วิเชียร วัฒนคุณ ผู้ผลักดันการเสนอชื่อปรีดี พนมยงค์ ต่อยูเนสโกให้เป็นบุคคลสำคัญของโลก

11 October 1999
Thailand (Wichian Watanakun)
ltem 9.6

Mr. Chairman, Distinguished Members of the Executive Board, I would like first of all to thank you, Sir, in giving me the floor to address this august body.

In fact, Thailand has proposed to UNESCO the nomination of the two eminent personages to the list of Anniversaries of Great Personalities and Historic Events 2000-2001. The first name is the most revered Somdet Phra Srinagarindhra the Princess Mother, the second is Professor Dr. Pridi Banomyong, the educator and humanist.

We are gratified to note that our first proposal, the hundredth anniversary of the birth of Somdet Phra Srinagarindhra was included in the list of requests considered admissible by the Director General as appeared in Document 157 EX/34. However, it is at the same time deplorable that our second proposal i.e. the nomination for Professor Dr. Pridi Banomyong was not included in the list.

It is understandable that it is the first time new criteria and procedure initiated by the Executive Board has been put into effect. Our people at home could hardly follow and realize how important is the new submission form to be filled by the National Commission for UNESCO.

The criteria for the selection of anniversaries and the procedure by which the role of the Intersectoral Committee is so dominant have not been given proper attention. Moreover, the procedure was not totally followed as the document containing the list of requests which has been judged by the Director General to meet the criteria was not sent to Member States and to the Members of the Executive Board in good time before the opening of the session of the Executive Board as laid down in the procedure.

You might notice also that document 157 EX/34 was dated 4 October 1999, one day only before the opening of this session. Therefore, Thailand would like to request the Secretariat to prepare a list of requests by the Member States whose requests have not been included in the list with the reasons there of, in time for distribution to the Member States at the General Conference. With your permission, Mr. Chairman, may I present to this Board our appeal that the name of Professor Dr. Pridi Banomyong should be added to the list.

First, I would like to present Pridi Banomyong as an able and farsighted educator. He founded in Bangkok in 1934 the University of Moral and Political Sciences as an Open University giving higher education to the large part of population both in the cities and upcountry and consequently became its first rector.

The University later changed its name to Thammasat University and has been a leading institution in helping to promote and protect democracy, social justice, and human rights in Thailand. There have been exchanges of professors and students with foreign universities. Students from neighboring countries also attend courses at Thammasat which has become one of the two most prestigious universities in the country. I might add however that the Thai representative in this competent body, Professor Dr. Adual Wichiencharoen was a former student and a graduate from this University, he later became Professor and one of the top administrators of the University. In presenting an appeal to this Board on the case of the founder and former rector of this University, Professor Wichiencharoen for this reason chose to leave it to his alternate instead.

Secondly, as a humanist, Pridi Banomyong advocated peace and non-violence. At the same time, he did not succumb to power from outside. He led national resistance and rallied the nation to oppose invasion and occupation during World War II. That is why he was respected internationally and was the first Thai to be honored by the Smithsonian Institution by naming a species of bird found in Thailand in 1954 after him as a symbol for peace.

The combination of Pridi's relentless efforts to strive for social justice and to establish a meaningful democracy in Thailand was reflected in the constitution he was the architect. Universal suffrage to both men and women was thereby guaranteed as well as human rights were firmly recognised and upheld.

The third and final point I would like to mention is Pridi Banomyong was a man whose ideals were well taken and appreciated throughout the region. He furthermore supported self-determination and independence for all people. He even contemplated creating a South East Asian league among neighboring nations. But a military coup forced Pridi to go into exile in 1947. His vision of a league of Southeast Asian nations lives on and has become a reality in what is now ASEAN. Pridi spent his later years in Paris and died here at 83. He would be 100 years old in the year 2000. His centenary celebration, already prepared on the national level, will take place next year.

Mr. Chairman, Distinguished Members of the Executive Board, The ideals and achievements of Pridi Banomyong could largely be linked to UNESCO's ideals and missions in the field of education, social and human sciences. It would be regrettable that a centenary celebration of a personage so eminent as Pridi Banomyong is to be ignored by UNESCO. In the light of what I have just said, the Intersectoral Committee might see that it is appropriate to reconvene and reconsider its decision.

May I humbly submit to the Executive Board that the hundredth anniversary of the birth of Pridi Banomyong be added to the list of celebrations of anniversaries as proposed to the Executive Board in Document 157 EX/34.

ท่านประธานที่เคารพ ท่านสมาชิกผู้ทรงเกียรติของคณะกรรมการบริหาร ก่อนอื่น ข้าพเจ้าขอขอบคุณท่านประธานที่ได้กรุณาให้ข้าพเจ้าได้กล่าวแถลงต่อที่ประชุมที่สำคัญยิ่งนี้

ความจริงมีว่า ประเทศไทยได้เสนอชื่อบุคคลสำคัญสองท่านมายังองค์การยูเนสโกเพื่อขอให้บรรจุไว้ในบัญชีรายการฉลองวันครบรอบของบุคคลสำคัญและเหตุการณ์ประวัติศาสตร์สำหรับปี ค.ศ. 2000-2001[2]  ในลำดับแรกคือ พระนามของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี พระองค์ทรงเป็นที่เคารพอย่างสูงยิ่ง ในลำดับที่ ๒ คือ ชื่อของ ศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์ ผู้ประสิทธิ์ประสาทการศึกษาและผู้อุทิศตนเพื่อเพื่อนมนุษย์

เรามีความยินดียิ่งที่ได้รับทราบว่า ข้อเสนอในลำดับแรกของเรา คือ การฉลองวันพระราชสมภพของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีนั้นได้ปรากฏรวมอยู่ในบัญชีรายการคำขอที่ผู้อำนวยการใหญ่ได้พิจารณารับไว้แล้ว ดังปรากฏในเอกสารเลขที่ 157 EX/34

อย่างไรก็ดี เป็นที่น่าเสียใจที่ข้อเสนอในลำดับที่ 2 ของเรา คือ การเสนอชื่อศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ มิได้ปรากฏรวมอยู่ในบัญชีรายการดังกล่าว ย่อมเป็นที่เข้าใจได้ว่า ครั้งนี้เป็นครั้งแรกที่ได้นำหลักเกณฑ์และวิธีการที่ได้ริเริ่มและกำหนดขึ้นโดยคณะกรรมการบริหาร มาใช้บังคับปฏิบัติ ผู้คนในประเทศของเราย่อมยากที่จะเรียนรู้และตระหนักถึงความสำคัญของแบบคำเสนอในรูปใหม่ที่กำหนดให้กรอกข้อความโดยคณะกรรมการยูเนสโกแห่งชาติ หลักเกณฑ์ที่ใช้สำหรับการเลือกสรรวันฉลองต่างๆ และวิธีการที่กำหนดขึ้นใหม่ที่ได้ส่งผลให้ความสำคัญไปอยู่กับบทบาทของคณะกรรมการกลั่นกรอง[3]  ที่มีขึ้นใหม่ ก็มิได้มีการชี้แจงให้ได้รับความสนใจเป็นพิเศษ

อนึ่ง วิธีการที่ได้วางไว้ใหม่นี้ก็มิได้ถือปฏิบัติโดยครบถ้วน ดังเช่น ในกรณีของเอกสารแสดงรายการคำขอที่ผู้อำนวยการใหญ่ได้วินิจฉัยแล้วว่าเข้าอยู่ในหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ ก็มิได้จัดส่งไปให้รัฐสมาชิกและสมาชิกในคณะกรรมการบริหารได้ทันก่อนวันเปิดสมัยประชุมของคณะกรรมการบริหารดังที่ได้กำหนดเขียนเอาไว้ในเรื่องวิธีการ ท่านคงจะสังเกตเห็นได้ว่า เอกสารเลขที่ 157 EX/34 นั้น ลงวันที่ 4 ตุลาคม 2542 (ค.ศ. 1999) คือหนึ่งวันเท่านั้นก่อนวันเปิดสมัยประชุมนี้

ดังนั้น ประเทศไทยจึงใคร่ขอให้ทางเจ้าหน้าที่ขององค์การได้โปรดรวบรวมรายการคำขอของรัฐสมาชิกที่ไม่ได้รับการพิจารณาให้รวมอยู่ในบัญชีรายการที่เสนอพร้อมทั้งขอทราบเหตุผลที่มิได้รับการพิจารณาและขอให้เสร็จทันแจกจ่ายให้แก่รัฐสมาชิกในโอกาสการประชุมใหญ่ต่อไปด้วย

ข้าพเจ้าขอประทานอนุญาตจากท่านประธานที่จะเสนอคำอุทธรณ์ต่อที่ประชุมนี้ เพื่อขอให้เพิ่มเติมชื่อของศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ เข้าในบัญชีรายการที่เสนอ

ในประการแรก ข้าพเจ้าขอชี้แจงว่า นายปรีดี พนมยงค์ เป็นผู้ประสิทธิ์ประสาทการศึกษาที่สามารถและเห็นการณ์ไกล ท่านได้ก่อตั้งมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองขึ้นที่กรุงเทพฯ ในปี พ.ศ. 2477 (ค.ศ. 1935) โดยได้ทำเป็มหาวิทยาลัยเปิดเพื่อให้การศึกษาขั้นอุดมศึกษาแก่ประชาชนจำนวนมาก ซึ่งรวมทั้งผู้ที่อยู่ในเมืองและผู้ที่อยู่ในชนบทห่างไกลออกไป

ท่านได้เป็นผู้ประศาสน์การ หรือ อธิการบดีคนแรก ต่อมามหาวิทยาลัยได้เปลี่ยนชื่อมาเป็น มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และได้ชื่อว่าเป็นสถาบันที่มีส่วนสำคัญในการส่งเสริมและปกป้องระบอบประชาธิปไตย ความยุติธรรมในสังคม และสิทธิมนุษยชนในประเทศไทย ได้มีการแลกเปลี่ยนครูบาอาจารย์และนักศึกษากับมหาวิทยาลัยในต่างประเทศ นักศึกษาจากประเทศเพื่อนบ้านก็ได้มาศึกษาเล่าเรียนที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ซึ่งได้รับการยกย่องว่าเป็นหนึ่งในสองมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงเกียรติภูมิเป็นเลิศของประเทศไทย

ข้าพเจ้าอาจเรียนเพิ่มเติมก็ได้ว่า ท่านผู้แทนไทยในคณะกรรมการบริหารที่มีประสิทธิภาพสูงแห่งนี้ คือ ศาสตราจารย์ ดร.อดุล วิเชียรเจริญ ก็คือศิษย์เก่าคนหนึ่งและเป็นผู้สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัยนี้ ซึ่งต่อมาได้มาเป็นอาจารย์และเป็นผู้บริหารระดับสูงคนหนึ่งของมหาวิทยาลัย

ดังนั้น ในการเสนอคำอุทธรณ์กรณีของท่านผู้ประศาสน์การซึ่งเป็นอธิการบดีคนแรกของมหาวิทยาลัยนี้ ศาสตราจารย์ ดร.อดุล วิเชียรเจริญ ได้คำนึงถึงความเกี่ยวพันข้อนี้ จึงได้เลือกที่จะมอบให้ผู้ทำการแทนตัวท่าน เป็นผู้ดำเนินการแถลงแทน

ในประการที่ ๒ นายปรีดี พนมยงค์ ในฐานะผู้อุทิศตนเพื่อเพื่อนมนุษย์ ได้มีความมุ่งมั่นในสันติวิธีและการไม่ใช้ความรุนแรง แต่ในขณะเดียวกัน ท่านก็จะไม่ยอมก้มหัวให้แก่อำนาจใดๆ จากภายนอก ท่านได้เป็นผู้นำขบวนการกู้ชาติและเป็นผู้รวมพลังในชาติเพื่อต่อต้านการรุกราน และการยึดครองประเทศในระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2

ด้วยเหตุนี้ ท่านจึงเป็นบุคคลที่ได้รับการยอมรับนับถือในประเทศต่างๆ และนับเป็นคนไทยคนแรกที่ได้รับเกียรติจากสถาบันสมิธโซเนียนในปี พ.ศ. 2488 (ค.ศ. 1945) โดยการนำชื่อของท่านมาตั้งให้เป็นชื่อนกพันธุ์ใหม่ที่ค้นพบในประเทศไทยเพื่อให้เป็นสัญลักษณ์ขอสันติภาพ[4]

ในรัฐธรรมนูญไทยฉบับที่ท่านเป็นผู้สรรค์สร้างนั้น จะเห็นได้ถึงความมุ่งมั่นของท่านที่จะให้มีความยุติธรรมในสังคม และที่จะสถาปนาประชาธิปไตยที่แท้จริงในประเทศไทยโดยให้มีการรับรู้สิทธิในการเลือกตั้งอย่างเสมอภาคสำหรับชายและหญิง และมีการรับรองสิทธิมนุษยชนอย่างชัดแจ้งไว้ในรัฐธรรมนูญด้วย

ในประการที่ ๓ ซึ่งเป็นประการสุดท้าย ข้าพเจ้าใคร่ขอกล่าวว่า นายปรีดี พนมยงค์ เป็นบุคคลที่มีอุดมการณ์อันเป็นที่รับรู้และชื่นชมทั่วไปในภูมิภาค อีกทั้งท่านยังเป็นผู้สนับสนุนหลักการกำหนดอนาคตตนเองและเอกราชสำหรับประชาชาติทั้งหลาย ท่านยังได้เคยพยายามจัดตั้งสันนิบาตแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ขึ้นในหมู่ประชาชาติเพื่อนบ้าน

หากแต่ว่าการรัฐประหารได้บีบบังคับให้ท่านต้องลี้ภัยไปอยู่ในต่างประเทศในปี พ.ศ. 2490 (ค.ศ. 1947) แม้กระนั้นก็ตามวิสัยทัศน์ของท่านเกี่ยวกับสันนิบาตแห่งประชาชาติในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก็ยังดำรงอยู่สืบมา และได้กลายเป็นจริงขึ้นแล้วในรูปของอาเซียนในปัจจุบัน นายปรีดีได้ใช้ชีวิตบั้นปลายของท่านในกรุงปารีสนี้ และได้ถึงแก่กรรมที่นี่เองเมื่อท่านมีอายุได้ 83 ปี ท่านจะมีอายุครบ 100 ปี ในปี 2000 นี้ (พ.ศ. 2543) การฉลอง 100 ปีแห่ง ชาตกาลของท่านซึ่งได้มีการตระเตรียมแล้วในระดับชาติ จะมีขึ้นในศกหน้านี้

ท่านประธานที่เคารพ ท่านสมาชิกผู้ทรงเกียรติของคณะกรรมการบริหาร อุดมการณ์และผลงานของนายปรีดี พนมยงค์ ย่อมประสานเข้ากันได้เป็นอย่างดีกับอุดมการณ์และภารกิจขององค์การยูเนสโกในด้านการศึกษา สังคมศาสตร์ และมนุษยศาสตร์ จะเป็นเรื่องน่าเศร้าถ้าหากว่าองค์การยูเนสโกจะไม่สนใจหรือไม่ยอมรับรู้การฉลอง 100 ปีแห่งชาตกาลของปูชนียบุคคลเฉกเช่น ‘นายปรีดี พนมยงค์’

ด้วยเหตุผลดังที่ข้าพเจ้าได้แถลงชี้แจงแล้วนี้ คณะกรรมการกลั่นกรองน่าจะพิจารณาเห็นเป็นการสมควรที่จะเรียกประชุมและพิจารณาทบทวนมติในเรื่องนี้ ข้าพเจ้าขอวิงวอนด้วยความเคารพมายังคณะกรรมการบริหาร ได้โปรดพิจารณาเพิ่มเติมกรณีฉลอง 100 ปีแห่งชาตกาลของนายปรีดี พนมยงค์ เข้าไว้ในบัญชีรายการฉลองวันครบรอบฯ ที่เสนอโดยคณะกรรมการบริหารในเอกสารเลขที่ 157 EX/34

สำนักนายกรัฐมนตรี
ทำเนียบรัฐบาล
๔ ตุลาคม ๒๕๔๒

เรียน ท่านผู้อำนวยการใหญ่

ข้าพเจ้าขอเรียนให้ท่านทราบว่า รัฐบาลไทยโดยผ่านทางคณะกรรมการแห่งชาติสำหรับยูเนสโก ได้เสนอบุคคลสำคัญของไทยสองท่านผ่านองค์การยูเนสโกเพื่อให้มีชื่ออยู่ในบัญชีรายการฉลองวันครบรอบของบุคคลสำคัญและเหตุการณ์ประวัติศาสตร์สำหรับปี ค.ศ. ๒๐๐๐-๒๐๐๑ ดังนี้

๑. สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี
๒. ศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์

การฉลอง ๑๐๐ ปีชาตกาลของทั้งสองท่านนี้ ได้มีการเตรียมการในระดับชาติแล้วซึ่งมีขึ้นในปี ค.ศ. ๒๐๐๐ และประเทศไทยใคร่ขอให้องค์การยูเนสโกเข้าร่วมด้วยในกรอบการพิจารณาสำหรับสองปี คือ ค.ศ. ๒๐๐๐-๒๐๐๑

ข้าพเจ้าเข้าใจว่า คำขอนี้กำลังอยู่ในระหว่างการพิจารณาของคณะกรรมการกลั่นกรองร่วมกับคำขอต่างๆ ของรัฐสมาชิกอื่นๆ ขององค์การยูเนสโก ซึ่งจะต้องผ่านการพิจารณาจากท่านผู้อำนวยการใหญ่ก่อนที่จะเสนอต่อคณะกรรมการบริหารเพื่อวินิจฉัย

ในเรื่องนี้ ข้าพเจ้าใคร่ขอเรียนว่า รัฐบาลไทยได้ให้ความสำคัญอย่างยิ่งยวดต่อการฉลอง ๑๐๐ ปีชาตกาลของบุคคลสำคัญทั้งสองของไทย ซึ่งรายละเอียดเกี่ยวกับกิจกรรมและผลงานของท่านทั้งสองนั้นได้เสนอไปยังองค์การยูเนสโกแล้วรัฐบาลไทยจะดำเนินการทุกวิถีทางที่จะทำให้การฉลอง ๑๐๐ ปีชาตกาลของท่านทั้งสองเป็นงานฉลองของชาติ

ข้าพเจ้าจึงเรียนมาเพื่อขอให้ท่านได้โปรดพิจารณาและให้การสนับสนุนการร้องขอนี้ และจะเป็นพระคุณยิ่งหากท่านจะกรุณาเข้าแทรกแซงในเรื่องนี้ เพื่อที่จะให้บุคคลสำคัญทั้งสองท่านของไทยจะได้รับการพิจารณาด้วยดีจากคณะกรรมการกลั่นกรองและคณะกรรมการบริหาร

ขอแสดงความนับถืออย่างยิ่ง
(นายชวน หลีกภัย)
นายกรัฐมนตรีแห่งประเทศไทย

“๕๕. การฉลอง ๑๐๐ ปีแห่งชาตกาลของนายปรีดี พนมยงค์

๑๗๒. ในหนังสือถึงผู้อำนวยการใหญ่ ลงวันที่ ๕ มีนาคม ค.ศ. ๑๙๙๙ นายปัญจะ เกษรทอง ประธานคณะกรรมการยูเนสโกแห่งชาติของไทย ได้ร้องขอให้องค์การเข้าร่วมด้วยในการฉลอง ๑๐๐ ปีแห่งชาตกาลของนายปรีดี พนมยงค์ ในปี ค.ศ. ๒๐๐๐

๑๗๓. ผู้อำนวยการใหญ่ได้รับฟังข้อโต้แย้งและข้อวิจารณ์ของเจ้าหน้าที่ฝ่ายไทยเกี่ยวกับการฉลอง ๑๐๐ ปีแห่งชาตกาลของนายปรีดี พยมยงค์ รัฐบุรุษผู้เคยดำรงตำแหน่งรัฐมนตรี และต่อมาได้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี และเป็นหนึ่งในคณะผู้ก่อตั้งระบอบพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ

๑๗๔. โดยที่ได้รับฟังคำอภิปรายเกี่ยวกับการตีความหลักเกณฑ์และวิธีการใหม่สำหรับการพิจารณาข้อเสนอของรัฐสมาชิกตามที่ได้กำหนดขึ้นโดยมติของคณะกรรมการบริหารในการประชุม ครั้งที่ ๑๕๔ (154EX/มติที่ ๗.๗) และการฉลองระบอบการปกครองของรัฐ และข้อ ค (C) เกี่ยวกับความสำคัญที่เป็นสากลของบุคคล ผู้อำนวยการใหญ่จึงขอเสนอให้คณะกรรมการบริหารวินิจฉัยให้องค์การยูเนสโกเข้าร่วมในการฉลองวันครบรอบรายนี้”

“ที่ DG./16.14/422/338

ผู้อำนวยการใหญ่

๘ พ.ย. ๑๙๙๙

เรียน ฯพณฯ

ขอขอบคุณสำหรับจดหมายของท่านลงวันที่ ๔ ตุลาคม ๑๙๙๙ ที่ท่านส่งผ่านมาทางสถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงปารีส ในจดหมายฉบับนั้น ท่านได้แจ้งความจำนงของรัฐบาลไทยที่จะให้องค์การยูเนสโกได้มีส่วนร่วมในช่วงสองปี ๒๐๐๐-๒๐๐๑ ในอันที่จะรำลึกถึง/เฉลิมฉลองวาระครบ ๑๐๐ ปีชาตกาลของบุคคลสำคัญของไทยสองท่าน กล่าวคือ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์

ข้าพเจ้ามีความยินดีที่จะเรียนให้ทราบว่า ในที่ประชุมคณะกรรมการบริหารครั้งที่ ๑๕๗ ได้มีมติให้นำข้อเสนอดังกล่าวเข้าที่ประชุมใหญ่ขององค์การฯ ครั้งที่ ๓๐

ขอแสดงความนับถืออย่างสูง
เฟเดริโก มายอร์”

“ที่ประชุมใหญ่ได้พิจารณาเอกสารเลขที่ 30c/18

๑) มีมติว่าในปี ๒๐๐๐-๒๐๐๑ องค์การยูเนสโกจะเข้าร่วมในการฉลองตามที่กล่าวไว้ในวรรค 3 (a) ของเอกสารเลขที่ 157 EX/Decision 9.6

๒) มีมติต่อไปว่า

(ก) การมีส่วนร่วมในค่าใช้จ่ายโดยองค์การสำหรับการฉลองเหล่านี้จะเป็นเงินเข้าร่วมภายใต้โครงการเข้าร่วม ตามกฎเกณฑ์ที่กำหนดขึ้นสำหรับโครงการนั้น

(ข) รายการวันครบรอบวันสำคัญที่องค์การยูเนสโกจะเข้าร่วมในการฉลองสำหรับปี ๒๐๐๐-๒๐๐๑ ถือว่าเป็นที่ยุติเท่าที่มีปรากฎต่อไปนี้ :

(๑) วันครบรอบ ๑๐๐ ปีแห่งชาตกาลของ โรแบรโต อัลท์

………………………………………………………………………………………………………

(๑๙) วันครบรอบ ๑๐๐ ปีแห่งวันพระราชสมภพ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี

(๒๐) วันครบรอบ ๑๐๐ ปีแห่งชาตกาลของนายปรีดี พนมยงค์

………………………………………………………………………………………………………

(๕๙) วันครบรอบ ๗๕ ปีแห่งการประกาศการค้นพบ Taung Skull เป็นการค้นพบกระดูกมนุษย์โบราณแห่งแรกของทวีปแอฟริกา

๓) ขอเชื้อเชิญให้คณะกรรมการบริหารพิจารณาทบทวนรูปแบบและวิธีการที่จะใช้ปฏิบัติต่อไปสำหรับการจัดทำรายงานวันครบรอบวันสำคัญ”

ที่ กต ๐๘๐๔/๓๓๖๗

กระทรวงการต่างประเทศ
ถนนศรีอยุธยา กทม. ๑๐๔๐๐

๒๓ พฤศจิกายน ๒๕๔๒

เรื่อง องค์การยูเนสโกประกาศให้สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์ เป็นบุคคลสำคัญของโลก

เรียน ประธานคณะอนุกรรมการฝ่ายดำเนินการเสนอชื่อศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์ ต่อองค์การยูเนสโก (ดร. วิเชียร วัฒนคุณ)

อ้างถึง หนังสือมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่ ทม ๐๗๐๑/๔๓๙๒ ลงวันที่ ๒๔ กันยายน ๒๕๔๒

ตามหนังสือมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ที่อ้างถึงแจ้งมติของคณะอนุกรรมการฝ่ายดำเนินการเสนอชื่อศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์ ต่อองค์การยูเนสโก มอบหมายให้ ดร. วิเชียร วัฒนคุณ ประธานอนุกรรมการฯ และ ดร. ประณีต ภูมิถาวร อนุกรรมการและเลขานุการ เดินทางไปร่วมสังเกตการณ์และติดตามการประชุมคณะกรรมการบริหารครั้งที่ ๑๕๗ ขององค์การยูเนสโก ระหว่างวันที่ ๕-๒๒ ตุลาคม ๒๕๔๒ ความแจ้งอยู่แล้ว นั้น

กระทรวงการต่างประเทศได้รับรายงานจากสถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงปารีสว่า เมื่อวันที่ ๓๐ ตุลาคม ๒๕๔๒ ที่ประชุมคณะกรรมการที่ ๑ (Commission 1) ของการประชุมสมัยสามัญ (General Conference) ขององค์การยูเนสโก ได้พิจารณารับรองการเสนอให้สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ รัฐบุรุษอาวุโส เป็นบุคคลสำคัญของโลก ตามการเสนอของคณะกรรมการบริหาร (Executive Board) และเมื่อวันที่ ๑๖ พฤศจิกายน ๒๕๔๒ ในที่ประชุมสมัยสามัญ (General Conference) ครั้งที่ ๓๐ ขององค์การยูเนสโก ได้มีมติประกาศให้สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และศาสตราจารย์ ดร.ปรีดี พนมยงค์ รัฐบุรุษอาวุโส เป็นบุคคลสำคัญของโลกอย่างเป็นทางการแล้ว และจะมีการจัดพิมพ์การเฉลิมฉลองบุคคลและเหตุการณ์สำคัญเป็นรูปเล่มเพื่อแจกจ่ายประเทศสมาชิกขององค์การยูเนสโกต่อไป โดยองค์การยูเนสโกจะเข้าร่วมเฉลิมฉลองด้วย

จึงเรียนมาเพื่อโปรดทราบ

ขอแสดงความนับถือ
(นายชูชัย เกษมศานติ)
รองปลัดกระทรวงฯ ปฏิบัติราชการแทน
ปลัดกระทรวงการต่างประเทศ

สำนักนายกรัฐมนตรี
ทำเนียบรัฐบาล

๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๔๓

เรียน ท่านผู้อำนวยการใหญ่

ข้าพเจ้ามีความยินดีที่มีโอกาสได้พบท่านเมื่อเดือนที่แล้ว และรู้สึกยินดีเมื่อได้ทราบว่า การประชุมเอเชีย-แปซิฟิก ว่าด้วยการศึกษาสำหรับทุกคนเพื่อการประเมินของปี ๒๐๐๐ ซึ่งองค์การยูเนสโกได้ร่วมจัดให้มีขึ้นและท่านได้กล่าวคำแถลงเปิดประชุมนั้น ได้ประสบความสำเร็จเป็นอย่างดียิ่ง

ข้าพเจ้าขอถือโอกาสนี้อ้างถึงการประกาศขององค์การยูเนสโกให้บุคคลสำคัญสองท่านจากประเทศไทย กล่าวคือ พระนามของสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี และชื่อของศาสตราจารย์ ดร. ปรีดี พนมยงค์ ได้บรรจุไว้ในปฏิทินขององค์การยูเนสโกสำหรับการฉลองวันครบรอบของบุคคลสำคัญและเหตุการณ์ประวัติศาสตร์สำหรับปี ค.ศ. ๒๐๐๐-๒๐๐๑ ในนามของรัฐบาลและประชาชนชาวไทย ข้าพเจ้าขอแสดงความขอบคุณต่อเกียรติที่ได้รับนี้ พวกเราคนไทยมีความภาคภูมิใจเป็นอย่างยิ่งในกิจกรรมของท่านทั้งสอง และมีความยินดีเป็นที่สุดที่องค์การยูเนสโกได้รับรู้ และรับรองในผลงานอันสูงส่งของท่านทั้งสองด้วยเช่นกัน

ท้ายที่สุด ข้าพเจ้าขอยืนยันต่อท่านผู้อำนวยการใหญ่ว่า รัฐบาลของข้าพเจ้าจะให้ความร่วมมืออย่างใกล้ชิดกับท่านและคณะผู้ร่วมงานของท่านในความพยายามที่องค์การได้มุ่งมั่นที่จะส่งเสริม ไม่เฉพาะแต่การพัฒนาทางการศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการส่งเสริมมิตรภาพและความเข้าใจที่ดีของวัฒนธรรมที่หลากหลายต่าง ๆ ของโลกเราด้วย

ขอแสดงความนับถืออย่างยิ่ง
(นายชวน หลีกภัย)
นายกรัฐมนตรีแห่งประเทศไทย