ชีวิต-ครอบครัว

จดหมายฉบับนี้แสดงความพยายามของนายปรีดี พนมยงค์และท่านผู้หญิงพูนศุข ในการยกย่องบทบาทอันสำคัญของสมเด็จกรมพระยาเทววงศ์วโรปการและกรมหมื่นเทววงศ์วโรทัย ในการแก้ไขสนธิสัญญาช่วยให้ไทยได้รับเอกราช เสมอภาคกับนานาชาติ มีการส่งมอบหนังสือเพื่อสร้างความตระหนักในคุณูปการของท่านให้แก่คนรุ่นหลัง

ความสัมพันธ์ของครูฉลบชลัยย์ พลางกูร กับท่านปรีดีและท่านผู้หญิงพูนศุขเป็นความสัมพันธ์ที่อบอุ่นและเต็มไปด้วยความรัก เป็นความสัมพันธ์ที่ลึกซึ้งและมีอิทธิพลต่อชีวิตในชีวิตครูฉลบชลัยย์

ช่วงเวลาสำคัญในชีวิตของปลายในฐานะนักศึกษาต่างชาติที่ได้เรียนรู้และสัมผัสวัฒนธรรมจีนอย่างใกล้ชิด ซึ่งเป็นประสบการณ์ที่มีคุณค่ายิ่ง

เมื่อเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัย ปลายเกิดความเหงาคิดถึงพ่อแม่ ในช่วงปิดภาคฤดูร้อน ปลายได้เดินทางกลับบ้าน และได้ฟังเรื่องเล่าคนเวียดนามในการต่อสู่เพื่อเอกราชจากผู้เป็นพ่อ

ในห้วงของการเป็นนักศึกษาฝึกสอนของปลายนั้น ได้ถูกส่งไปฝึกหัดสอนที่โรงเรียนสตรีมัธยมหมายเลข 3 ณ กรุงปักกิ่ง ในรายวิชาวรรณคดีจีนโบราณ เพราะเป็นวิชาที่ชื่นชอบ จึงทำให้สามารถถ่ายทอดได้ดี

ขบวนการก้าวกระโดดครั้งใหญ่ ในปี 2501 มีผลเสียต่อประเทศจีนอย่างมาก เนื่องจากได้เกิดภัยพิบัติทั่วทั้งประเทศ ไม่ว่าจะเป็น ภัยแล้ง อุทกภัย ซึ่งส่งผลให้ทรัพยากรธรรมชาติขาดแคลน และเศรษฐกิจของจีนตกต่ำลง

ปลายได้ก้าวสู่การเป็นนักศึกษาใหม่ของมหาวิทยาลัยเป่นจิ๊งซื้อฟ่านต้าซูเอ๋ ได้พบกับเพื่อนๆ มากมายจากต่างพื้นที่และคณะวิชา อีกทั้งยังมีเพื่อนร่วมหอพักนักศึกษาที่คอยกวดวิชาให้ปลายนั้นได้มีผลการเรียนที่ดี

ปลายเดินทางเพื่อที่จะหาความรู้และประสบการณ์ จากการเรียนรู้ประวัติศาสตร์ที่สำคัญ และต้องพบกับการตัดสินใจครั้งใหญ่ที่มีความยากลำบาก

สุ. จิ. ปุ. ลิ. พุทธสุภาษิตที่จะสอนให้เรามีสติในการรับฟังสิ่งต่างๆ ไตร่ตรองเพื่อหาข้อเท็จจริง และจดบันทึกเพื่อเตือนใจ

ความมุ่งมั่นของชาวจีนที่จะให้ประเทศก้าวหน้า ทุกคนต่างร่วมมือกันโดยไม่คำนึงถึงความต่างของชนชั้น แม้จะประสบความยากลำบากก็ไม่เคยย่อท้อ