แนวคิด-ปรัชญา

ปรีดี พนมยงค์ รัฐบุรุษอาวุโสได้ จากมาตุภูมิไปเยือนมิตรประเทศ ในนามทูตสันถวไมตรีของประเทศไทยเมื่อวันที่ 29 ตุลาคม 2489 ราว 3 เดือนครึ่งโดยไปเยือนประเทศจีนเป็นแห่งแรกจากนั้นจึงมุ่งสู่ฟิลิปปินส์ สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส สวิตเซอรแลนด์ เดนมารค สวีเดน และนอรเวย์ รวม 9 ประเทศ

แล ดิลกวิทยรัตน์ กล่าวถึงอุดมการณ์ของคณะราษฎรในการเปลี่ยนแปลงการปกครองว่าอยู่ภายใต้หลักประชาธิปไตยที่มีรัฐธรรมนูญแบบประชาธิปไตย และเสนอแนวคิดประชาธิปไตยสมบูรณ์ของปรีดี พนมยงค์ไว้ว่าต้องประกอบด้วย 3 แนวทาง คือประชาธิปไตยทางการเมือง ประชาธิปไตยทางเศรษฐกิจ และประชาธิปไตยทางสังคม

พัฒนาการประชาธิปไตยไทยเหมือนกราฟ ขึ้นลงตลอด 92 ปี เคยถึงจุดสูงสุดแต่ก็ตกต่ำลงมา ศิธาเปรียบการเมืองไทยเป็น “ต้นไม้ประชาธิปไตยทาบกิ่งเผด็จการ” ที่มีเอกภาพของคนกระหายอำนาจมารวมกัน ขบวนการประชาธิปไตยจึงต้องเป็นเอกภาพในอุดมการณ์และเจตนารมณ์

การก่อตั้งมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองเมื่อปี 2477 โดยนายปรีดี พนมยงค์ และคณะราษฎณ เป็นสถาบันอุดมศึกษา อันสร้างคน นักประชาธิปไตย นักปกครอง นักการเมือง อันเป็นกำลังของชาติให้แก่ประเทศไทย

‘ความเห็นแตกต่าง’ เป็นปัจจัยสำคัญของการสร้างประชาธิปไตย และ ‘ระบอบประชาธิปไตย’ นั้น อาจเป็นโครงการที่ไม่สิ้นสุด แม้จะผลักดันให้ประเทศเป็นประชาธิปไตยในแง่หลักการพื้นฐานได้แล้วก็ตาม แต่ย่อมจะเกิดความต้องการอื่นๆ ตามมาอย่างลึกซึ้งและซับซ้อนขยายจากพรมแดนแห่งหลักการพื้นฐานทางประชาธิปไตย

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิพากษ์การใช้อำนาจที่ไม่ชอบธรรมของรัฐบาลสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม พ.ศ. 2487 โดยเฉพาะการแต่งตั้งคนใให้ดำรงตำแหน่งสูงในระบบราชการด้วยอำาจที่ไม่เป็นธรรม

กุหลาบ สายประดิษฐ์ กล่าวถึงความหมายและขอบเขตของเสรีภาพตามหลักกฎหมายรัฐธรรมนูญและกฎหมายอื่นๆ รวมทั้งวิพากษ์วิจารณ์ข้อบกพร่องของกฎหมายบางฉบับที่ละเมิดเสรีภาพของประชาชน และเสนอแนวทางในการกำหนดขอบเขตเสรีภาพที่เหมาะสม

หลักฐานการสนทนาระหว่างนายปรีดี พนมยงค์ และท่านพุทธทาสถึงหลักการของโครงการจัดตั้งสถานที่สำหรับใช้ประโยชน์ในด้านการฝึกปฏิบัติตนของพุทธศาสนิกชนตามหลักของพุทธศาสนา

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิพากษ์วิจารณ์เรื่องการฟื้นฟูระบบบรรดาศักดิ์โดยระบุว่าขัดแย้งกับหลักเสรีภาพและภราดรภาพที่คณะราษฎรเคยให้สัญญาไว้ และเป็นการย้อนกลับความคิดของตนเองเมื่อเปลี่ยนแปลงการปกครอง

ช่วงท้ายงานเสวนาทางวิชาการ PRIDI Talks #25 เก่าไปใหม่มา : สว. ชุดใหม่ อนาคตประชาธิปไตย อนาคตประเทศไทย เปิดให้ผู้เข้าร่วมรับชมงานเสวนาถามคำถามและวิทยากรภายในงานตอบคำถาม ข้อสงสัยประเด็นต่างๆ