จอมพล ป. พิบูลสงคราม

หลังจากการอภิวัฒน์สยาม ในระหว่างทางนี้ความเป็นประชาธิปไตยในแผ่นดินยังไม่คงมากนัก แต่กลับก่อให้เกิดนายกรัฐมนตรีที่มาจากการเลือกของประชาชนและผู้แทนที่มาจากพื้นที่นอกเมืองหลวงได้มีพื้นที่ทางการเมืองในรัฐสภา

อัตชีวประวัติของนายเล้ง ศรีสมวงศ์ ในการทำงานด้านการคลัง และการธนาคาร โดยเฉพาะในช่วงที่ดำรงตำแหน่งผู้ว่าการธนาตารแห่งประเทศไทย กับการดำเนินงานด้านธนาคารพาณิชย์ของเอกชน และความสัมพันธ์กับนายปรีดี พนมยงค์

การข่าวและการต่างประเทศไทยก่อนเกิดสงครามโลก ครั้งที่ 2 วันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2482 จากหลักฐานชั้นต้นสำคัญคือ รายงานการประชุมคณะรัฐมนตรี (พิเศษ) วันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2482 เรื่อง สงคราม และบันทึกการประชุมกรรมการพิจารณาประมวลข่าวในยามฉุกเฉิน วันที่ 4 กันยายน พ.ศ. 2482

นายปรีดี พนมยงค์ บันทึกถึง เหตุการณ์สมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 กับรายละเอียดการลาออกของจอมพลป.พิบูลสงคราม นายกรัฐมนตรี ที่นายปรีดี พนมยงค์ และผู้สนับสนุนใช้วิธีทางรัฐสภาเพื่อล้มรัฐบาล

มารุต บุนนาค ในขณะเป็นนักหนังสือพิมพ์ได้ใช้นามปากกาว่า ผู้สื่อข่าวน้อย เขียนถึงการต่อสู้ของขบวนการนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์เมื่อ พ.ศ. 2494

มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองเป็นยุคของการเปลี่ยนผ่านโดยหลังการรัฐประหาร 2490 มีการกำจัดเครือข่ายของคณะราษฎรสายพลเรือนและฝ่ายนายปรีดี พนมยงค์ ซึ่งการทำลายธรรมศาสตร์เป็นส่วนสำคัญในการลบเครือข่ายฯ ของนายปรีดี

ภายหลังสงครามอินโดจีน-ฝรั่งเศส สิ้นสุดลงทางรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้รับความนิยมและมีผู้สนับสนุนเป็นคนสนิท หากนายปรีดี พนมยงค์ ชี้ว่า รัฐบาลของจอมพล ป. ออกห่างจากแนวทางสันติวิธี

ปรีดี พนมยงค์ เขียนถึงที่มา สาเหตุ และบริบาทของการเมืองไทยยุคสงครามอินโดจีน-ฝรั่งเศส โดยบันทึกประวัติศาสตร์ถึงนโยบายของรัฐบาล การเมืองระหว่างประเทศในขณะนั้น และกระบวนทัศน์ของตนเองต่อกรณีเรียกร้องดินแดนคืนจากฝรั่งเศส

นายปรีดี พนมยงค์ เสนอว่าในบริบทสงครามโลก ครั้งที่ 2 ซึ่งเเผด็จการฟาสซิสต์เรืองอำนาจในประเทศฝ่ายอักษะ พบว่าในไทยนั้นรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม ที่เดิมยึดหลัก 6 ประการและสันติภาพได้มีนายประยูร ภมรมนตรี และหลวงวิจิตรวาทการ หนุนเสริมให้จอมพล ป. เอาอย่างฮิตเลอร์

นโยบายสันติภาพระหว่าง 3 เดือนแรกของรัฐบาลซึ่งนายพันเอกหลวงพิบูลสงครามเป็นนายกรัฐมนตรีโดยมีนายปรีดี พนมยงค์ เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังซึ่งรัฐบาลยังยึดหลัก 6 ประการในการดำเนินนโยบาย