ปรีดี พนมยงค์

วาณี พนมยงค์ สายประดิษฐ์ ได้ร้อยเรียงบทสนทนาของอัญชนา โอบอ้อม และอุดร รักษมณี อันมาจากประสบการณ์และความทรงจำสุดระทึกใจเมื่อครั้งที่ได้ให้ความอนุเคราะห์ที่พักแก่นายปรีดี พนมยงค์ เมื่อครั้งที่ต้องหลบหนีหลังจาก "ขบวนการประชาธิปไตย" 26 กุมภาพันธ์ 2492 ประสบความล้มเหลวถึง 5 เดือน ก่อนที่นายปรีดีจะหลบหนีลี้ภัยออกนอกประเทศไปได้โดยสวัสดิภาพ

อรุณ เวชสุวรรณ ได้ชี้ให้เห็นว่า ท่ามกลาง “นักกินเมือง” ที่จ้องจะกอบโกยอำนาจและผลประโยชน์ที่มีอยู่มากในสังคมการเมืองไทย ยังมีท่านปรีดี พนมยงค์ ผู้ซึ่งเปี่ยมล้นไปด้วยอุดมการณ์ และอุทิศตนเพื่อชาติและราษฎรอย่างแท้จริง ซึ่งเป็นเหตุผลที่ทำให้อรุณมีความศรัทธาเลื่อมใสในตัวท่านปรีดีตลอดมา

อาชญาสิทธิ์ ศรีสุวรรณ ได้นำเสนอที่มาและความสำคัญของประเพณี "สารทเดือนสิบ" ในช่วงกันยายนถึงเดือนตุลาคม โดยได้ร้อยเรียงประวัติศาสตร์ของประเพณีสารทเดือนสิบในสมัยรัฐบาลคณะราษฎรมาให้ทุกท่านได้ติดตาม และสัมผัสบรรยากาศดั้งเดิมของประเพณีสารทเดือนสิบไปพร้อมกัน

ในตอนแรกของนวนิยาย “พระเจ้าช้างเผือก“ ปรีดี พนมยงค์ ได้พรรณนาถึงความเจริญรุ่งเรืองของ “อาณาจักรอโยธยา” ภายใต้การปกครองของยุวกษัตริย์ “จักรา“ อย่างวิจิตรพิสดารชวนให้ทุกท่านติดตามเรื่องราวต่อไปอยู่ไม่น้อย

ปรีดี พนมยงค์ ได้กล่าวถึงที่มาของนวนิยายเรื่อง "พระเจ้าช้างเผือก" ก่อนจะนำพาทุกท่านเข้าสู่เรื่องราวภายในอาณาจักรแห่งพระเจ้าช้างเผือกให้ทุกท่านได้ติดตามต่อไป โดยจะเห็นได้ว่านวนิยายเรื่องนี้ถูกเขียนขึ้นเพื่ออุทิศให้แก่ “สันติภาพ” เพราะว่า “ชัยชนะแห่งสันติภาพนั้นมิได้มีชื่อเสียงบรรลือนามน้อยไปกว่าชัยชนะแห่งสงครามแต่อย่างใด”

หลังเหตุการณ์ที่มีการทิ้งระเบิดปรมาณูที่เมืองฮิโรชิมา ประเทศญี่ปุ่น ทำให้หลายฝ่ายเกิดความกังวลและคาดการณ์ผลกระทบหากสองมหาอำนาจในช่วงเวลาต่อมาคือสหรัฐอเมริกาและสหพันธรัฐรัสเซียเลือกใช้ปรมาณูในการโจมตีฝ่ายตรงข้าม

อาชญาสิทธิ์ ศรีสุวรรณ ได้นำเรื่องราวชีวประวัติและเกร็ดประวัติศาสตร์ที่น่าสนใจเกี่ยวกับ “หลวงทัศนัยนิยมศึก“ นายทหารม้าผู้เป็นหัวหอกในการนำขบวน “ไอ้โกร่ง“ เข้าร่วมการเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 มาร้อยเรียงเป็นบทความเชิงประวัติศาสตร์ให้ทุกท่านได้ติดตามอย่างมีอรรถรส

ชีวประวัติของ ศรี ดาวราย นายทหารเรือหัวก้าวหน้าผู้ “ตกสำรวจ“ ได้ถูกชักชวนจากหลวงสินธุสงครามไชย และได้ตอบรับเข้าร่วมก่อการกับคณะราษฎรอย่างแข็งขันด้วยความเชื่อว่าระบอบเก่าไม่สามารถแก้ไขปัญหาความทุกข์ยากของประชาชนได้ และยึดมั่นในอุดมการณ์ประชาธิปไตยเสมอมา

กำพล จำปาพันธ์ เชิญชวนทุกท่านย้อนรอยประวัติศาสตร์ว่าด้วยการทำนาปลูกข้าวในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา และได้กล่าวถึงบทบาทของนายปรีดี พนมยงค์ และรัฐบาลคณะราษฎรที่มีต่อการริเริ่มให้มีการปลูกข้าว 2 ครั้งต่อปีที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพื่อปูทางไปสู่ความสุขสมบูรณ์ของราษฎร

ษัษฐรัมย์ได้เน้นย้ำถึงบทเรียนทางการเมืองชิ้นสำคัญที่พรรคประชาชนต้องคำนึงถึงในการที่จะสร้างความเปลี่ยนแปลง ทั้งนี้ก็เพื่อป้องกันไม่ให้สังคมไทย “หมดศรัทธา“ ในระบอบประชาธิปไตยไปเสียก่อนดังเช่นที่ผ่านมาในประวัติศาสตร์การเมืองการปกครองไทย