บทความ

ความสัมพันธ์ระหว่างไทยกับญี่ปุ่นในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นอย่างไรบ้าง อ่านรายละเอียดเพิ่มเติมได้จากบทความของศาสตราจารย์ ดร.วิชิตวงศ์ ณ ป้อมเพชร

ภารกิจแรก ๆ ของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศ 'ปรีดี พนมยงค์' ซึ่งไปตรวจเยี่ยมดินแดนอีสานบริเวณชายฝั่งแม่น้ำโขง ทั้งยังข้ามฟากไปเยือนฝั่งหัวเมืองลาวที่อยู่ภายใต้การปกครองของฝรั่งเศส อันเป็นภารกิจสำคัญซึ่งนำมาสู่ความเข้าใจสภาพการเมือง เศรษฐกิจ ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ และคุณภาพชีวิตความเป็นอยู่ของราษฎร เพื่อกำหนดนโยบายบริหารประเทศให้สัมฤทธิ์ผลก่อนหน้าสงครามโลกครั้งที่ 2 อุบัติขึ้น

คืนวันเสาร์ที่ 7 ธันวาคม 2484 ประเทศไทยได้เผชิญกับเหตุการณ์ที่น่าสะพรึงกลัวที่สุดในประวัติศาสตร์แห่งยุครัตนโกสินทร์ เมื่อญี่ปุ่นยื่นความจำนงของเดินทัพผ่านไทย ไปโจมตีมลายูและพม่า ซึ่งในขณะนั้นเป็นอาณานิคมของอังกฤษ

บางส่วนจากทัศนะของ 'สุทธิชัย หยุ่น' ที่ตั้งข้อสังเกตต่อชีวิตและการกระทำของนายปรีดีและท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์

พระเทพพัชรญาณมุนี (ฌอน ชยสาโร) กล่าวรำลึกถึงท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ และแสดงธรรมาลัยเรื่อง "ความดี" ว่า "อาตมาจึงขอทำความเข้าใจเรื่องความดีในทางพระพุทธศาสนาบ้างเล็กน้อย เพื่อเป็นธรรมทานแก่ผู้อ่านทั้งหลาย โดยขออุทิศส่วนกุศลอันใดที่เกิดขึ้นจากการให้ข้อคิดครั้งนี้แก่ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ขอให้ท่านมีแต่ความสุขความเจริญในความดีทั้งหลายตลอดกาลนานเทอญ"

บทกวีของ 'วิสา คัญทัพ' (เจ้าของวรรคทองอันโด่งดังที่ว่า "เมื่อท้องฟ้าสีทองผ่องอำไพ ประชาชนย่อมเป็นใหญ่ในแผ่นดิน") ซึ่งเขียนรำลึกถึงการจากไป ของท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ เมื่อเดือนพฤษภาคม 2550

นายปรีดีเติบโตมากับกระแสธารความเปลี่ยนแปลงบนหน้าประวัติศาสตร์ และสิ่งที่ครูเอ่ยกับเขานั้น เขาจำได้ไม่ลืมเลือนทีเดียว กล่าวคือ เมื่อฝ่ายกษัตริย์แห่งราชวงศ์แมนจูต้องพ่ายแพ้แก่ฝ่ายเก็กเหม็ง

'ชานันท์ ยอดหงษ์' อภิปรายถึงสถานภาพของสตรีไทยในห้วงเวลาของท่านผู้หญิงพูนศุข ตั้งแต่บริบทของการศึกษาและการทำงานของหญิงไทยในสมัยนั้น มาจนถึงบทบาทและความสำคัญของท่านผู้หญิงพูนศุข ต่อชีวิตนายปรีดี พนมยงค์ และหน้าประวัติศาสตร์ไทย

บันทึกความทรงจำของ ม.ร.ว.สายสวัสดี ธิดา ม.จ.ศุภสวัสดิ์วงศ์สนิท สวัสดิวัตน ที่มีต่อท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์

อ่านบทสัมภาษณ์ธิดาทั้งสองคนของท่านผู้หญิงพูนศุข ถึงบทบาทสำคัญของมารดาในฐานะผู้อยู่เคียงข้างผู้นำ อย่างนายปรีดี พนมยงค์