จอมพล ป. พิบูลสงคราม

การบังคับสูญหายเป็นเครื่องมือของรัฐในการจัดการฝ่ายตรงข้าม สร้างบาดแผลให้ครอบครัวและสังคมผ่าน “การสูญเสียที่ไม่มีความชัดเจน” รัฐต้องเปิดเผยความจริงและนำผู้กระทำผิดมาลงโทษ เพื่อสร้างความยุติธรรมและสันติภาพที่แท้จริง

อัศนี พลจันทร หรีอ “นายผี” ได้เคยทำงานเป็นอัยการฝึกหัดที่ปัตตานี ระหว่างนั้นก็ได้ศึกษาภาษามลายูและวรรณกรรมการเมืองของโลกอิสลามไว้มาก เขาจึงได้เขียนวิเคราะห์ลักษณะที่มาที่ไปของภาษามลายูเทียบเคียงกับภาษาไทยเอาไว้

ทศ พันธุมเสน เป็นสมาชิกขบวนการเสรีไทยสายอังกฤษ ที่มีบทบาทสำคัญในการต่อต้านญี่ปุ่นช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ภายหลังสงครามได้รับยศร้อยเอกประจำกองทัพอังกฤษ และกลับมาทำงานด้านอุตสาหกรรมและการเงินในประเทศไทย

กุหลาบ สายประดิษฐ์ เสนอให้เห็นการไม่ชอบธรรมและคอร์รัปชันในสมัยรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม กรณีไม่ปราบปรามการค้าฝิ่นสะท้อนว่าแม้จะมีการเลือกตั้งไม่มีความเป็นประชาธิปและประชาชนได้แต่เพียง “ชเง้อดู” ความอยุติธรรมที่เกิดขึ้น

การก่อตั้งสถานคาสิโนในสมัยคณะราษฎรมีหลักการมาจากการชดเชยงบประมาณเนื่องจากการยกเลิกภาษีรัชชูปการหลังการอภิวัฒน์ 2475 โดยมีการประชุมคณะรัฐมนตรีเรื่องนี้ครั้งสำคัญในช่วงทศวรรษ 2480

เกร็ดประวัติศาสตร์และข่าวลือเรื่องนายปรีดี พนมยงค์ ลี้ภัยในลาว และความสัมพันธ์ระหว่างนายปรีดี ท้าวกระต่าย โดนสโสฤทธิ์ รองนายกรัฐมนตรีของลาว และพลจัตวาสมัย แววประเสริฐ เอกอัครราชทูตไทยประจำประเทศลาว

บทความนี้ศึกษาบทบาทของสตรี ุ6 ท่านในขบวนการเสรีไทย ซึ่งมีส่วนสำคัญที่ได้ช่วยเหลือการเคลื่อนไหวภายในขบวนการฯ ในช่วงสงครามมหาเอเชียบูรพาเพื่อรักษาเอกราชของชาติไทยจากการครอบงำของญี่ปุ่นและนำไปสู๋สันติภาพในที่สุด

แตงอ่อน จินดาวงศ์ เขียนถึงประวัติชีวิต และการต่อสู้ของครูครอง จันดาวงศ์ สามี และครอบครัว สะท้อนความอยุติธรรมโดยรัฐในยุคสงครามเย็นที่ปราบปรามขั้วความคิดที่เห็นต่างทางการเมืองว่าเป็นกบฏแบ่งแยกดินแดนและคอมมิวนิสต์

ในวาระรำลึกชาตกาลของชนิด สายประดิษฐ์ ผู้ก่อตั้งสำนักพิมพ์สุภาพบุรุษ ร่วมกับกุหลาบ สายประดิษฐ์ และผลงานการแปลในนามปากกา “จูเลียต” ที่ทำงานภายใต้อุดมการณ์เพื่อสังคม

กุหลาบ สายประดิษฐ์ เสนอแนะให้รัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ควรคำนึงถึงการที่วุฒิสภาคัดค้านพระราชบัญญัติงบประมาณเพิ่มเติม พ.ศ. 2492 ที่เกิดจากความไม่น่าเชื่อถือในการบริหารจัดการงบประมาณแผ่นดินของรัฐบาล