แนวคิด-ปรัชญา

อนุสรณ์ ธรรมใจ เสนอประเด็นยุทธศาสตร์เศรษฐกิจ Landbridge ภายใต้ดุลยภาพแห่งอำนาจของจีนและสหรัฐอเมริกาโดยเชื่อมโยงกับข้อเสนอของนายปรีดี พนมยงค์ เมื่อปี 2478 โดยเฉพาะเรื่องทุนเพื่อไม่ให้ชาติเสียเอกรราชและอธิปไตย

ไทยรอดจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ไม่ใช่เพราะ "ปาฏิหาริย์" แต่เพราะยุทธศาสตร์ทางการทูตและขบวนการเสรีไทย ทั้งนายปรีดี พนมยงค์ ปฏิเสธลงนามในประกาศสงครามฯ โดยต่อมาการประกาศสันติภาพในปี 2488 ยังช่วยให้ไทยไม่ตกเป็นประเทศผู้แพ้สงคราม

กุหลาบ สายประดิษฐ์ ได้เล่าเรื่องอุปมาว่าด้วยความไม่สมเหตุสมผลของระบบศักดินา ที่มนุษย์กลุ่มนึงสมอ้างว่าตัวเองเป็นเทพยดา แล้วควบคุม กดขี่ มนุษย์กลุ่มอื่นๆ เสมือนว่าพวกเขา “กินแกลบ”

ทองเปลว ชลภูมิ์ ตั้งคำถามทางเศรษฐศาสตร์ใน พ.ศ. 2484 ว่าความมั่งคั่งควรเป็นของรัฐบาลหรือเอกชน จากวิวัฒนาการทางเศรษฐศาสตร์แสดงให้เห็นว่าความร่ำรวยของรัฐไม่ได้สะท้อนถึงความมั่งคั่งของประชาชนเสมอไป

การเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจไทยที่ยั่งยินจะเกิดขึ้นได้ ด้วยการมีการกระจายรายได้ ลดความเหลื่อมล้ำ ซึ่งจุดเริ่มต้นสำคัญ คือ ระบบประกันสังคมที่เข้มแข็ง ปราศจากคอร์รัปชั่น และบริหารด้วยผู้ที่มีความเชี่ยวชาญอย่างแท้จริง

กุหลาบ สายประดิษฐ์ กล่าวถึงปาฐกถาพิเศษของศาสตราจารย์หม่อมเจ้าสกลวรรณากร วรวรรณ เรื่องนักศึกษากับสังคม เมื่อปี 2493 ณ มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองโดยเน้นแนวคิดโซเชียลลิสม์ที่ให้ความสำคัญกับมนุษยธรรมและความเสมอภาคทางสังคม

สจ๊วต ฮอลวิเคราะห์และวิพากษ์นโยบายพหุนิยมทางวัฒนธรรม โดยชี้ว่าการใช้อัตลักษณ์เชิงสารัตถะของชนกลุ่มน้อยอาจสร้างปัญหาทางการเมืองและขัดขวางการบูรณาการทางสังคมในระยะยาว ฮอลเสนอแนวคิดชาติพันธุ์แนวใหม่ที่เน้นการประสานความแตกต่างทางชาติพันธุ์และชนชั้นโดยไม่ลดทอนอัตลักษณ์ของกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง

การบังคับสูญหายเป็นเครื่องมือของรัฐในการจัดการฝ่ายตรงข้าม สร้างบาดแผลให้ครอบครัวและสังคมผ่าน “การสูญเสียที่ไม่มีความชัดเจน” รัฐต้องเปิดเผยความจริงและนำผู้กระทำผิดมาลงโทษ เพื่อสร้างความยุติธรรมและสันติภาพที่แท้จริง

การขุดคลองกระจะช่วยสร้างงานถาวร (จากการปฏิบัติงานและพัฒนาโครงการ) ช่วยให้แรงงานระดับกลางและระดับสูงเพิ่มขึ้น ขีดความสามารถในการแข่งขันเพิ่มขึ้นเพราะค่าใช้จ่ายโลจิตสิกส์ลดลง เก็บภาษีได้มากขึ้น รายได้ของประเทศมากขึ้น

การขุดคลองกระมีข้อถกเถียงหลายประการ อาทิ อาจนำไปสู่การ “แบ่งแยกดินแดน” แต่จากผลการศึกษาพบว่ากลับจะช่วยเพิ่มอานุภาพทางทะเล ซึ่งส่งเสริมความมั่นคงของชาติโดยตอนที่ 3 เสนอให้เห็นในมิติเศรษฐกิจและภูมิรัฐศาสตร์