บทความ

บ่อยครั้งนโยบายทางเศรษฐกิจในประเทศหนึ่ง ๆ นั้น มิได้มีปัจจัยมาจากภายในของประเทศแต่เพียงอย่างเดียว ทว่า นโยบายนั้นอาจเกิดขึ้นจากการใช้อำนาจจากต่างประเทศเข้ามาเปลี่ยนแปลงนโยบายเศรษฐกิจภายในประเทศ

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.จันจิรา สมบัติพูนศิริ เจ้าของผลงานหนังสือ “หัวร่อต่ออำนาจ : อารมณ์ขัน และการประท้วงด้วยสันติวิธี” ผู้ที่มีความเชื่อว่า “ความคิดสร้างสรรค์จะเป็นอาวุธช่วยผ่าทางตันให้สังคมการเมืองออกจากกับดักทางความคิดที่ว่าเราไม่มีทางเลือกอื่นใดเมื่อเผชิญสถานการณ์ความขัดแย้ง นอกเสียจากการพุ่งรบด้วยกำลัง”

"ทุ่งเชียงราก" อาณาบริเวณซึ่งปัจจุบันมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต จังหวัดปทุมธานีตั้งอยู่ ใครๆ อาจไม่คาดคิดเลยว่า จะเคยเป็นฉากสำคัญในประวัติศาสตร์การเมืองไทยช่วงต้นทศวรรษ 2490 และยังเกี่ยวโยงกับเรื่องราวขบวนการ 26 กุมภาพันธ์ที่เคลื่อนไหวต่อสู้เรียกร้องประชาธิปไตยของนายปรีดี พนมยงค์

“ถ้ารัฐธรรมนูญฉบับใดให้ถือมติปวงชนเป็นใหญ่ และให้สิทธิของมนุษยชนแก่ประชาชน รัฐธรรมนูญฉบับนั้นก็เป็นประชาธิปไตย. ถ้ารัฐธรรมนูญฉบับใดถือตามความเห็นชอบของอภิสิทธิ์ชน และจำกัดสิทธิมนุษยชนที่ประชาชนพึงมีได้ รัฐธรรมนูญนั้นก็ไม่ใช่ประชาธิปไตย”

“รัฐธรรมนูญไม่ต้องการให้มีไพร่ มีข้า มีทาส แต่ต้องการให้ทุกคนเป็นพลเมือง ...ทุกวันนี้ รัฐธรรมนูญทำให้พลเมืองรู้สึกว่าประเทศเป็นของเขาทั้งหลายทุกคน มิใช่เป็นของบุคคลใดบุคคลหนึ่งหรือคณะใดคณะหนึ่งโดยเฉพาะ”

17 กุมภาพันธ์ ในปี พ.ศ. 2498 (ค.ศ. 1955) นายเฉลียว ปทุมรส นายชิต สิงหเสนี และ นายบุศย์ ปัทมศริน 3 จำเลยผู้บริสุทธิ์ถูกประหารชีวิตในกรณีสวรรคต

นายปรีดี พนมยงค์ ได้กล่าวสุนทรพจน์ในงาน 'กึ่งศตวรรษประชาธิปไตย' เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2525 มีใจความถึงเหตุแห่งความผิดพลาดของการอภิวัฒน์ประชาธิปไตย 24 มิถุนายน

เนื่องในวาระเทศกาลวันแห่งความรักของเดือนกุมภาพันธ์ ถ้าจะทดลองเอ่ยถึงลักษณะการเดินทางไปทัศนาจรด้วยกันของนายปรีดีและท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์อันเข้าเค้า ‘ฮันนีมูน’แล้ว ก็คงน่าสนใจไม่เบา ประกอบกับมีเกร็ดข้อมูลที่สามารถจะแจกแจงได้พอสมควร

แม้เวลาผ่านไปเนิ่นนาน แต่ดูเหมือนว่าความทรงจำของท่านผู้หญิงยังคงชัดเจน โดยเฉพาะเมื่อรำลึกถึงสิ่งต่าง ๆ ที่นายปรีดีทำเพื่อแผ่นดิน และ มวลราษฎรไทย และตัวท่านผู้หญิงก็ได้ต่อสู้เคียงข้างนายปรีดีมาโดยตลอดจากการถูกใส่ร้ายต่างๆ นานา ต่อสู้แม้ว่านายปรีดีจะล่วงลับไปแล้ว จนกระทั่งคิดว่ามีผู้เข้าใจนายปรีดีมากขึ้นจึงได้ยุติ

เมื่อวันเสาร์ที่ 28 กรกฎาคม 2516 นายปรีดี พนมยงค์ ได้แสดงปาฐกถาว่าด้วยเรื่อง 'อนาคตของประเทศไทยควรดำเนินไปในรูปแบบใด' โดยได้เน้นย้ำถึงเหตุผลว่าเพราะอะไรถึงต้องนำประชาธิปไตยที่สมบูรณ์กลับมา?