แนวคิด-ปรัชญา

ประเทศไทยเปลี่ยนแปลงการปกครองมาเป็นระบอบประชาธิปไตยจนถึงปัจจุบันเป็นเวลา 72 ปี[1] แต่บ้านเมืองเป็นประชาธิปไตยอย่างแท้จริงในบางครั้งบางคราวเท่านั้น เพราะได้มีการปฏิวัติรัฐประหารกันมาตลอดเวลาไม่ต่ำกว่า 20 ครั้ง ทั้งที่ทำสำเร็จบ้าง ไม่สำเร็จบ้าง บางครั้งมีการปฏิวัติแล้ว ก็มีการบริหารราชการแผ่นดินกันในระบอบเผด็จการ ไม่มีบทบัญญัติรัฐธรรมนูญใช้บังคับ ในบางยุคมีการบริหารราชการแผ่นดินแบบกึ่งเผด็จการและกึ่งประชาธิปไตย ทั้งนี้สุดแต่จิตสำนึกของผู้ยึดอำนาจแต่ละคน ในยุคปัจจุบันถือได้ว่าเป็นยุคประชาธิปไตยเต็มรูปแบบ ประชาชนมีความตื่นตัวทางการเมือ

ชวนสำรวจตำแหน่งแห่งที่ของประชาธิปไตยไทย ภายใต้บริบทการเมืองโลกที่มีการขับเคี่ยวทางอุดมการณ์ตลอดเวลา ผ่านการประเมินตัวแปรชี้วัดที่หลากหลายซึ่งฉายภาพความเป็นประชาธิปไตยของรัฐไทย รวมถึงจุดยืนที่สะท้อนผ่านการแบ่งชนิดของรัฐในสถานการณ์ที่ประชาธิปไตยไทยถดถอย

พลังทางวัฒนธรรมที่มีอิทธิพลต่อความคิดของมนุษย์ ด้วยการอภิปรายรากฐานเชิงสัญลักษณ์และทฤษฎีของสันติวัฒนธรรม รวมถึงสาเหตุความรุนแรงทางตรงและความรุนแรงเชิงโครงสร้างที่จำแนกไว้ทั้งสิ้น 5 ระดับ พร้อมลู่ทางไปสู่การสร้างสันติภาพ โดยอาศัยรากฐานทางวัฒนธรรมที่เกิดจากศาสนาและความเชื่ออันหลากหลายในเอเชีย และคำวิพากษข้อจำกัดของแนวคิดสันติวัฒนธรรม

ประเด็นสิทธิแรงงานผ่านมิติเวลาการทำงานที่ถูกขูดรีด โดยพิจารณาการเปลี่ยนผ่านทางสังคมที่เข้าสู่ระบบทุนนิยมภายหลังปฏิวัติอุตสาหกรรม ซึ่งต่อมาได้มาปรากฏความเคลื่อนไหวเพื่อเรียกร้องสิทธิเวลาการทำงานที่เป็นธรรมของแรงงานในระบบ

ความสำเร็จของการรัฐประหารกันยายน 2549 เป็นตัวอย่าง อันดีที่พิสูจน์ให้เห็นถึงความเปราะบางของระบอบการเมืองไทย

ในระยะเปลี่ยนผ่านทางการเมืองของทุกประเทศ ปัญหาประการหนึ่งที่สำคัญที่ต้องการบริหารจัดการก็คือ ประเด็นของความสัมพันธ์พลเรือน-ทหาร หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ ปัญหาของความสัมพันธ์ระหว่างรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งกับกองทัพ

'นายปรีดี พนมยงค์' เสนอวิธีส่งเสริมให้ราษฎรสนใจประชาธิปไตยว่าด้วยเรื่อง "สภาเดี่ยว" ซึ่งเป็นข้อเสนอต่อจาก "พรรคใดบ้างที่สามารถป้องกันผู้แทนขายตัว", "วิธีให้ราษฎรถอดถอนผู้แทน (recall)", "วิธีเลือกตั้งจากง่ายไปสู่ยาก", "เสนอให้รัฐจ่ายค่าป่วยการให้ราษฎรที่มาลงคะแนน" และ "ชนรุ่นใหม่จะมีทางได้เป็นผู้แทนในทางปฏิบัติหรือไม่"

อาจารย์ปรีดี พนมยงค์ หยิบยกข้อมูลทางประวัติศาสตร์ของความเป็นอนิจจังที่ปรากฏขึ้นจากทั่วทุกสารทิศ เพื่อนำเสนอถึงการกลวิธี ลักษณะ และรูปแบบ ที่เกิดขึ้นในการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบเก่าไปสู่ระบอบใหม่

"The Crown" สารคดีอิงประวัติศาสตร์เกี่ยวกับราชวงศ์อังกฤษ ดำเนินเรื่องราวผ่านตัวละครหลัก คือ 'สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2' ซึ่งในปัจจุบันซีรีส์ดังกล่าวได้เดินทางมาถึงซีซัน 4 และกำลังก้าวเข้าสู่ซีซันที่ 5 ในเร็วๆ นี้ กระทั่ง การสวรรคตของสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 แห่งสหราชอาณาจักรเมื่อสัปดาห์ก่อน ส่งผลให้เรื่องราวของซีรีส์ถูกหยิบยกมาพูดถึงอีกครั้งในสังคมไทย

'นายปรีดี พนมยงค์' เคยกล่าวคำปราศรัยต่อธรรมศาสตร์บัณฑิตและและเนติบัณฑิต นักสันติภาพ เมื่อวันที่ 28 ก.ค. 2514 ณ ชานกรุงปารีส โดยมีใจความถึงเรื่องราวที่พึงระลึกอันเป็นความหลังเมื่อครั้งที่บัณฑิตทั้งหลายได้ประสิทธิ์ประสาทความรู้ ณ มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง