บทความ

ความอยุติธรรมในกรณีสวรรคต รัชกาลที่ 8 คดีดังกล่าวมิเพียงแต่สั่นสะเทือนต่อความรู้สึกของปวงชนชาวไทยในช่วงเวลานั้น แต่ยังนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงภูมิทัศน์ทางการเมืองไทย ช่วงทศวรรษ 2490

ณ เวลาย่ำรุ่งของวันที่ 24 มิถุนายน 2475 "คณะราษฎร" ก่อการอภิวัฒน์ให้บังเกิดขึ้นในสังคมไทยนำพาสยามหลุดพ้นจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ รุดหน้าไปสู่ระบอบประชาธิปไตย พร้อมประกาศพันธกิจเพื่อบำบัดทุกข์ที่เกิดขึ้นจากมรดกเก่า พร้อมบำรุงสุขให้สังคมความเท่าเทียมเกิดขึ้นในสังคมสยาม

องค์กรตุลาการอย่าง "ศาลรัฐธรรมนูญ" ถูกหยิบยกเข้ามาร่วมในสมการทางการเมือง เนื่องจากตลอดระยะเวลานับตั้งแต่การรัฐประหารและความชะงักงันในปี พ.ศ. 2549 เป็นต้นมา เป็นเวลากว่า 17 ปี ที่สังคมไทยต้องเผชิญกับนิติสงคราม

ความสำเร็จของพรรคการเมืองฝ่ายประชาธิปไตยภายหลังการเลือกตั้ง มีนัยสำคัญอย่างยิ่งต่อความเปลี่ยนแปลงเพื่อสร้างความแข็งแรงและมั่นคงของการรวมตัวภาคประชาชนในรูปแบบสหภาพแรงงาน เพื่อผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและป้องกันไม่ให้ฝั่งอนุรักษนิยมชักนำให้ประเทศย้อนหลังกลับไปยังจุดเดิม

ทบทวนนิยามของ "รัฐบาล" โดยพิจารณาจากความหมายอย่างกว้างและแคบ รัฐบาลจะพึงมีกี่ชนิดนั้นอาจแยกพิจารณาตามความหมายของรัฐบาลนั้นเอง คือสุดแต่จะพิจารณาตามความหมายอย่างกว้าง, อย่างแคบ, หรือตามความหมายในทางเศรษฐกิจ

ความเสมอภาคและการไม่เลือกปฏิบัติ คือ หัวใจสำคัญของสิทธิมนุษยชน กล่าวคือ การห้าม การกีดกัน และเลือกปฏิบัติไม่ว่าด้วยเหตุผลทางใด ล้วนแล้วแต่เป็นจุดเริ่มต้นบนพื้นฐานความเสมอภาคทางเพศ ทว่าความเหลื่อมล้ำที่ต้องพบเจอด้วยอคติทางเพศล้วนกลับยังคงดำเนินต่อไปในสังคม อีกทั้งยังคงมุ่งบั่นทอนทั้งทางตรงและทางอ้อมในเชิงปัจเจกบุคคลรวมไปถึงในเชิงโครงสร้าง

เถ้าถ่านแห่งสงครามที่ยังไม่ทันมอดดับหลังจากความปราชัยของฝรั่งเศส และแล้วไฟสงครามก็ลุกโชนอีกครั้งในแผ่นดิน หลังจากสหรัฐอเมริกาเปิดฉากโจมตีเวียดนามเพื่อสกัดกั้นการเติบโตของลัทธิคอมมิวนิสต์ สงครามระลอกดังกล่าวอุบัติขึ้นในช่วงบั้นปลายชีวิตของโฮจิมินห์

ข้อสังเกตบางประการต่อกระบวนการสร้างระบอบประชาธิปไตยและการลดหรือเพิ่มของระดับการคอร์รัปชันซึ่งเกี่ยวเนื่องอย่างมีนัย เพื่อตอบสมมติฐานที่ว่า “คอร์รัปชันน้อย ประชาธิปไตยจึงดี หรือ ประชาธิปไตยดี จึงมีคอร์รัปชันน้อย”

กฎหมายปกครองว่าด้วยหลักคิดของความเป็นประเทศ แผ่นดิน และรัฐ นิยามของทั้ง 3 รูปแบบดังกล่าวเป็นอย่างไร รวมไปถึงความเป็นรัฐเดี่ยว รัฐรวม รัฐเอกราชเต็มที่ และรัฐไม่เอกราชเต็มที่ เพื่อทำความเข้าใจและขยายเพดานความรู้เบื้องต้นในฐานคิดการก่อกำเนิดของสังคมมนุษย์

รำลึก 62 ปี การจากไปของครูครอง จันดาวงศ์ ลูกอีสานผู้รักชาติ รักประชาชน รักประชาธิปไตย โดยข้อเขียนของสัมผัส พึ่งประดิษฐ์ ผู้ได้ร่วมทุกข์ ร่วมสุขในยามยากลำบากพร้อมกับครูครอง จันดาวงศ์