แนวคิด-ปรัชญา

ศ.ดร.ไทเรล ฮาเบอร์คอร์น กล่าวถึงช่องว่างทางกฎหมายที่สังคมไทยกำลังเผชิญอยู่ในปัจจุบัน ตลอดจนบทบาทของอาจารย์ในสถานศึกษาซึ่งต้องช่วยสร้างพื้นที่ปลอดภัยแก่นักศึกษา นอกจากนี้ยังชี้ให้เห็นถึงพัฒนาการด้านสิทธิของผู้มีความหลากหลายทางเพศ ผ่านกรณี ไต้หวัน และสหรัฐอเมริกา รวมไปถึงทิศทางของการต่อสู้ของกลุ่ม LGBTQIA+ ของไทยในอนาคต

ชานันท์ ยอดหงษ์ กล่าวถึงบทบาทของรัฐในการรับรองสิทธิของกลุ่มคนผู้มีความหลากหลายทางเพศซึ่งยังปรากฏมุมมองความเหลื่อมล้ำทางเพศและการเลือกปฏิบัติ ตลอดจนบทบาทในฐานะผู้ผลักดันและมีส่วนร่วมของการทำงานด้านการเมืองเชิงอัตลักษณ์ให้แก่พรรคการเมือง รวมไปถึงบอกเล่าความเหลื่อนไหวของสตรีผ่านแง่มุมประวัติศาสตร์ในช่วงเวลาการอภิวัฒน์ 2475

ความเท่าเทียมที่รอวันมาถึงแก่ผู้มีความหลากหลายทางเพศ ในฐานะสิทธิพึงมีและสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐาน รวมทั้งบอกเล่าการละเมิดสิทธิมนุษยชนและอุปสรรคที่เกิดขึ้นต่อกลุ่มผู้มีความหลากหลายทางเพศ อันเป็นอาชญากรรมที่เกิดจากการเกลียดชัง พร้อมทั้งตอบคำถามเพื่อสร้างความเข้าใจและขจัดอคติดังกล่าว เพื่อนำไปสู่ความเสมอภาคแก่มนุษย์ทุกคน

ไทเรล ฮาเบอร์คอร์น บอกเล่าปัญหาในความไม่สนใจและการไม่เปิดพื้นที่ต่อบทบาทของสตรีในการสร้างหรือต่อสู้เพื่อประชาธิปไตย โดยเริ่มต้นจากจุดหันเหทางการเมืองไทยเมื่อคราวอภิวัฒน์สยาม อีกทั้งบอกเล่าชุดเรื่องราวกระแสรองเพื่อเปิดพื้นที่ทางประวัติศาสตร์ของสตรีอย่างเท่าเทียม ผ่านชีวิตและการต่อสู้ของ "ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์"

โครงสร้างของระบอบชายเป็นใหญ่ (Patriarchy) ซึ่งเป็นฐานคิดหนึ่งที่ถูกปะทะจากการเข้าสู่ระบอบใหม่ จนเกิดบรรทัดฐานใหม่ทางเพศในสังคมและการเคลื่อนไหวของสตรีภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง ตลอดจนนำไปสู่การรื้อสร้างและต่อสู้ทางวัฒนธรรมที่ยังคงดำเนินต่อไป

เสียงสะท้อนหนึ่งจากการเคลื่อนไหวทางสังคมในโมงยามปัจจุบัน คือการขับเคลื่อนต่อประเด็นสิทธิมนุษยชนและความเสมอภาคทางเพศแก่ประชาชน เพื่อรองรับแก่คนทุกผู้ทุกนามผ่านรัฐธรรมนูญ ไม่ว่าเขาเหล่านั้นจะอยู่ในเพศวิถีหรือเพศสภาพใดก็ตาม

คำอธิบายโดยทั่วไปถึงความแตกต่างของรัฐธรรมนูญ 2 ฉบับ ระหว่างฉบับที่หนึ่ง (24 มิถุนายน 2475) หรือพระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยาม (ชั่วคราว) พ.ศ. 2475 และฉบับที่สอง (10 ธันวาคม 2475) หรือ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พ.ศ. 2475 มักจะชี้ให้เห็นถึงการประนีประนอมระหว่างฝ่ายคณะราษฎรและฝ่ายตัวแทนของระบอบเก่า จนกระทั่งได้ข้อสรุปในเรื่องสำคัญคือ การยอมรับอำนาจอธิปไตยเป็นของปวงชนชาวไทย แต่กำหนดให้พระมหากษัตริย์เป็นประมุขของรัฐ และทรงใช้อำนาจอธิปไตยนั้นผ่านฝ่ายนิติบัญญัติ บริหาร และตุลาการ

ความเสมอภาคของปวงชนชาวไทยที่ได้ถูกบัญญัติขึ้นครั้งแรกใน "พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พ.ศ. 2475" ถือเป็นหมุดหมายสำคัญในการรับรองสิทธิและเสรีภาพให้แก่ประชาชนผ่านการเลือกตั้ง และเปรียบเทียบพัฒนาการทางการเมืองระหว่างไทยและต่างประเทศ โดยสะท้อนถึงบริบทและเงื่อนไขที่แตกต่างกันไปในแต่ละพลวัตทางสังคม อันนำไปสู่ความเสมอภาคของประชาชน

บทบาทของสตรีในทางการเมือง เป็นอีกหนึ่งเครื่องชี้วัดสำคัญของความเป็นประชาธิปไตยในระดับสากล คุณหญิงจันทนีถือเป็นคุณูปการสำคัญที่ขับเคลื่อนเรื่องสิทธิและเสรีภาพของผู้หญิงในทุกๆ มิติให้มีความรุดหน้ามากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะในโมงยามที่เสียงของผู้หญิงนั้นถูกละเลย ถือได้ว่าการทำงานของคุณหญิงจันทนีเป็นอีกหนึ่งจุดเปลี่ยนและรากฐานเพื่อปูทางไปสู่การขับเคลื่อนประเด็นดังกล่าวต่อมาในอนาคต

จากหัวข้อการเสวนา PRIDI Talks #18 × SDID : “หนทางสู่รัฐธรรมนูญฉบับประชาชน” นำไปสู่การร่วมหาคำตอบผ่านทัศนะของผู้ร่วมเสวนาทุกท่าน