เกร็ดประวัติศาสตร์

บันทึกความทรงจำของ ‘เตียง ศิริขันธ์’ ในบทบาทของเสรีไทยเป็นหลักฐานประวัติศาสตร์ชิ้นใหม่เกี่ยวกับเรื่องราวของเสรีไทยที่ไม่เคยมีใครได้อ่านมาก่อนโดยมีเผยแพร่ครั้งแรกจากงานศึกษาของ 'สรศักดิ์ งามขจรกุลกิจ' ที่ค้นพบเอกสารชิ้นนี้จาก หอสมุดแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (NARA)  

ความเดิมตอนที่แล้ว: ตอนที่ 5 ศุขปรีดาเล่าเรื่อง: รัฐบาลแห่งความปรองดองแห่งชาติครั้งที่หนึ่ง “รัฐบาลผสมแห่งชาติ” เจ้ามหาอุปราชเพ็ดชะลาดผู้นำขบวนการกู้ชาติลาวครั้งแรกในปี ค.ศ. 1945 (2488) ที่ถูกเจ้ามหาชีวิตถอดออกจากตำแหน่งเมื่อฝรั่งเศสกลับมายึดลาว ท่านจำต้องลี้ภัยในเมืองไทยร่วม 10 ปี จึงได้รับนิรโทษกรรมกลับคืนสู่อิสริยยศเดิม และได้เดินทางกลับลาวในวันที่ 22 มีนาคม ค.ศ. 1957 (2500)

ความเดิมตอนที่แล้ว: ศุขปรีดาเล่าเรื่อง: ฐานที่มั่น, เขตปลดปล่อย . ผลแห่งข้อตกลง “เจนีวา” ที่ลงนามกันเมื่อวันที่ 21 กรกฎาคม ค.ศ. 1954 (2497) โดยเฉพาะที่เป็นปัญหาเกี่ยวข้องกับลาวนั้นได้ข้อตกลงร่วมกันคือ 1. ฝ่ายลาวต่อต้านต้องนำกำลังที่มีอยู่ทั้งหมดไปรวมไว้ที่แขวงหัวพันและแขวงพงสาลี ตามเวลากำหนดภายใน 90 วัน 2. ฝ่ายลาวต่อต้านนำกำลัง 2 กองพัน จำนวนพลกองพันละ 750 นาย เข้ารวมกับกองกำลังเวียงจันทน์เพื่อเป็นกองทัพแห่งชาติ และจะได้รับยศทหารตามความเป็นจริง

ต้นแบบการทำงานของอิสสระ  อิสสระ มีนายปรีดี พนมยงค์ (คุณลุง) เป็นต้นแบบในการทำงาน ในการเป็นผู้ประพฤติธรรม เป็นหัวหน้าครอบครัวที่ดี เป็นนักประชาธิปไตย เป็นนักวิชาการด้านกฎหมายมหาชนที่มองการณ์ไกล มีความสามารถ รอบรู้ มีความซื่อสัตย์สุจริต อุทิศตนและทำประโยชน์ให้แก่ประเทศ

ปลายเดือนธันวาคม ค.ศ.1949 (2492) หลังจากรอนแรมเดินทางบุกป่าฝ่าดงขึ้นเขาลงห้วยผ่านดินแดนลาวตัดเข้าสู่เวียดนาม เจ้าสุพานุวง ก็ได้มาถึงฐานที่มั่นจังหวัดเง่ห์อาน ในเวียดนาม ณ ที่นั่น ท่านได้พบกับ สหายหนูฮัก พูมสะหวัน ประธานคณะกรรมการลาวต่อต้านเขตภาคตะวันออกและภาคกลาง

“รัฐธรรมนูญ อันเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์” “เพาะความเลื่อมใสในรัฐธรรมนูญ” “ปกป้องรัฐธรรมนูญ”

เมื่อบาดเจ็บสาหัสจากคมกระสุนที่ยิงมาจากฐานปืนกลประจำเครื่องบินสปิตไฟร์ในศึกป้องกันเมืองท่าแขก และเข้ารับการรักษาตัวที่โรงพยาบาลนครพนมอยู่ระยะหนึ่ง เจ้าสุพานุวงจึงเดินทางเข้าบางกอกพร้อมเจ้าเวียงคำชายาเพื่อรักษาตัวเพิ่มเติม ศัลยแพทย์ฝีมือดีที่สุดคนหนึ่งทำหน้าที่ดูแลท่านในขณะนั้นคือ นายแพทย์บรรจง กรลักษณ์

หลังจากพระราชทานรัฐธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามฉบับชั่วคราวเมื่อวันที่ 27 มิถุนายนปีเดียวกัน และนั่นจึงทำให้เกิดธรรมเนียมที่เรียกว่า งานฉลองรัฐธรรมนูญ ตามมา

คนไทยจำนวนมากรู้ว่าวันที่ 10 ธันวาคมของทุกปีเป็นวันรัฐธรรมนูญ เป็นวันหยุดราชการ แต่ก็จบแค่นั้น ต้องเป็นคนอายุตั้งแต่ประมาณ 65 หรือ 70 ปีขึ้นไป ถึงจะเคยมีประสบการณ์ร่วมหรือพอจะจดจำได้ถึงช่วงที่ไทยมีงานฉลองรัฐธรรมนูญสนุกสนานเป็นการใหญ่ จนคำกล่าวเชิงเปรียบเปรยว่างานใหญ่จริงนั้นต้องจัดกัน 3 วัน 3 คืนก็ยังดูจะน้อยเกินไป เพราะมีอยู่ครั้งหนึ่งที่คนไทยเคยฉลองกฎหมายสูงสุดของประเทศกันมาแล้วยาวนานต่อเนื่องถึง 15 วัน 15 คืน

ท่าแขกเป็นเมืองเอกของแขวงคำม่วน ตั้งอยู่ริมฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงจังหวัดนครพนมฝั่งไทย ทางกายภาพแขวงคำม่วนใหญ่กว่าเขตปกครองระดับจังหวัดของประเทศไทยเล็กน้อย