‘ครูองุ่น มาลิก’ สกุลเดิม สุวรรณมาลิก เกิดที่ตำบลสวนจิตรลดา อำเภอดุสิต พระนคร เมื่อวันที่ 5 เมษายน 2460 มีชื่อเล่นว่า “แม่หนู” เป็นบุตรีของ ‘พระรุกขชาติบริรักษ์’ (ทอง สุวรรณมาลิก) ขุนนางในรัชกาลที่ 7 กับ ‘นางบู่ สุวรรณมาลิก’ จบการศึกษาจากคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในปี พ.ศ. 2480 และปริญญาโท สาขาจิตวิทยา จากมหาวิทยาลัยอิลลินอยส์ ประเทศสหรัฐอเมริกา
ชีวิตของครูองุ่นเปี่ยมไปด้วยจิตวิญญาณความเป็นครู ครูองุ่นใช้ชีวิตให้ความรู้แก่ผู้เรียนทั้งในโรงเรียนและมหาวิทยาลัย รวมชีวิตการทำงานในบทบาทของผู้สอนหนังสือเป็นระยะเวลานานร่วม 40 ปี ไม่เพียงแต่การให้ความรู้แก่เด็กๆ เพราะครูองุ่นยังทำงานกิจกรรมด้านสังคมควบคู่ไปด้วย เพื่อช่วยเหลือผู้ที่ตกทุกข์ได้ยากและถูกเอารัดเอาเปรียบ
ครูองุ่นชื่นชมและศรัทธาในอุดมการณ์ของ ‘นายปรีดี พนมยงค์’ เป็นอย่างยิ่ง แม้จะไม่รู้จักนายปรีดีเป็นการส่วนตัวก็ตาม ครั้งเมื่อนายปรีดีถึงแก่อสัญกรรม ในวันที่ 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2526 ราว 4 เดือนหลังจากนั้น ในวันที่ 12 กันยายนของปีเดียวกัน ครูองุ่นได้มอบที่ดินย่านทองหล่อจำนวน 371 ตารางวาให้แก่มูลนิธิปรีดี พนมยงค์ สำหรับสร้างอาคารสถาบันปรีดี พนมยงค์ เพื่อเป็นพื้นที่สำหรับดำเนินกิจกรรมอันเป็นประโยชน์แก่สังคมและราษฎรไทย อีกทั้งสานต่อเจตนารมณ์ประชาธิปไตยสมบูรณ์ให้เป็นที่รับรู้สู่วงกว้าง
“เมื่อประมาณ 50 ปีมานี้ ข้าพเจ้าได้ยินชื่ออาจารย์องุ่นในฐานะนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่สวยเก๋ ปราดเปรียว ทันสมัย เคยมีรูปลงหน้าปกหนังสือรายสัปดาห์...ข้าพเจ้าเพิ่งมาพบอาจารย์องุ่นเมื่อเธอแสดงความจำนงบริจาคที่ดินในซอยทองหล่อให้กับมูลนิธิปรีดี พนมยงค์ เพื่อสร้างสถาบันที่จะอำนวยประโยชน์แก่สังคมเมื่อ พ.ศ. 2526 อาจารย์องุ่นไม่เคยพบหรือรู้จักนายปรีดีเป็นส่วนตัวมาก่อน แต่มีความเลื่อมใสศรัทธาในอุดมการณ์ของท่านซึ่งอาจมีทัศนะตรงกันในเรื่องช่วยเหลือผู้ยากไร้” — [คำไว้อาลัยจากท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ใน “จารึกไว้บนแผ่นดิน” อนุสรณ์งานศพครูองุ่น มาลิก, 2533.]
.
อ่านบทความที่เกี่ยวข้อง :
- รำลึกถึงปูชนียบุคคล ครูองุ่น มาลิก โดย ดุษฎี พนมยงค์ บุญทัศนกุล
