บทความ

108 ปี ชาตกาล ไสว สุทธิพิทักษ์ ณ วันที่ 10 มีนาคม 2568 เสนอชีวประวัติ ผลงาน และสะท้อนความสัมพันธ์ของ ดร.ไสว กับนายปรีดี และท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ โดย ดร.ไสว อุทิศชีวิตทำงานเพื่อชาติโดยเฉพาะมิติการศึกษาและด้านเศรษฐกิจ

รวมเอกสารทางการทูตฯ ในช่วงปี 2488 ระหว่างสงครามโลก ครั้งที่ 2 ซึ่งเน้นบันทึกและโทรเลขของอังกฤษและไทย ทั้งเรื่องปฏิบัติการเสรีไทยและความสัมพันธ์รวมถึงความขัดแย้ง การต่อรองทางการทูตระหว่างสหรัฐอเมริกา อังกฤษ และไทย

ซ่ง ชิงหลิง นักปฏิวัติและนักต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยและสิทธิสตรีจีน เธอสานต่ออุดมการณ์ของซุน ยัตเซ็น ทั้งในทางการเมืองและยกระดับสถานะสตรีจีน ความขัดแย้งทางอุดมการณ์ของเธอและครอบครัวสะท้อนบทบาทสตรีจีนสมัยใหม่ที่มีความกล้าหาญ

ประวัติความเป็นมาของวันสตรีสากล เนื่องในวันสตรีสากล ปี 2568 สะท้อนการต่อสู้เพื่อประชาธิปไตยทางเศรษฐกิจและเพื่อสันติภาพ รวมถึง “สิทธิ” และสวัสดิการของแรงงานปัจจุบันมาจากการเสียสละเลือดเนื้อของขบวนการแรงงานสตรีในอดีต

เนื่องในวันสตรีสากลปี 2568 ขอเสนอชีวิตและงานของ "ฮัน ซูหยิน" นักเขียนหญิงลูกครึ่งจีน-เบลเยียม ผู้เป็นทั้งแพทย์และนักเคลื่อนไหวทางสังคมซึ่งได้ถ่ายทอดชีวิตรักและการต่อสู้ผ่านงานเขียนทางสังคม การเมือง และความเป็นหญิงอย่างลึกซึ้ง

เอกสารทางการทูตในระหว่างสงครามโลก ครั้งที่ 2 แสดงให้เห็นถึงการเจรจาลับทางการทูตต่ออังกฤษและสหรัฐอเมริกา ทั้ง 2 ประเทศนี้มีความเห็นต่างกันโดยสหรัฐอเมริกามีแนวโน้มสนับสนุนไทยให้เป็นอิสระจากอิทธิพลของอังกฤษ

เอกสารทางการทูตชุดนี้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์สะท้อนถึงความสัมพันธ์ทางการทูตสมัยสงครามโลก ครั้งที่ 2 ของขบวนการเสรีไทยกับสหรัฐอเมริกา และอังกฤษเพื่อต่อต้านกองทัพญี่ปุ่นและปกป้องเอกราชอธิปไตยของไทย

ปรีดี พนมยงค์ เรียกร้องให้กระทรวงศึกษาธิการและกรรมการพิจารณาหนังสือแห่งชาติให้พิจารณาเพิกถอนรางวัลสารคดียอดเยี่ยมที่ พล.ท. ประยูร ภมรมนตรี ได้รับ เนื่องจากข้อมูลส่วนใหญ่ทำให้งานประวัติศาสตร์ถูกลดถอนการเสนอความจริงของงานวิชาการ

บทสัมภาษณ์ต่อนายปรีดี พนมยงค์ ในปี 2517 ที่สะท้อนทัศนะทางการเมือง และวิพากษ์วิจารณ์ระบบเผด็จการที่จำกัดสิทธิ์ของราษฎร ปัญหาทางเศรษฐกิจ และอิทธิพลของมหาอำนาจพร้อมกับสนับสนุนให้มีการปฏิรูปการเมืองและกองทัพ

ไทยรอดจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ไม่ใช่เพราะ "ปาฏิหาริย์" แต่เพราะยุทธศาสตร์ทางการทูตและขบวนการเสรีไทย ทั้งนายปรีดี พนมยงค์ ปฏิเสธลงนามในประกาศสงครามฯ โดยต่อมาการประกาศสันติภาพในปี 2488 ยังช่วยให้ไทยไม่ตกเป็นประเทศผู้แพ้สงคราม