ายสัมพันธมิตรเพื่อเรียกคืนอธิปไตยจากชาติตะวันตก ซึ่งส่งกองทหารอาสาไปร่วมรบและฝึกในยุโรป แม้บางหน่วยจะไม่ได้ร่วมรบจริง ส่งผลให้ไทยได้ยกเลิกสนธิสัญญาไม่เสมอภาค และฟื้นฟูเอกราชทางกฎหมายและเศรษฐกิจ

กำเนิดหลักการ นโยบาย และปฏิบัติการเพื่อสันติภาพของนายปรีดี พนมยงค์ ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยเสนอหลักการ และแนวทางสันติภาพเชิงนโยบายผ่านเอกสารทางการ ข้อเขียน และประกาศสันติภาพ ขณะที่ปฏิบัติการสันติภาพผ่านขบวนการเสรีไทย

ภายหลังที่ปรีดี พนมยงค์ เสนอเค้าโครงการเศรษฐกิจได้เกิดกรณีขัดแย้งขึ้นจึงมีการผ่อนปรนนโยบายตามที่รัชกาลที่ 7 ทรงวิจารณ์และหลังการยึดอำนาจของรัฐบาลพระยาพหลพลพยุหเสนาได้มีการเสนอเรื่องสภาเศรษฐกิจเพื่อประนีประนอมขึ้น

บทความนี้จะเสนอหลักฐานประวัติศาสตร์หายากคือ เอกสารราชการของรัฐบาลในการสนับสนุนให้นายปรีดีเดินทางไปยังต่างประเทศ โดยสะท้อนการลดความขัดแย้งทางการเมืองหลังกรณีสมุดปกเหลืองและแสดงให้เห็นการต่อรองทางอำนาจ

1 ปี หลังจากที่นายปรีดี พนมยงค์ต้องลี้ภัยจากการถูกกล่าวหาว่ามีแนวคิดคอมมิวนิสต์ ได้มีประชาชนหลายจังหวัด รวมถึงพระนครศรีอยุธยา ได้ร่วมลงชื่อในจดหมายถึงรัฐบาลเพื่อเรียกร้องให้ปรีดีกลับมาดำรงตำแหน่งและรับใช้ชาติอีกครั้ง