รัฐประหาร 2490

แม้ ปรีดี พนมยงค์ จะอยู่ในสถานะลี้ภัยทางการเมืองหลังรัฐประหาร พ.ศ. 2490 แต่นามและบทบาทของเขายังคงถูกนำมาใช้เป็นปัจจัยสำคัญในกระบวนการตัดสินใจเชิงนโยบายของรัฐ การบูรณะอยุธยาครั้งใหญ่จึงมิใช่เพียงโครงการด้านโบราณคดีหรือการท่องเที่ยว

รัฐประหารในวันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 พลโทผิน ชุณหะวัณ ได้รัฐประหารรัฐบาลของ พล.ร.ต.ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ ถูกเรียกให้ไปรายงานตัว ส่วนมากไม่ปฏิบัติตามจึงถูกประกาศจับ โดยให้สินบนเป็นรายบุคคล โดยเฉพาะนายเตียง ศิริขันธ์ มีสินบนนำจับ 5,000 บาท

เส้นทางชีวิตทางการเมืองของครูเตียง ศิริขันธ์ ตั้งแต่การถูกกล่าวหาในคดีกบฏ การเอาชีวิตรอดจากระบอบรัฐประหาร การกลับคืนสู่สนามเลือกตั้ง จนถึงมูลเหตุทางการเมืองที่นำไปสู่การวิสามัญฆาตกรรมอย่างโหดร้ายในปี พ.ศ. 2495 อันสะท้อนความรุนแรงของรัฐต่อฝ่ายตรงข้ามทางการเมืองในทศวรรษ 2490

ข้อความเบื้องต้นพระราชบัญญัติเงินคงคลัง พ.ศ. 2491 เป็นกฎหมายจัดระเบียบการเงินของแผ่นดินโดยทั่วไป ซึ่งในหลักใหญ่เป็นเรืองที่เกี่ยวกับการเก็บรักษาเงินแผ่นดิน การจัดการคลังแผ่นดิน และการสั่งจ่ายเงินจากคลังแผ่นดิน ดังนั้น พระราชบัญญัติฉบับนี้จึงมีความสำคัญเป็นอย่างมากต่อการบริหารการเงินของแผ่นดินบทความนี้มีความมุ่งหมายที่จะศึกษาความเป็นมาในการตราพระราชบัญญัติดังกล่าว ซึ่งจะช่วยให้เราเข้าใจเหตุผลในการตราพระราชบัญญัติฉบับนี้อย่างถ่องแท้ อันจะเป็นประโยชน์ในการแปลกฎหมายให้ถูกต้องตามเจตนารมณ์ขององค์กรนิติบัญญัติ

ปราโมทย์ พึ่งสุนทร มีบทบาทสำคัญในขบวนการเสรีไทย โดยรับหน้าที่ประจำกองบัญชาการเสรีไทยและมีภารกิจดูแลการต้อนรับนายทหารสัมพันธมิตร เช่น โฮวาร์ด พาลเมอร์ รวมถึงทำงานร่วมกับบุคคลสำคัญ เช่น หลวงสังวรยุทธกิจ (สังวร สุวรรณชีพ) และพันโทสำเริง เนตรายน เพื่อดูแลความปลอดภัยและข่าวกรองในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2

เมื่อวาทกรรม “ราชาธิปไตยตามรัฐธรรมนูญ” ถูกใช้เพื่อลดทอนความชอบธรรมของคณะราษฎร บทความนี้จึงชวนทบทวนว่า ประชาธิปไตยไทยบิดเบี้ยวเพราะอภิวัฒน์ หรือเพราะการบิดเบือนประวัติศาสตร์กันแน่

บทความรำลึกถึงครูแก้ว อัจฉริยะกุล ผ่านบทเพลง “หวนอาลัย” ที่รังสรรค์ขึ้นเพื่อไว้รำลึกถึง นายปรีดี พนมยงค์ หลังรัฐประหาร 2490 ที่ต้องลี้ภัยการเมือง และนักศึกษาธรรมศาสตร์ได้นำมาเป็นสัญลักษณ์แห่งความสูญเสียในยุคมืดของประชาธิปไตยหลังขบวนการประชาธิปไตย

ไทยสามารถรอดพ้นจากสถานะประเทศผู้แพ้สงครามด้วยยุทธศาสตร์ทางการเมืองและการทูตอันซับซ้อน ผ่านบทบาทของขบวนการเสรีไทย และการใช้ประโยชน์จากดุลอำนาจระหว่างประเทศโดยเฉพาะความขัดแย้งระหว่างอังกฤษกับสหรัฐอเมริกา

ในวาระ 76 ปี ขบวนการประชาธิปไตย 26 กุมภาพันธ์ 2492 เสนอเรื่องหนังสืออนุสรณ์งานศพของหลวงสังวรยุทธกิจซึ่งเป็นหลักฐานประวัติศาสตร์สำคัญที่สะท้อนบทบาทของทหารเรือในการอภิวัฒน์ ขบวนการเสรีไทยจนถึงหลังสงครามโลก ครั้งที่ 2

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิเคราะห์สังคมไทยในปี 2493 ในกรณีที่หลวงกาจสงครามถูกเนรเทศจากพวกเดียวกันคือ คณะรัฐประหาร 2490 และยังทำให้นายปรีดี พนมยงค์ ต้องมลทินในกรณีสวรรคตแต่ประชาชนทำได้แค่หัวเราะกับการก่อรัฐประหารครั้งนี้