เนื่องในศุภวาระดิถีขึ้นปีใหม่ พุทธศักราช 2568 คณะกรรมการบริหารสถาบันปรีดี พนมยงค์ ขอส่งความปรารถนาดีมายังท่านผู้รักชาติ รักประชาธิปไตย และยึดมั่นในสันติธรรมทุกท่าน
ปีพุทธศักราช 2568 นี้ เป็นปีแห่งการครบรอบ 80 ปี วันสันติภาพไทย อันเป็นวันที่รัฐบุรุษอาวุโส ปรีดี พนมยงค์ ในฐานะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ ได้ประกาศจุดยืนแห่งสันติภาพ เมื่อวันที่ 16 สิงหาคม 2488 โดยคัดค้านการประกาศสงครามต่อฝ่ายสัมพันธมิตรของรัฐบาลไทย การประกาศสันติภาพในครั้งนั้น ส่งผลให้ประเทศไทยมิได้ตกเป็นฝ่ายแพ้สงคราม และรอดพ้นจากการสูญเสียเอกราชและอธิปไตย
ท่านรัฐบุรุษอาวุโส ปรีดี พนมยงค์ ยึดมั่นในหลักการอยู่ร่วมกันอย่างสันติกับนานาประเทศ แม้จะมีระบอบการปกครองที่แตกต่างกัน ด้วยวิสัยทัศน์อันกว้างไกลท่านเชื่อมั่นว่าชนทุกชาติสามารถอยู่ร่วมกันอย่างสันติสุขในโลก โดยปราศจากการแบ่งแยกผิวพรรณหรือเชื้อชาติ ดังที่ท่านได้สะท้อนอุดมคตินี้ไว้ในภาพยนตร์เรื่อง “พระเจ้าช้างเผือก”
แม้แนวคิดและขบวนการสันติภาพที่เกิดขึ้นทั่วโลกจะช่วยให้สำนึกในเรื่องสันติวิธีแพร่หลายมากขึ้น แต่ความขัดแย้ง ความรุนแรง และสงครามก็ยังคงปรากฏให้เห็นทั่วโลก ดังนั้น การปลูกฝังสันติวิธีจึงจำเป็นต้องเริ่มต้นจากสถาบันครอบครัวและสถาบันการศึกษา เพื่อป้องกันมิให้เยาวชนเติบโตขึ้นโดยมองว่าการใช้ความรุนแรงเป็นวิถีทางในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง
ในปัจจุบัน ปัญหาข้อพิพาทเรื่องดินแดนระหว่างประเทศ ยังคงเป็นประเด็นละเอียดอ่อนที่อาจก่อให้เกิดความขัดแย้งระหว่างประเทศ ประเทศไทยเองก็เผชิญกับปัญหาดังกล่าวมาอย่างต่อเนื่อง เช่น กรณีปราสาทพระวิหาร ข้อพิพาทเรื่องเขตแดนทางทะเลบริเวณเกาะกูด และปัญหาชายแดนไทย-พม่า
ท่ามกลางความซับซ้อนของปัญหาข้อพิพาทระหว่างประเทศ ซึ่งอาจถูกปลุกเร้าด้วยกระแสชาตินิยม แนวคิดการอยู่ร่วมกันอย่างสันติของปรีดี พนมยงค์ จึงเปรียบเสมือนเข็มทิศชี้นำแนวทางแก้ไขปัญหาความขัดแย้งอย่างสันติ บนพื้นฐานของเหตุผล ความยุติธรรม และความร่วมมือ โดยเน้นย้ำการเจรจาสันติวิธี การเคารพกฎหมายระหว่างประเทศ และการสร้างความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้าน
การนำแนวคิดของปรีดี พนมยงค์ มาประยุกต์ใช้ จะช่วยให้ประเทศไทยสามารถก้าวข้ามความขัดแย้ง และสร้างสัมพันธไมตรีอันดีกับประเทศเพื่อนบ้าน เพื่อสันติภาพ เสถียรภาพ และความเจริญรุ่งเรืองร่วมกันในภูมิภาค
ตลอดปี 2567 ที่ผ่านมา สถาบันปรีดีฯ ได้ร่วมมือกับเครือข่ายพันธมิตร นำเสนอเนื้อหาสาระและจัดกิจกรรมต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับประชาธิปไตย สิทธิมนุษยชน และสันติภาพ อาทิ
- เสวนาวิชาการ “PRIDI Talks” ในวาระสำคัญต่าง ๆ เช่น การต่อสู้ของผู้หญิงเพื่อสิทธิและสันติภาพ, เก่าไปใหม่มา สว.ชุดใหม่ กับอนาคตประชาธิปไตยไทย, 92 ปี อภิวัฒน์สยาม เอกภาพขบวนการประชาธิปไตยฯ, 79 ปี วันสันติภาพไทย ถอดบทเรียน 2 ทศวรรษไฟใต้ เพื่อเส้นทางสู่สันติภาพ และยุตินิติรัฐประหาร รื้อรัฐธรรมนูญเผด็จการ ร่างรัฐธรรมนูญประชาชน
- โครงการสนับสนุนการศึกษา และเสวนาสัญจร “PRIDI Sanjorn” ที่จังหวัดลำปาง โดยมอบทุนการศึกษาและสื่อการเรียนการสอนเกี่ยวกับขบวนการเสรีไทยให้กับเด็กนักเรียนและโรงเรียนต่าง ๆ
- เผยแพร่ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการอภิวัฒน์สยาม โดยนำเสนอข้อมูลทางประวัติศาสตร์และหลักฐานชั้นต้น เพื่อให้สาธารณชนได้ศึกษาและพิจารณา ผ่านแคมเปญต่าง ๆ เช่น #สังคมนิยมประชาธิปไตย ไม่ใช่คอมมิวนิสต์ #ราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ ไม่ได้ล้มเจ้า #ชาติศาสนาพระมหากษัตริย์ และรัฐธรรมนูญ
- จัดทำ On this day รำลึกวาระชาตกาลของบุคคลและเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์การเมืองที่สำคัญผ่านบทความและบทสัมภาษณ์ “PRIDI Interview” ตลอดทั้งปี
- ออกแถลงการณ์แสดงจุดยืนของสถาบันปรีดีฯ ในการปกป้องหลักการประชาธิปไตย เสรีภาพ และ สิทธิมนุษยชน อันเป็นรากฐานสำคัญของสังคมที่เป็นธรรม สะท้อนผ่านการออกแถลงการณ์ 2 ฉบับ ได้แก่ แถลงการณ์ต่อกรณีศาลรัฐธรรมนูญมีคำวินิจฉัยยุบพรรคการเมือง และ แถลงการณ์สนับสนุนขบวนการประชาธิปไตยในเกาหลีใต้
- จัดทำปฏิทิน และ ส.ค.ส. 2568 ที่ระลึกครบรอบ 80 ปี วันสันติภาพไทย
ในด้านการพัฒนาภายในองค์กร สถาบันปรีดีฯ มุ่งพัฒนาศักยภาพบุคลากรอย่างต่อเนื่อง ผ่านการฝึกอบรม การจัดทำระเบียบ คู่มือปฏิบัติงานมาตรฐาน (SOP) ที่สอดคล้องกับระบบการควบคุมภายใน (Internal Controls) รวมถึงการเสริมสร้างสวัสดิการ และส่งเสริมการมีส่วนร่วม เพื่อให้การดำเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ โปร่งใส และยั่งยืน
สำหรับโครงการพัฒนาพื้นที่ของสถาบันปรีดี พนมยงค์ ขณะนี้ อยู่ระหว่างการออกแบบก่อสร้างอาคารทั้งภายในและภายนอก โดยบริษัท A49 ควบคู่กับการออกแบบนิทรรศการโดย RET โดยในปีที่ผ่านมา ได้ดำเนินการก่อสร้างส่วนพื้นที่ใต้ดิน และคาดว่าอาคารส่วนบนดิน 7 ชั้น จะแล้วเสร็จภายในต้นปี 2569
นอกจากนี้ วันที่ 2 มกราคม 2568 ยังเป็นวาระครบรอบ 113 ปี ชาตกาล ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ทางสถาบันปรีดีฯ มีกำหนดจัดเสวนา PRIDI Talks #29 “สตรีกับสันติภาพ : บทบาทภายใต้กระแสชาตินิยมและมุมมองความมั่นคง” ในวันอาทิตย์ที่ 12 มกราคม 2568 เวลา 14.00-17.00 น. ณ สมาคมธรรมศาสตร์ฯ
เพื่อเฉลิมฉลองวาระ 80 ปี แห่งวันสันติภาพนี้ ขอเชิญชวนทุกท่านร่วมรำลึกถึงความสำคัญของสันติภาพ และขอยกพุทธภาษิตที่ปรากฏในภาพยนตร์เรื่อง “พระเจ้าช้างเผือก” ที่ว่า “นตฺถิ สนฺติปรํ สุขํ-สุขอื่น ยิ่งกว่าความสงบสันติ ไม่มี” เป็นเครื่องเตือนใจ ให้เราทุกคนร่วมกันสร้างสังคมแห่งสันติสุข ที่ก้าวข้ามความขัดแย้ง มุ่งสู่ภราดรภาพและสันติธรรม อันเป็นหมุดหมายสำคัญยิ่งในวาระนี้
สุดท้ายนี้ คณะกรรมการบริหารสถาบันปรีดี พนมยงค์ ขออาราธนาคุณพระศรีรัตนตรัยและสิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั้งหลายที่ท่านเคารพนับถือ โปรดดลบันดาลให้ท่านและครอบครัว ประสบแต่ความสุข ความเจริญ มีพลังกาย พลังใจ และสติปัญญาที่เข้มแข็งมั่นคง พร้อมร่วมกันสร้างสรรค์สังคมไทยให้เจริญก้าวหน้า และยั่งยืนสืบไป
ด้วยความปรารถนาดี
รองศาสตราจารย์ ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ
ประธานกรรมการบริหารสถาบันปรีดี พนมยงค์
คณะกรรมการบริหารฯ ทุกท่าน
พนักงานของสถาบันปรีดี พนมยงค์
1 มกราคม พ.ศ. 2568
