เกร็ดประวัติศาสตร์

'อาชญาสิทธิ์ ศรีสุวรรณ' เขียนบทความนี้ขึ้นหลังจากที่ได้ติดตามข่าวของ MUT 2565 ที่ปรากฏตามสื่อต่างๆ ถึงเรื่องราวชีวิตครอบครัวที่บิดาและมารดาเป็นพนักงานฝ่ายรักษาความสะอาดฯ กอปรกับเพิ่งผ่านพ้นช่วงวันสันติภาพไทย ทำให้ผู้เขียนพลันนึกถึงสมาชิกขบวนการเสรีไทยท่านหนึ่ง ผู้ซึ่งมีอาชีพปฏิบัติหน้าที่เป็นพนักงานแผนกรักษาความสะอาดของเทศบาลนครกรุงเทพเช่นกัน

ผู้เขียนได้นำเสนอเรื่องราวของ "งานฉลองสันติภาพ" งานรื่นเริงที่ถูกจัดขึ้นภายหลังสงคราม ทั้งในกรุงเทพมหานครและต่างจังหวัด เพื่อเป็นการเฉลิมฉลองสันติภาพที่กลับสู้มวลชนอีกครั้ง ซึ่งภายในงานมีมหรสพต่างๆ มากมายที่ส่งเสริมความรู้ให้ราษฎรไทยรู้จักความหมายและตระหนักถึงความสำคัญของสันติภาพ

หนึ่งชีวิตที่ผ่านเรื่องราวนานัปการซึ่งเป็นหนึ่งบันทึกในบรรทัดประวัติศาสตร์การเมืองไทย อาทิเช่น บทบาทสำคัญในปฏิบัติการเสรีไทยสายอังกฤษที่ทำให้แผ่นดินสยามคงไว้ซึ่งเอกราช จวบเมื่อแผ่นดินรัชกาลที่ 9 ภายหลังเกิดการรัฐประหาร 2490 ท่านชิ้นได้เดินทางลี้ภัยออกนอกประเทศ และกลับสู่บ้านเกิดเมืองนอนอีกครั้งใช้ชีวิตอยู่ที่ "สวนเสมา" สงบ เย็น และเป็นประโยชน์

เรื่องราวเกร็ดประวัติศาสตร์ซึ่งเกี่ยวข้องกับปฏิบัติการของขบวนการเสรีไทย ผ่านการทำงานที่เต็มไปด้วยความยากลำบากและความท้าทายในทุกๆ สมรภูมิ

งานของเสรีไทยกลุ่มนี้เป็นแนวที่สี่ในสงคราม เรียกว่า สงครามจิตวิทยา (Psy-Chological warfare) หน่วยงานนี้สังกัดกระทรวงการสนเทศ (Ministry of Information ใช้อักษรย่อ MOI) ทหารเสรีไทยในกลุ่มสงครามจิตวิทยาได้รับยศนายทหารพร้อมกับ เสรีไทยกลุ่มช้างเผือก ซึ่งเป็นแนวที่ห้า ที่จะปฏิบัติการหลังแนวข้าศึก

การรักษาความเป็นกลางของประเทศไทยในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ก่อนที่ญี่ปุ่นจะเคลื่อนทัพมาถึงดินแดนไทย ภายใต้บรรยากาศทางการเมืองระหว่างประเทศที่ปกคลุมด้วยแรงกดดันและการเจรจาทางการทูตจากประเทศฝ่ายสัมพันธมิตร

'กล้า สมุทวณิช' ชวนผู้อ่านพิจารณาถึงจุดกำเนิดในการก่อร่างขององค์กรสำคัญในระบบกฎหมายไทย คือ "ศาลรัฐธรรมนูญ" ด้วยการไต่สวนและดำเนินคดีต่อผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทั้งหมดที่ทำให้สยามประเทศต้องตกอยู่ในภาวะยากลำบากในสงครามโลกครั้งที่ 2 ผ่านคดี “โมฆ (อาชญากร) สงคราม” โดยมีจำเลยคนสำคัญคือ 'จอมพล ป. พิบูลสงคราม' นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น

'อาชญาสิทธิ์ ศรีสุวรรณ' นำเสนอเรื่องราวของคณะทูตไทยซึ่งปฏิบัติหน้าที่และใช้ชีวิต ณ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ การเผชิญกับแรงกดดันทางการเมืองในโมงยามแห่งสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้อุบัติขึ้น ทำให้ข้าราชการทั้งหลายต้องตกอยู่ในสถานะถูกควบคุมตัว โดยนายฉลีได้เปิดเผยเรื่องราวทั้งหมดผ่านหลักฐานสำคัญ คือ ‘ตอบหัวข้อการสอบสวนข้าราชการที่กลับจากประเทสอังกริด’

ปฏิบัติการภายใต้บัญชาการของหวอเหงียนย้าป สามารถนำโฮจิมินห์และคณะกรรมการศูนย์กลางของพรรคคอมมิวนิสต์เคลื่อนเข้าสู่ฐานที่มั่นได้อย่างปลอดภัย ซึ่งในเวลาต่อมา กองทัพประชาชนได้ยกระดับแนวรบและพัฒนากำลังพลมากขึ้น รวมไปถึงการได้รับความร่วมมือจากประชาชนในท้องถิ่นมากขึ้นเรื่อยๆ

บรรยากาศ ท่าทีและความรู้สึกของผู้คนในสังคมท่ามกลางบรรยากาศโดยรอบในวันที่สงครามโลกครั้งที่ 2 ได้มาเยือนสยามประเทศเป็นที่เรียบร้อย เริ่มจากการรุกล้ำอธิปไตยของชาติไทยโดยญี่ปุ่น เหตุการณ์ดังกล่าวนำไปสู่การก่อตั้ง "องค์การต่อต้านญี่ปุ่น" หรือ "ขบวนการเสรีไทย" ภายใต้การนำของ 'นายปรีดี พนมยงค์' พร้อมด้วยภารกิจสำคัญ 2 ประการ เพื่อปลดปล่อยชาติไทยคืนสู่ความเป็นเอกราชอีกครั้ง